GIẢI TRÍ

Giày cao gót: từ đặc quyền quý tộc tới quyền năng của phái đẹp

Cẩm Chi • 26-11-2022 • Lượt xem: 460
Giày cao gót: từ đặc quyền quý tộc tới quyền năng của phái đẹp

Hình ảnh đôi giày cao gót đại diện cho nhiều giá trị khác biệt trong suốt các thời đại lịch sử: từ sự nam tính quyền lực, cấm sử dụng do bị coi là mê hoặc, ma quái cho đến biểu tượng thời trang quyến rũ và là phụ kiện làm đẹp của mọi phụ nữ trên khắp thế giới.

Đặc quyền cho nam giới và giới quý tộc

Theo ghi chép cổ nhất về giày cao gót xuất hiện vào cuối thế kỉ 16, đây là sản phẩm dành riêng cho nam giới. Theo các nhà sử học, giày cao gót giúp các kỵ binh có thể cưỡi ngựa dễ dàng hơn. Gót giày giúp họ có thể trụ vững trên bàn đạp, từ đó mà có thể đứng thẳng hoặc ngồi vững vàng trên yên ngựa, lấy thế bắn cung chính xác hơn.

Sau đó, giày cao gót được các diễn viên Hy Lạp cổ đại sử dụng như một phần của bộ trang phục mà các nghệ sĩ dùng để biểu diễn trên sân khấu. “Kothorni” là một loại giày xuất hiện tại Hy Lạp vào khoảng năm 200 trước Công nguyên, có chiều dài từ 8 đến 10cm với phần đế cao làm bằng gỗ. Chiều cao của đôi giày giúp khán giả phân biệt tầng lớp xã hội và tầm quan trọng của các nhân vật khác nhau trên sân khấu.

2 bức tranh mô tả các kị sĩ Ba Tư đi giày cao gót được vẽ năm 1591 và 1593, trưng bày ở Bảo tàng Victoria và Albert (London).

Giày cao gót được sử dụng nhiều trong quân đội, đặc biệt là quân đội Ba Tư - đội quân mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, thường xuyên mang những đôi giày cao gót trong các cuộc chinh phạt. Sau đó, một làn sóng hứng thú với văn hóa nước Ba Tư được lan rộng khi sứ giả Ba Tư được cử đến giao lưu với các nước Nga, Đức, Tây Ban Nha. Các quý tộc Âu Châu khi nhìn thấy giày cao gót Ba Tư đã nhanh chóng chấp nhận nó bởi nó thể hiện sự nam tính, địa vị.

Những chiếc giày nam có từ thế kỉ XVII ở Ba Tư, được bọc chất liệu shagreen và da ngựa cùng với hạt mù tạt nén

Vào thời Trung cổ ở châu Âu, giày chopines được dùng phổ biến giúp người mặc không bị giẫm lên váy, bị bụi bẩn bám vào chân hoặc có thể đi qua vũng nước. Giày chopine càng cao bao nhiêu thì địa vị của người mang nó càng lớn bấy nhiêu. Những đôi giày làm từ kim loại hoặc nút chai đặc biệt phổ biến ở Tây Ban Nha và Venice ở Ý, sự sang trọng của đôi giày tô điểm bởi những viên đá quý, gấm, nhung và những món trang sức đắt tiền. Phụ nữ cũng bắt đầu đi giày cao vào thời điểm này vì lý do bảo vệ.

Giày Chopine là phát minh vĩ đại thời trung cổ, có chiều cao lên tới 50-70cm.

Xu hướng đi giày cao gót cứ thế phát triển ở tầng lớp quý tộc ở Châu Âu, trở thành tuyên ngôn của người giàu có trong xã hội. Người tiên phong trong công cuộc cách tân giày cao gót là Vua Louis XIV của Pháp – người chỉ cao 1m64. Ông đi giày cao gót để có vẻ cao hơn, quyền lực hơn trước tòa và thậm chí còn thông qua luật định rằng chỉ những người thuộc dòng dõi quý tộc mới được đi giày cao gót để đảm bảo uy tín của chiếc giày. Giày cao gót cũng là trang phục trong lễ cưới của Nữ hoàng Pháp Catherine de Medici. Vì không muốn xuất hiện với chiều cao khiêm tốn, Nữ hoàng đã đặt một đôi giày đế cao cho lễ cưới vào năm 1533.

Vua Louis XIV của Pháp đi giày cao gót cao đến 10cm, luôn được trang trí cầu kỳ, trang trọng trong bức chân dung năm 1701 của Hyacinthe Rigaud.

Sang thế kỉ XVIII - Thời kỳ Khai sáng người ta thay đổi quan niệm cho rằng giày cao gót là phụ kiện màu mè, lòe loẹt. Nam giới đi giày cao gót, trang điểm hay lối ăn mặc diêm dúa được coi là thiếu lý trí nên bị loại bỏ. Năm 1740 đánh dấu một cột mốc lịch sử khi cánh mày râu ngừng hẳn việc mang giày này.

Sau Cách mạng Pháp 1789, phong cách giày của người giàu đã có nhiều thay đổi. Những đôi giày bằng chất liệu lụa, satin đắt tiền và trang trí cầu kỳ dần biến mất. Ý tưởng mang tính cách mạng về bình đẳng giới cũng ảnh hướng tới thiết kế giày, giày da cho cả đàn ông và phụ nữ đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, những đôi giày cao gót đôi khi bị coi là biểu tượng của sự mê hoặc, ma quái và bị cấm sử dụng.

Quyền năng của phái đẹp và thời trang

Vào giữa thế kỷ 19, cùng với sự ra đời và phát triển của công nghệ nhiếp ảnh, các nhà sản xuất sách báo đã thường xuyên sử dụng ảnh chụp các thiếu nữ xinh đẹp đi những đôi giày cao gót kiểu hiện đại để thu hút người đọc. Chúng được ví như một loại “vũ khí” lợi hại giúp phái đẹp tăng chiều cao, khiến đôi chân trông dài hơn, vóc dáng thêm mảnh mai, điệu đà và hấp dẫn hơn. Đây là sự khởi đầu cho mối liên hệ giữa giày cao gót với sự nữ tính.

Đến những năm 20 của thế kỉ XX, thời trang Flapper dành cho phụ nữ trẻ, yêu lối sống tự do đã bắt đầu xuất hiện. Phong cách Flapper với lối trang điểm đậm, phụ nữ để tóc bob, mang váy ngắn đã kích thích sự phát triển của ngành sản xuất giày cao gót. Loại phụ kiện tôn chiều cao từ 2 - 3 cm này bắt đầu trở nên phổ biến, trở thành mặt hàng thời trang quen thuộc cho tầng lớp trung lưu.

Ngành công nghiệp giày dép được thổi bùng vào những năm 1920

Những năm 1930, giày gót nhọn ra đời nhưng phải đến khoảng thập niên 50 mới trở nên phổ biến. Gót giày trở nên mảnh mai hơn, thon nhọn dần về phía dưới. Khoảng những năm 1950, hai thợ giày bình dân là Salvatore Ferragamo (người Italy) và Roger Vivier (người Pháp) đã cho ra đời các thiết kế giày cao gót kiêu sa. Ngay lập tức, giày cao gót trở thành "cơn sốt", trở thành biểu tượng của sắc đẹp phụ nữ.

Nhà thiết kế Salvatore và Roger Vivier được mệnh danh là 'ông trùm' của giày cao gót

Tiếp đó, nhiều thiết kế giày cao gót được bày bán trong các cửa hàng mua sắm. Các minh tinh Hollywood như Marilyn Monroe hay Audrey Hepburn – những người luôn mang những đôi giày cao gót thời thượng cả trong phim lẫn ngoài đời, khiến cho sự xuất hiện của các buổi trình diễn giày cao gót trở nên vô cùng phổ biến.

Những kiểu giày thời thượng, theo xu hướng được đưa lên sàn catwalk, Hollywood và cuối cùng là tủ giày của mọi phụ nữ.

Ngày nay, giày cao gót được các nhà thiết kế miệt mài sáng tạo, trau chuốt về kiểu dáng, họa tiết, chất liệu... Chúng không còn quá đắt đỏ, độc quyền khi giá thành đa dạng, phù hợp với mọi tầng lớp xã hội. Những đôi giày là thứ phụ kiện quyền năng cho hầu hết phụ nữ, biểu tượng của sự tự tin, là niềm kiêu hãnh của riêng mình. Giống như biểu tượng thời trang nam giới chuẩn mực là chiếc cà vạt đi cùng với bộ vest, một đôi giày đẹp khiến một nửa của thế giới trở nên đẹp hơn. Âm thanh được phát ra từ giày cao gót, đó là âm thanh của sự quyền lực khó có thể tìm thấy ở bất kỳ kiểu giày khác.