Vừa qua, chất làm ngọt nhân tạo đã bị bộ phận nghiên cứu ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dán nhãn "có thể gây ung thư cho con người". Cách đây nhiều năm, các nhà khoa học từng đưa ra cảnh báo về đặc tính gây ung thư của chất thay thế đường này. Năm 1974, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành những quy định đầu tiên về aspartame. Theo đó, aspartame được sử dụng thay thể cho đường, làm chất tạo ngọt trong thực phẩm, đồ uống nóng, trong ngũ cốc (cereal) ăn sáng lạnh, làm chất làm ngọt, tăng hương vị cho kẹo cao su và làm chất nền khô cho trà cà phê hòa tan, bánh pudding, mứt, và kể cả các sản phẩm từ sữa và topping.

Việc sử dụng Aspartame đã được mở rộng theo thời gian và hiện nay chất này được sử dụng trong hơn 6,000 sản phẩm. Trong đó, một số thực phẩm phổ biến có chứa aspartame là nước ngọt có ga không đường dành cho người ăn kiêng, bao gồm Diet Coke, kẹo cao su không đường (Trident, Extra và Orbit), thạch không đường, nước ép ít đường, trà đá, sữa chua. 

Theo FDA, aspartame, hay L-aspartyl-L-phenylalanine methyl ester, là một loại bột màu trắng, không mùi có nguồn gốc từ hai acid amin: phenylalanine và acid aspartic. Trong quá trình tiêu hóa, khoảng 50% aspartame theo trọng lượng phân hủy thành phenylalanine, 40% phân hủy thành acid aspartic và 10% phân hủy thành metanol có khả năng gây độc trong ruột non, nơi nó chuyển đổi thành formaldehyde.

Aspartame chứa ít calo và ngọt gấp 200 lần so với đường. Điều này khiến nhiều người tin rằng bản thân sẽ tiêu thụ ít đường hơn, ít gặp phải các tình trạng liên quan đến lượng đường cao và tiêu thụ ít calo hơn bằng cách thay thế đường bằng aspartame. Chẳng hạn như, một lon cola 355ml chứa khoảng 10 muỗng cà phê đường và 156 calo, trong khi một lon cola cho người ăn kiêng 355ml được làm ngọt bằng 180 mg aspartame không chứa đường và chỉ có 7 calo. Một gói aspartame 1g chỉ chứa 4 calo tương đương với độ ngọt của 2 muỗng cà phê đường (khoảng 8g và có 32 calo). 

Các nhà khoa học trong FDA và các nhà khoa học độc lập từng đưa ra lo ngại về những hậu quả sức khỏe có thể xảy ra của aspartame và những điểm yếu trong khoa học của chất này. Khả năng gây ung thư của aspartame lần đầu tiên được FDA chú ý vào năm 1974 sau khi cơ quan này chấp thuận việc sử dụng. Đứng trước những tranh cãi không đáng có của giới chuyên môn và người tiêu dùng, năm 1975, FDA đã quyết định thực hiện nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem liệu aspartame có gây ra khối u não hay không và xem xét thu hồi aspartame.

Theo Ủy ban chuyên gia hỗn hợp của FAO/WHO về phụ gia thực phẩm, lượng chất làm ngọt nhân tạo có thể tiêu thụ hàng ngày ở mức 40mg/kg trọng lượng cơ thể. Năm 1983, FDA hợp pháp hóa lượng aspartame trong đồ uống có gas như nước ngọt có gas dành cho người ăn kiêng là 50mg/kg trọng lượng cơ thể. Điều này có nghĩa là một người nặng 68 kg có thể tiêu thụ khoảng 3,400mg aspartame mỗi ngày một cách an toàn - tương đương với 17 lon cola ăn kiêng 355ml.

Trong một nghiên cứu năm 1996 được công bố trên Bệnh học Thần kinh thực nghiệm cho thấy rằng có một sự liên kết giữa việc sử dụng aspartame và sự gia tăng mạnh về tỷ lệ mắc và mức độ ác tính của khối u não. Ba nghiên cứu về tuổi thọ do Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Cesare Maltoni của Viện Ramazzini (RI) ở Ý thực hiện đã cung cấp bằng chứng nhất quán về khả năng gây ung thư ở loài gặm nhấm tiếp xúc với aspartame. Một nghiên cứu khác trên Tập san Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ năm 2012 đã báo cáo về mối liên hệ tích cực giữa lượng aspartame hấp thụ từ nước ngọt có gas dành cho người ăn kiêng và việc tăng nguy cơ bị một số bệnh ung thư, bao gồm ung thư hạch không Hodgkin và đa u tủy ở nam giới cũng như bệnh bạch cầu ở nam giới và nữ giới. 

Hay một phân tích mới nhất dữ liệu RI năm 2021 đã xác nhận rằng aspartame là chất gây ung thư cho loài gặm nhấm. Kết quả cho thấy 92% các tổn thương quan sát được ở động vật tiếp xúc với aspartame là ác tính. Aspartame cũng có những tác động tới các vấn đề sức khỏe khác, bao gồm tăng cân, tăng cảm giác thèm ăn, các bệnh liên quan đến béo phì, mất trí nhớ, đột quỵ và rối loạn hệ thần kinh. Vào tháng 05/2023, WHO khuyến cáo mọi người không nên tiêu thụ chất làm ngọt không đường để giảm cân, bao gồm cả aspartame. Mặc dù FDA tiếp tục nhận được nhiều ý kiến phản đối về việc liên tục mở rộng phạm visử dụng aspartame nhưng họ đã xác định rằng không có "dữ liệu khoa học hoặc thông tin nào khác khiến cơ quan này thay đổi kết luận về sự an toàn của aspartame". 

Nguồn: Theepochtimes.com

Tag: Thông tin sức khỏe chất làm ngọt nhân tạo Aspartame ung thư