Bộ phim "Phá đám: Sinh nhật mẹ" xoay quanh gia đình bà Tâm, một người mẹ đơn thân mang trong mình nỗi ám ảnh về danh giá của nghề y. Suốt đời, bà tin rằng chỉ có chiếc áo blouse trắng mới đủ để cứu rỗi số phận, gìn giữ truyền thống và chứng minh giá trị của bản thân. Chính niềm tin ấy khiến bà ép con trai rồi đến cả cháu nội phải nối nghiệp bác sĩ, bất chấp năng lực và ước mơ riêng của họ.

Phim xoay quanh gia đình bà Tâm, một người mẹ ám ảnh với nghề y (bên phải) và cậu con trai "báo" Y Đức (bên trái) - Nguồn: Internet

Con trai bà, Y Đức, không đủ khả năng học hành, cuối cùng chọn nghề xe ôm như một cách thoát khỏi cái bóng nặng nề của mẹ. Nhưng để làm bà yên lòng, anh dấn thân vào con đường đầu tư mù quáng theo lời dụ dỗ của "Shark Nhân", rồi mất trắng vì lừa đảo. Trong tuyệt vọng, Y Đức nghe lời bạn thân Quang Tài, dựng nên một "đám tang giả" để trục lợi tiền bảo hiểm, mở đầu cho chuỗi bi hài kịch phản chiếu một xã hội đang chênh vênh giữa đạo đức và danh vọng.

Từ bi kịch gia đình đến tấm gương phản chiếu xã hội

Mô típ "đám tang giả" vốn quen thuộc trong điện ảnh châu Á, nơi các nhà làm phim thường mượn cái chết để nói về sự sống, về cách con người thức tỉnh trước nỗi sợ bị lãng quên. Với "Phá đám: Sinh nhật mẹ", Nguyễn Thanh Bình khéo léo biến chất liệu tưởng phi lý thành phép ẩn dụ sâu sắc cho mối quan hệ mẹ - con: nơi kỳ vọng trở thành áp lực, tình thương bị bóp méo bởi những chuẩn mực thành đạt, và lòng hiếu thảo đôi khi chỉ còn là vai diễn trong một xã hội tôn sùng danh xưng "con ngoan".

Nguồn: Internet

Bộ phim chạm đến cảm xúc người xem bằng một sự thừa nhận giản dị: yêu thương không phải lúc nào cũng trong sáng, và đôi khi, những người ta yêu lại chính là người khiến ta tổn thương. Nguyễn Thanh Bình không tô hồng hay bi kịch hóa mọi thứ – anh để cảm xúc tự lên men qua những khoảng lặng, ánh nhìn, hay cử chỉ vụng về trong yêu thương. Mỗi nhân vật đều mang trong mình một nỗi cô đơn, một lý do để che giấu tổn thương, dựng nên thế giới của những con người thật, sai lầm, vụng dại nhưng vẫn khao khát được hiểu và được tha thứ.

Đối thoại giữa các thế hệ và "cái chết" của niềm tin cũ

Ở tầng sâu hơn, phim là lời chiêm nghiệm về sự đứt gãy giá trị giữa các thế hệ Việt. Bà Tâm đại diện cho lớp người hậu chiến, tin vào kỷ luật, nghề nghiệp và sự hy sinh. Trong khi Y Đức là sản phẩm của thời đại bất định, bị cuốn vào giấc mơ làm giàu nhanh và danh vọng ngắn hạn. Khoảng cách giữa họ không chỉ là khác biệt tư duy, mà còn là vết nứt của một xã hội đang dần mất niềm tin vào giá trị thật của lao động.

Bộ phim khắc họa sâu sắc sự đứt gãy giá trị và niềm tin giữa các thế hệ Việt - Nguồn: Internet

"Đám tang giả" vì thế không chỉ là kế hoạch lố bịch của một người con, mà là nghi thức tượng trưng cho sự cáo chung của một niềm tin cũ – niềm tin rằng thành công có thể được di truyền, rằng đạo đức chỉ cần được rao giảng là đủ. Trong lớp vỏ bi hài, phim đặt ra một câu hỏi đáng sợ: chúng ta đang sống thật hay chỉ đang đóng vai cho hợp với kỳ vọng của người khác?

Giữa "hạnh phúc của một tang gia" và "bông hồng cài áo"

"Phá đám: Sinh nhật mẹ" đánh dấu bước ngoặt đáng chú ý của biên kịch Nguyễn Thanh Bình (Bình Bồng Bột) sau "Mai" - tác phẩm từng được khen ngợi vì dung hòa giữa cảm xúc và hiện thực. Lấy cảm hứng từ chương "Hạnh phúc của một tang gia" trong tiểu thuyết Số Đỏ của Vũ Trọng Phụng, bộ phim trở thành cuộc đối thoại giữa quá khứ và hiện tại. Nếu Vũ Trọng Phụng phơi bày sự giả trá của tầng lớp thị dân đầu thế kỷ XX qua một cái tang, thì Nguyễn Thanh Bình mượn lại ý niệm đó để soi chiếu những mâu thuẫn trong gia đình Việt đương đại, nơi danh dự, sĩ diện và tình thương hòa trộn thành một thứ áp lực nghẹt thở.

Một đám tang tưởng chừng bình thường nhưng lại ẩn giấu những âm mưu, bi kịch và sự thật chấn động - Nguồn: Internet

Bên cạnh tinh thần trào lộng của Vũ Trọng Phụng, đạo diễn còn lấy cảm hứng từ Bông hồng cài áo - tùy bút của thiền sư Thích Nhất Hạnh và vở diễn cùng tên của sân khấu Hoàng Thái Thanh. Nếu "Hạnh phúc của một tang gia" là cái nhìn sắc lạnh, lý trí, thì "Bông hồng cài áo" lại là biểu tượng của tri ân và hiếu thuận. Dưới bàn tay Nguyễn Thanh Bình, hai nguồn cảm hứng tưởng đối lập ấy được hòa quyện, tạo nên một câu chuyện vừa giễu nhại vừa ấm áp như chính những nghịch lý trong tình mẫu tử.

"Phá đám: Sinh nhật mẹ" lựa chọn thể loại black comedy (hài kịch đen), một hướng đi táo bạo với điện ảnh Việt. Thể loại này vốn chênh vênh giữa bi và hài: quá nặng sẽ thành melodrama, quá nhẹ lại đánh mất chiều sâu mỉa mai. Bộ phim của Nguyễn Thanh Bình giữ được thăng bằng tinh tế, vừa đủ bi thương để lay động, vừa đủ châm biếm để khiến người xem bật cười chua chát.

Sinh nhật thứ 60 của bà Tâm lại hóa thành tang lễ - Nguồn: Internet

Chủ đề "đám tang" không mới với điện ảnh thế giới, nhưng trong bối cảnh Việt Nam, việc dùng sự chết chóc để phơi bày bản chất con người vẫn là điều hiếm hoi. Chính điều đó khiến "Phá đám: Sinh nhật mẹ" trở thành thử nghiệm đáng chú ý trong dòng phim nội địa đương đại.

Điểm sáng đặc biệt của phim nằm ở dàn diễn viên. Hai nghệ sĩ gạo cội Ái Như và Thành Hội, những tên tuổi gắn liền với sân khấu Hoàng Thái Thanh - lần đầu tiên cùng xuất hiện trên màn ảnh rộng. Giám chế Bình Bồng Bột tiết lộ anh cùng cha mẹ đều ngưỡng mộ hai nghệ sĩ, nên việc họ tham gia phim là một "duyên lành" hiếm có.

Trong vai bà Tâm, nghệ sĩ Ái Như khắc họa trọn vẹn hình ảnh người mẹ truyền thống: kiên định, thương con nhưng đầy mâu thuẫn. Diễn xuất tiết chế, ánh mắt và dáng vẻ tĩnh lặng của bà khiến khán giả vỡ òa ở những khoảnh khắc nhận ra tình yêu bị che giấu sau lớp nghiêm khắc.

Bên cạnh đó, Tín Nguyễn, gương mặt quen thuộc trên nền tảng TikTok gây bất ngờ khi lột xác với vai Hảo, một nhân vật đòi hỏi chiều sâu tâm lý và nội tâm giằng xé. Cô kết hợp cùng Trần Kim Hải, tạo nên lớp năng lượng trẻ trung nhưng đầy nội lực, phản ánh sinh động xung đột và áp lực trong gia đình hiện đại.

Nguồn: Internet

"Phá đám: Sinh nhật mẹ" là một tác phẩm dám nghĩ, dám làm một bước đi cho thấy điện ảnh Việt đang nỗ lực vượt ra khỏi khuôn khổ quen thuộc. Bộ phim không chỉ mở rộng biên độ sáng tạo mà còn chứng minh rằng, khi đạo diễn dám thành thật với cảm xúc và đặt câu hỏi về chính giá trị làm người, thì dù là "đám tang", tác phẩm vẫn có thể trở thành một lễ kỷ niệm của sự sống, của tình yêu và sự thấu hiểu.

Tag: Phá Đám: Sinh Nhật Mẹ