ĐỜI SỐNG

Tâm lý học đảo ngược hoạt động như thế nào?

JL • 23-12-2023 • Lượt xem: 3256
Tâm lý học đảo ngược hoạt động như thế nào?

Ý tưởng đằng sau tâm lý học đảo ngược là bằng cách thúc đẩy điều ngược lại với những gì bạn muốn, người khác sẽ chọn thực hiện hành vi mà bạn mong muốn. Người bị thao túng bởi chiến thuật này thường không nhận thức được chuyện gì đang xảy ra và có thể nắm đầy đủ về suy nghĩ của người khác mới là động cơ thực sự.

Ví dụ về tâm lý học đảo ngược

Có một số ví dụ phổ biến có thể chứng minh tâm lý học đảo ngược được áp dụng như thế nào trong cuộc sống thực. 

Chiến lược tiếp thị và bán hàng thường sử dụng tâm lý học đảo ngược để khuyến khích mọi người mua hàng hóa và dịch vụ. Ví dụ: nhân viên bán hàng có thể đưa ra lời chào hàng rất cao và gây áp lực buộc khách hàng phải mua thứ gì đó. Tuy nhiên, điều mà nhân viên bán hàng thực sự đang cố gắng làm là khiến khách hàng phản hồi bằng cách đề nghị thực hiện một giao dịch ít tốn kém hơn nhiều.

Cha mẹ thường sử dụng tâm lý học đảo ngược để khiến con làm những gì họ muốn. Ví dụ, cha mẹ có thể bảo con mình không được nhặt đồ chơi trong phòng với hy vọng rằng trẻ sẽ thực sự làm điều ngược lại.

Trong các mối quan hệ yêu đương, mọi người cũng sử dụng tâm lý học đảo ngược để khiến đối tác của mình cư xử theo những cách cụ thể. Ví dụ: Người yêu của bạn có thể gợi ý rằng họ mong muốn bạn dọn dẹp nhà để xe nhưng họ biết rằng có thể bạn sẽ không có thời gian để làm việc đó. Sau đó, họ có thể phản ứng bằng cách dọn dẹp gara để chứng minh bạn sai.

Dấu hiệu tâm lý đảo ngược

Các dấu hiệu cho thấy ai đó có thể đang sử dụng tâm lý học nghịch đảo bao gồm những điều sau đây.

+ Một người có thể đưa ra những nhận xét quá tiêu cực dường như nhằm mục đích thu hút phản ứng.

+ Bạn có cảm giác như ai đó muốn bạn làm điều gì đó nhưng họ không đưa ra yêu cầu trực tiếp.

+ Ai đó cứ lặp đi lặp lại cùng một ý tưởng đến mức bạn thấy mình muốn làm điều ngược lại.

+ Người khác sẽ được lợi nhiều hơn nếu bạn làm ngược lại những gì họ đề nghị.

+ Lựa chọn mà người kia đang tranh luận ủng hộ không phù hợp với những lựa chọn trong quá khứ của họ.

Kết quả của phản ứng tiêu cực này là bạn làm ngược lại điều họ đang cố thuyết phục bạn làm. Bằng cách lựa chọn điều ngược lại với những gì đã được đề xuất, mọi người có thể đang nỗ lực khẳng định tính độc lập và tự chủ của mình.

Cách thực hành tâm lý học đảo ngược

Nếu bạn muốn sử dụng tâm lý ngược để cố gắng gây ảnh hưởng đến người khác, có một số chiến thuật khác nhau mà bạn có thể thử. Ví dụ:

+ Không khuyến khích hành vi mong muốn. ("Bạn không nên làm điều đó.")

+ Cấm hành vi mong muốn. ("Đừng làm thế.")

+ Gợi ý rằng người đó không thể thực hiện hành vi mong muốn. ("Tôi cá là dù sao thì bạn cũng không thể làm được điều đó.")

+ Suy nghĩ về hành vi mong muốn. ("Tôi sẽ không bao giờ chọn cái đó.")

+ So sánh hành vi mong muốn một cách bất lợi với hành vi khác. ("Bạn nên làm điều này vì nó tốt hơn thế rất nhiều.")

Tác động của tâm lý ngược

Về mặt tích cực, tâm lý ngược thường có thể là một cách khiến mọi người thực hiện những hành vi có lợi nhất cho họ. Ví dụ, bảo một đứa trẻ không ăn rau có thể là một cách để khuyến khích chúng tiêu thụ những thực phẩm lành mạnh theo cách khiến chúng cảm thấy như mình là người đưa ra lựa chọn đó.

Khi đối phó với một người có xu hướng chống lại các chuẩn mực, việc cấm họ thực hiện hành vi mong muốn có thể là một cách để khuyến khích những hành vi được xã hội chấp nhận hơn.

Nhưng nó vẫn có nhiều sự bất lợi hay nhược điểm, chẳng hạn như chiến thuật thuyết phục thường có thể khiến mọi người cảm thấy bị thao túng. Nếu một người cảm thấy như bạn luôn sử dụng kỹ thuật này để khiến họ làm điều bạn muốn, họ có thể đạt đến mức cảm thấy không thể tin tưởng bạn. Bởi vì những cá nhân này thường không tin tưởng vào phán đoán của chính mình nên họ có nhiều khả năng coi trọng ý kiến ​​của bạn hơn. Nếu bạn đang ủng hộ điều ngược lại với những gì bạn thực sự muốn, bạn có thể thấy rằng chiến lược này có thể sẽ phản tác dụng.

Lời khuyên khi áp dụng tâm lý học ngược

Nếu bạn đang nghĩ đến việc sử dụng tâm lý học nghịch đảo, có một số điều cần cân nhắc.

+ Chỉ sử dụng chiến thuật này một cách tiết kiệm.

+ Đừng sử dụng tâm lý ngược để thao túng mọi người.

+ Biết khi nào nên sử dụng nó tốt nhất, thường là với người có xu hướng tranh cãi hoặc trái ngược với ý kiến của bạn.

+ Nhắc nhở người khác rằng họ có quyền lựa chọn.

+ Đừng tranh cãi quá gay gắt về điều bạn không thực sự muốn.

+ Sẵn sàng gánh chịu hậu quả nếu người kia đưa ra những lựa chọn mà bạn cho là sai lầm.

+ Hãy xem xét các lựa chọn khác trung thực hơn có thể dẫn đến giao tiếp tốt hơn.

Nếu ai đó sử dụng tâm lý ngược đối với bạn

Nếu bạn cho rằng ai đó đang cố gắng sử dụng tâm lý ngược đối với bạn, bạn có thể làm một số điều sau. Đầu tiên, bạn có thể yêu cầu họ giải thích lý do đưa ra lựa chọn mà họ đang tranh luận. Một khi bạn nhận ra những gì họ muốn bạn chọn, hãy xem xét các lựa chọn của bạn. Bạn có thể quyết định chọn phương án mà họ rõ ràng không muốn bạn chọn, hoặc đề xuất một giải pháp hoàn toàn khác.

Cuối cùng, đừng ngại gọi ai đó ra ngoài nếu bạn cho rằng họ đang cố gắng sử dụng tâm lý ngược đối với bạn. Khi người đó nhận ra rằng bạn hiểu chuyện gì đang xảy ra, họ sẽ ít có khả năng thử lại chiến thuật tương tự trong tương lai.