Nguồn: UNEP

Ô nhiễm rác thải nhựa đại dương là mối đe doạ to lớn 

Theo báo cáo của UNEP, mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 430 triệu tấn nhựa, trong đó hơn ²/₃ là các sản phẩm sử dụng một lần, nhanh chóng trở thành rác thải, gây ô nhiễm đại dương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và sức khỏe con người. Còn theo báo cáo của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF), mỗi năm có khoảng từ 19 đến 23 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, trong đó, phần lớn là sản phẩm nhựa dùng 1 lần. Rác này chiếm tới 60% nguyên nhân gây ô nhiễm đại dương.

Rác thải nhựa đang dần hủy hoại môi trường sống dưới lòng đại dương - Nguồn: Internet

Có nhiều nguyên nhân gây ra vô số rác thải nhựa trong lòng đại dương. Hiện nay, khoảng 80% lượng rác thải trên đại dương có nguồn gốc từ đất liền. Dự báo đến năm 2050, khối lượng nhựa trong đại dương có thể sẽ nhiều hơn cả cá. Chỉ tính riêng trong năm nay, ước tính có từ 75 đến 199 triệu tấn rác thải nhựa tồn tại trong các vùng biển trên thế giới. Chúng chủ yếu bắt nguồn từ các khu công nghiệp, xây dựng, du lịch, các khu đô thị ven biển do con người thải ra. 

Dưới tác động của tia cực tím, gió, sóng và các yếu tố tự nhiên khác, rác thải nhựa dần phân rã thành các hạt vi nhựa, nano nhựa. Những hạt có kích thước siêu nhỏ này dễ dàng bị sinh vật biển ăn phải, từ đó len lỏi vào chuỗi thức ăn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái cũng như sức khỏe con người.

88% các loài sinh vật biển (có trong báo cáo của WWF) bị ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm nhựa rất nghiêm trọng. Ít nhất có 2.144 loài phải sống trong môi trường ô nhiễm nhựa. Dự đoán vào năm 2040, sản lượng nhựa sẽ tăng gấp đôi, điều đó khiến lượng rác thải nhựa trên đại dương tăng gấp 4 lần. Hiện mỗi năm có khoảng 14 triệu tấn rác thải nhựa trôi ra đại dương.

Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới (trích thông tin văn bản số: 2141/BNNMT-VP)

“Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution) là chủ đề của Ngày Môi trường Thế giới năm nay 2025. Đây là lời kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt hơn để giải quyết rác thải nhựa - một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay. Ưu tiên hàng đầu hiện nay của toàn cầu là kiểm soát ô nhiễm nhựa, đồng thời tái khẳng định cam kết sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ đa dạng sinh học, nâng cao khả năng thích ứng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng cường hợp tác khu vực-toàn cầu, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. 

Tại Việt Nam, ước tính phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa mỗi năm, nhưng chỉ khoảng 27% được tái chế, phần lớn còn lại bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn nhiều rủi ro môi trường.

Thời gian qua, Việt Nam đã ban hành và triển khai nhiều chính sách, chương trình, chiến lược quan trọng nhằm tăng cường quản lý chất thải nhựa và giảm thiểu ô nhiễm nhựa, điển hình như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành với quy định cụ thể về giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; thúc đẩy hợp tác quốc tế thông qua Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa, tăng cường nghiên cứu khoa học, triển khai mô hình hợp tác công - tư trong quản lý rác thải nhựa hướng tới kinh tế tuần hoàn; tích cực tham gia đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về chấm dứt ô nhiễm nhựa (INC) và nhiều sáng kiến quốc tế khác.

Mỗi người cần có ý thức, trách nhiệm để cùng nhau chung tay đẩy lùi rác thải nhựa dưới lòng đại dương - Nguồn: Internet

Nhân ngày Ngày Môi trường Thế giới, lời kêu gọi “Chống ô nhiễm nhựa” là một thông điệp tuyên truyền, cần trở thành hành động thiết thực của từng cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ.

Đại dương, lá phổi xanh của hành tinh, đang phải gánh chịu hậu quả từ thói quen tiêu dùng và thải bỏ thiếu kiểm soát, thiếu ý thức của con người. Nếu không hành động ngay từ hôm nay, thế giới sẽ phải trả giá đắt cho sự thờ ơ với nhựa. Hơn lúc nào hết, sự chuyển đổi toàn diện từ nhận thức đến hành động là việc làm cần thiết của toàn thế giới, để nhựa không còn là “vết dầu loang” âm thầm hủy hoại môi trường sống của chúng ta.

Tag: Ngày Môi trường Thế giới