Tình trạng bệnh truyền nhiễm hiện nay 

Sau thời gian dài chống chọi với Covid-19, các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, tay chân miệng, đau mắt đỏ và thủy đậu không còn phụ thuộc vào các mùa cụ thể. Điều này đã gây ra tình trạng đáng báo động đối với ngành y tế và đặc biệt là đối với trẻ em.

Bệnh viện Nhi Trung ương ở Hà Nội đã ghi nhận tình hình đáng lo ngại trong tháng qua. Số trẻ nhập viện do sốt xuất huyết đã tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ năm trước với nhiều trường hợp tái mắc bệnh. Tại khoa mắt của bệnh viện đã có gần 50 trẻ bị viêm kết mạc cấp trong tháng qua, trong đó, 10-20% trẻ gặp biến chứng nặng như giả mạc cần bóc và trợt giác mạc. Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trưởng bộ môn Nhi, Trưởng khoa Nhi, Đại học Y Hà Nội, gần đây chúng ta đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều dịch bệnh truyền nhiễm liên quan đến hô hấp, tiêu hóa, sốt xuất huyết và tiêu chảy.

Trước đó, vào tháng 5/2022, chúng ta đã chứng kiến một tình huống đáng bất thường khi dịch tiêu chảy xảy ra vào giữa mùa hè. Thông thường, dịch tiêu chảy thường do rotavirus gây ra nhưng vào thời điểm đó, norovirus (một chủng khác) đã gây ra dịch này, sau đó là sự xuất hiện của các dịch bệnh như viêm phổi, tay chân miệng và sốt xuất huyết. Đáng chú ý là tại Hà Nội, vẫn đang có sự tồn tại của dịch viêm phổi do Mycoplasma. Thêm vào đó, các bệnh thông thường chỉ xuất hiện vào một số mùa nhất định trước đây nhưng hiện nay có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, đã ghi nhận trung bình từ 40-50 ca mắc tay chân miệng hàng tuần trong những tuần gần đây. Các chuyên gia cảnh báo rằng vào tháng 9 và 10, số ca mắc tay chân miệng có thể tiếp tục gia tăng, đặc biệt khi trẻ nhập học trở lại. Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội cũng đã ghi nhận khoảng 2.000 ca mắc bệnh thủy đậu và tăng khoảng 10 lần so với cùng kỳ của năm trước.

Một trong những nguyên nhân của sự đa dạng và không tuân theo quy luật của dịch bệnh là hậu quả của tình trạng nợ miễn dịch. Do các biện pháp xã hội hạn chế và cách ly, trẻ em không tiếp xúc đủ với virus và vi khuẩn làm cho hệ thống miễn dịch của trẻ yếu đuối. Khi trẻ quay lại môi trường sẽ dễ mắc bệnh và có biểu hiện nặng hơn.

Sự xuất hiện của Covid-19 cũng gây tác động đáng kể đến hệ thống miễn dịch của trẻ. Mắc Covid-19 có thể làm giảm chức năng tế bào trình diện kháng nguyên, tăng cytokine kháng viêm và cản trở hấp thụ oxy dẫn đến nhiều biến chứng kháng viêm nặng. Suy giảm hệ miễn dịch do Covid-19 cũng gây khó khăn trong quá trình loại bỏ virus và đối phó với nhiễm trùng thứ phát. Khi mắc phải nhiễm trùng sau khi đã bình phục từ Covid-19, trẻ có nguy cơ chịu mức độ nặng hơn khoảng từ 5% đến 15%.

"Ở người lớn hệ miễn dịch đã ổn định. Trong khi trẻ em thì khác, trẻ em cần cho phát triển. Vì thế, mới có khái niệm nhân đôi đề kháng, nhân đôi miễn dịch để miễn dịch đang thiếu, trở về bình thường và nhân đôi tiếp lên thì đứa trẻ mới ổn định phát triển được", PGS Thúy nói. 

Biện pháp phòng ngừa

Để giúp trẻ ít ốm và bảo vệ sức kháng của trẻ, các chuyên gia nhi khoa đưa ra một số khuyến nghị quan trọng. Đầu tiên, môi trường sống của trẻ cần được chăm sóc và quan tâm. Đảm bảo rằng trẻ hoạt động trong môi trường không quá chật chội và không có thuốc lá. Không chỉ giúp trẻ tránh tiếp xúc với các yếu tố gây hại môi trường còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ miễn dịch.

Thói quen vệ sinh cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức kháng của trẻ. Trẻ cần được hướng dẫn và tập cho mình thói quen vệ sinh tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Điều này giúp ngăn chặn sự lây lan của các loại virus và vi khuẩn xâm nhập. Ngoài ra, đảm bảo trẻ ngủ đúng giờ cũng cần thiết vì giấc ngủ đủ và đúng giờ giúp cơ thể trẻ phục hồi và củng cố sức kháng.

Việc tiêm chủng đầy đủ là một biện pháp phòng ngừa quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Việc này đảm bảo rằng trẻ có đủ kháng thể để chống lại các tác nhân gây bệnh. Các mũi tiêm chủng còn thiếu cần được bù lại đúng lịch trình và theo hướng dẫn của bác sĩ.

"Điều quan trọng nhất là trẻ cần được phát triển bền vững thông qua dinh dưỡng, tăng cường đề kháng qua đường ăn uống. Cụ thể, trẻ dưới 6 tháng tuổi cần được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ, khi lớn hơn thì cần ăn uống đa dạng, hợp lý, cân bằng 4 nhóm thực phẩm, bổ sung vi chất quan trọng mà cơ thể hay thiếu như sắt, kẽm… để nâng cao miễn dịch. Trong đó, kẽm vừa là thành phần vừa là xúc tác tăng cường sản xuất ra các yếu tố miễn dịch, từ đó tạo một hệ thống phòng thủ giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh", PGS Thúy tư vấn.

Tình hình y tế đang đối mặt với nhiều thách thức do sự đa dạng của các bệnh truyền nhiễm và sự không tuân theo quy luật. Để bảo vệ sức kháng của trẻ và ngăn chặn sự lây lan của các bệnh này, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan y tế, gia đình, và cộng đồng.

Tag: bệnh truyền nhiễm trẻ em sức khỏe