Cá voi là một trong số những động vật bí ẩn, gây khó khăn trong quá trình nghiên cứu do thực tế là nhiều loài sống sâu dưới đại dương cả hàng ngàn mét. Chúng dành phần lớn quãng đời lặn sâu dưới các đại dương để tìm kiếm thức ăn, và thời điểm dễ nhìn thấy loài cá to lớn này là khi chúng trồi lên mặt nước nạp đầy không khí vào phổi, để chuẩn bị cho một cuộc lặn sâu tiếp theo.

Có lẽ chính vì tập tính đó, có rất nhiều cá thể của loài động vật này chỉ đến khi mất đi, xác cá được sóng đánh vào bờ, người ta mới biết sự tồn tại của nó. Và cũng rất nhiều trong số đó, có lẽ cả quãng đời, thứ chứng kiến sự ra đời và chết đi của cá voi, chỉ có đại dương mênh mông mà thôi.

Cá voi sống sâu dưới đại dương cả hàng ngàn mét.

Bạn có biết điều gì xảy ra sau khi một con cá voi chết đi.

Có một thuật ngữ để chỉ sự chết đi của cá voi. Đó là “Kình lạc” - là một thuật ngữ để chỉ khi cá voi chết đi, xác của chúng chìm xuống đáy biển ở độ sâu lớn hơn 1000 mét, và khi chạm xuống đáy biển, những cái xác này trở thành thức ăn cho các sinh vật ở biển sâu trong hàng chục, trăm năm, đồng thời tạo ra một hệ sinh thái ở nơi nó rơi xuống.

Tài nguyên thức ăn dưới vùng biển sâu rất cằn cỗi, nhưng đây lại là hệ sinh thái đa dạng không kém vùng biển trên bề mặt. Dẫu vậy, nguồn thức ăn cho sinh vật sống dưới vùng biển sâu thật sự khan hiếm. Hầu hết các chất dinh dưỡng trong biển sâu được cung cấp bởi một dòng mảnh vụn hữu cơ rơi xuống từ vùng nước bề mặt, được gọi là tuyết biển. Khi một chú cá voi chết đi, vì tập tính sống ở vùng biển sâu, xác của nó nhanh chóng trở thành nguồn dinh dưỡng nuôi sống cho cả một hệ sinh thái khổng lồ dưới đáy đại dương. Lượng chất béo dự trữ phong phú, cơ thể của chúng có thể mất khá nhiều thời gian để phân hủy hoàn toàn, quá trình này diễn ra chậm hơn do vùng nước lạnh hơn của biển sâu và áp suất vật lý lớn hơn do nước bên trên tạo ra.

Danh sách các sinh vật xuất hiện ở đây bao gồm: các loài chân giống khổng lồ, các loài tôm, tôm hùm, giun biển, các loài cá thuộc lớp Myxinidae, họ Somniosidae, cua, hải sâm và loài giun thây ma. Các xác cá voi này được cho là có ý nghĩa cho quá trình tiến hoá bởi vì địa điểm rơi xuống của nó là ngẫu nhiên, nên buộc các sinh vật mà chúng thu hút đến phải thích nghi với môi trường đó.

Xác cá voi cung cấp thức ăn cho sinh vật ở biển sâu trong hàng trăm năm

Có 3 giai đoạn mà một xác cá voi trải qua.​

Giai đoạn 1

Khi xác chết nằm yên dưới đáy biển, những sinh vật đầu tiên đến hiện trường là "những kẻ ăn xác thối di động" - đây là những kẻ lang thang trên đại dương lớn hơn, bao gồm cả mút đá (hagfishes) và cá mập ngủ khổng lồ. Chúng lao vào xâu xé mà nhanh chóng xử lý phần thịt cá voi.

​Thịt và mô mềm có thể hỗ trợ quần thể xác thối này tới 2 năm. Sau thời gian đó, tất cả những gì còn lại là xương và những mảnh vật chất hữu cơ bị chôn vùi trong lớp trầm tích.

Giai đoạn 2

Kéo dài khoảng 2 năm.

Trong giai đoạn thứ 2 này, động vật thân mềm, giun và động vật giáp xác ăn bất kỳ chất béo nào còn sót lại. Giống như mỗi bữa đại cằn cỗi, không có gì được lãng phí, những sinh vật này sẽ dành 2 năm đào sâu vào lớp trầm tích xung quanh để tìm kiếm thức ăn thừa.

Giai đoạn 3

Kéo dài 10 - 50 năm hoặc hơn.

Giai đoạn cuối cùng có thể kéo dài hàng chục năm. Lúc này xác cá voi chỉ còn lại bộ xương. Tuy nhiên, sự đa dạng sinh thái của các loài được tìm thấy trong giai đoạn này lớn hơn bất kỳ cộng đồng biển sâu nào khác. ​Giai đoạn này gọi là sulfophilic được đặt tên từ quá trình tổng hợp hóa học, trong đó vi khuẩn chuyên biệt phân hủy chất béo có trong xương để tạo ra sunfua. 

​Sự hiện diện của sunfua cho phép các sinh vật khác phát triển mạnh ở đây, bao gồm cả thảm vi khuẩn, trai và giun ống dày đặc. Hơn 30.000 sinh vật đôi khi có thể được tìm thấy trên một bộ xương.

Bộ xương cá voi cũng có thể trở thành nguồn thức ăn dồi dào cho sinh vật đáy biển

Có một câu cảm thán dành cho cá voi: "Nhất kình lạc, vạn vật sinh". Như một đứa con sinh ra và lớn lên dưới lòng mẹ đại dương, sau khi lớn lên, đi trọn một đời cá, chúng quay trở về, đền đáp cho "đất mẹ". Đối với con người, khi một sinh mạng cá voi mất đi, là chúng đã vĩnh viễn biến mất trên thế gian này, nhưng đâu biết rằng sâu dưới lòng đại dương lạnh lẽo, sự sống vẫn tiếp tục nảy nở, chúng tái sinh trong những sinh vật được nó nuôi dưỡng từ chính da thịt mình qua hàng thế kỷ.

Tag: cá voi kình lạc