"doomscrolling" là gì?

Tuy không còn là từ khóa “hot” như thời COVID-19, "doomscrolling", thói quen lướt vô thức giữa những dòng tin tiêu cực, vẫn đang âm thầm bào mòn tinh thần của rất nhiều người.

Thuật ngữ này từng được Từ điển Oxford chọn là một trong những từ của năm 2020, khi cả thế giới bị cuốn vào cơn bão tin tức: số ca nhiễm tăng, ca tử vong mới, những biến thể nguy hiểm... Dù đại dịch đã qua, nhưng, chúng ta vẫn chưa thoát khỏi “vòng xoáy” đó. Thay vì COVID, giờ đây là khủng hoảng kinh tế, bất ổn xã hội, biến động chính trị, những chủ đề khiến ta cứ kéo mãi, đọc mãi, dù biết rằng mỗi dòng tin đều làm lòng nặng trĩu hơn.

Vì sao chúng ta không thể dừng lại?

Theo các chuyên gia của Đại học Harvard, "doomscrolling" không chỉ khiến tâm trí kiệt quệ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất. “Não và cơ thể con người vốn được thiết kế để chịu đựng những cơn căng thẳng ngắn hạn,” Tiến sĩ Aditi Nerurkar cho biết. Nhưng trong nhiều năm qua, căng thẳng dường như chẳng bao giờ kết thúc. Việc cuộn mãi những tin xấu chính là phản ứng của chúng ta trước nỗi lo âu không dứt đó.

Còn theo Tiến sĩ Richard Mollica, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard, truyền thông hiện đại cũng góp phần “nuôi dưỡng” vòng xoáy này. Ông nhận định: “Tin tức ngày nay gần như toàn những điều tiêu cực. Câu nói "If it bleeds, it leads" (tạm dịch: Tin có máu đổ thì sẽ lên đầu trang) phản ánh rõ cách giới truyền thông vận hành, chúng ta hầu như không nhận được thông điệp nào về hy vọng.  Và thế là, mỗi tối trước khi ngủ, chúng ta lại cầm điện thoại, lướt thêm vài tin “cho biết tình hình”, để rồi càng xem càng lo, càng kéo càng mệt. "doomscrolling" không chỉ là thói quen, nó đã trở thành một vòng lặp của lo âu và kiệt sức, khiến ta khó lòng rời khỏi chiếc màn hình nhỏ, nơi chỉ toàn tin xấu mà ta chẳng thể kiểm soát.

"doomscrolling", thói quen vô thức giữa những thông tin tiêu cực - Ảnh: Internet

Dấu hiệu bạn đang mắc hội chứng "doomscrolling"

• Bạn có thói quen mở điện thoại ngay khi vừa thức dậy hoặc trước khi đi ngủ.
• Bạn tự nhủ “xem thêm vài phút thôi” nhưng rồi lại cuộn hàng giờ.
• Mỗi khi đọc tin tiêu cực, bạn cảm thấy lo lắng, khó tập trung vào công việc hoặc học tập.
• Bạn cảm thấy “có lỗi” nếu không cập nhật tin tức, như thể đang bỏ lỡ điều gì đó quan trọng.

Nếu những dấu hiệu này nghe có vẻ quen thuộc, có thể bạn đang rơi vào vòng lặp "doomscrolling", một vòng xoáy tiêu cực giữa thông tin và cảm xúc.

Làm thế nào để thoát khỏi “vòng xoáy tin xấu”?

1. Đặt giới hạn thời gian dùng mạng xã hội
   Hãy bắt đầu bằng việc tắt thông báo hoặc cài đặt tính năng giới hạn thời gian trên các ứng dụng. Ví dụ: chỉ lướt TikTok hoặc X (Twitter) tối đa 30 phút mỗi ngày.
2. Chọn lọc nguồn tin lành mạnh
   Hãy theo dõi những kênh cung cấp thông tin tích cực, cân bằng và đáng tin cậy. Việc tiếp nhận tin tức không đồng nghĩa phải đắm chìm trong bi quan.
3. Tạo “khoảng lặng kỹ thuật số” trong ngày
   Dành ra ít nhất 1-2 giờ mỗi ngày để ngắt kết nối hoàn toàn với mạng xã hội: đi bộ, đọc sách, nghe nhạc hoặc chỉ đơn giản là hít thở sâu.
4. Thay đổi nội dung tiếp xúc
   Thay vì tin tức, hãy xem những nội dung giúp bạn học hỏi hoặc thư giãn, video nấu ăn, âm nhạc, vlog du lịch, podcast truyền cảm hứng... Não bộ vẫn cần “nạp thông tin”, nhưng không nhất thiết phải là tin dữ.

Học cách kết nối lại 

Điều đáng sợ của "doomscrolling" không chỉ là tin xấu, mà là cảm giác bị cuốn đi mà không biết mình đang bị cuốn. Mỗi cú vuốt ngón tay tưởng chừng vô hại, nhưng lại kéo ta xa dần khỏi thực tại: bữa ăn, giấc ngủ, cuộc trò chuyện hay khoảnh khắc yên bình bên người thân. Thoát khỏi "doomscrolling" không dễ, nhưng hoàn toàn khả thi nếu bạn nhận ra vấn đề và bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất: đặt điện thoại xa giường ngủ, tắt thông báo, hoặc chỉ đơn giản là dành 10 phút mỗi ngày để ngồi yên, nhìn ra cửa sổ, và cho phép tâm trí nghỉ ngơi. Cuộc sống ngoài kia vẫn có nhiều điều tốt đẹp, chỉ là chúng ta không thể thấy được, nếu cứ mãi cúi đầu vào chiếc màn hình sáng. Thoát khỏi "doomscrolling" không có nghĩa là quay lưng với thế giới, mà là học cách lắng nghe bản thân giữa những ồn ào của thời đại số.

Tag: