ĐỜI SỐNG

Liệu ung thư gan có phải chỉ do bia rượu?

Lan Hương • 04-08-2022 • Lượt xem: 281
Liệu ung thư gan có phải chỉ do bia rượu?

Theo thống kê hằng năm, có trên 25.000 trường hợp tử vong vì ung thư gan tại Việt Nam. Bởi thế căn bệnh này có thể được ví như một sát thủ thầm lặng, âm thầm tiến triển và cướp đi sự sống của nhiều người. Đã có rất nhiều trường hợp ung thư gan do lạm dụng rượu bia, tuy nhiên liệu đây có phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến tình trạng này.

Theo thông tin từ Ts.Bs Đỗ Anh Tú, phó giám đốc bệnh viện K (Hà Nội) cho biết, tỷ lệ bệnh nhân mắc ung thư gan được xếp hàng đầu trong nhóm các loại ung thư tại Việt Nam.

Trong cơ thể con người, gan là một bộ phận đóng vai trò quan trọng không thể thiếu. Gan thực hiện chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các độc tố hoặc những chất có hại. Gan tiêu hóa chất béo, các vitamin và chất dinh dưỡng bằng chức năng tiết mật. Gan lưu trữ glucose cùng nhiều dưỡng chất khác để nuôi cơ thể những lúc không cung cấp đủ thức ăn nước uống.

Đó là các nhiệm vụ trọng yếu với một lá gan khỏe mạnh. Còn với ung thư gan, cơ quan này có những thay đổi ra sao?

Ung thư gan là tình trạng xuất hiện các khối u ác tính trong gan, gây cản trở chức năng hoạt động và dần dần phá hủy các tế bào gan từng ngày. Nó có thể là ung thư gan nguyên phát (bắt nguồn từ chính tế bào gan). Hoặc ung thư gan thứ phát (bởi sự di căn đến gan do tế bào ung thư từ các cơ quan khác chẳng hạn ung thư vú, ung thư phổi.... )

Có phải ung thư gan chỉ do bia rượu?

Sử dụng rượu bia quá đà khiến chức năng gan suy giảm. Bình thường gan là cơ quan xử lý các chất độc hại bao gồm cả rượu bia, các thức uống có cồn mà bạn tiêu thụ và chuyển hóa chúng thành chất thải. Các ethanol trong bia rượu không gây hại cho gan, tuy nhiên khi uống vào cơ thể chúng sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde. Đây mới chính là chất độc có hại cho gan của mình.

Nếu rượu bia cứ được nạp vô độ vào cơ thể, gan phải hoạt động quá nhiều để phân giải và lâu dần có thể bị tổn thương, gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan và sau cùng là ung thư gan. Theo Gs.Ts Nguyễn Văn Kính (giám độc BV Bệnh Nhiệt Đới TW) cho biết, 85% bệnh ung thư gan tiến triển trên nền viêm gan mạn.

Phải công nhận rằng, nghiện rượu sẽ có nguy cơ ung thư gan cao hơn người bình thường gấp nhiều lần. Tuy nhiên, ngoài bia rượu, có rất nhiều lý do khác dẫn đến nguy cơ ung thư gan như di truyền, đột biến gen, nhiễm virus viêm gan, hút thuốc lá, gan nhiễm mỡ không do rượu, béo phì, xơ gan ứ mật, các yếu tố môi trường độc hại và chế độ ăn uống không tốt cho gan …  

Mới đây, một vụ ra đi vì ung thư gan ở tuổi 32 của một người đàn ông Trung Quốc dù không uống một giọt rượu nào. Tuy nhiên, mỗi ngày người đàn ông này lại hút đến 2 bao thuốc lá với thâm niên gần chục năm nay và nhập viện với tình trạng khó chịu vùng bụng trái và được chuẩn đoán ung thư gan giai đoạn cuối.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, tỷ lệ mắc ung thư gan sẽ gia tăng theo số năm hút thuốc. Các chất độc trong thuốc lá sẽ chuyển hóa qua gan, gây tổn thương gan nặng nề. Với các bệnh nhân mắc bệnh gan, chất độc trong khói thuốc cản trở quá trình phục hồi và khiến bệnh càng thêm nặng. Chất nicotin trong thuốc lá vào cơ thể sẽ gây co mạch, khi đó gan không được cung cấp đủ oxy và máu, thúc đẩy quá trình xơ gan và ung thư gan xuất hiện nhanh hơn đáng kể.

Yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư gan có thể kể đến nữa là nhiễm trùng mãn tính với virus viêm gan B, virus viêm gan C. Các bệnh này dẫn đến xơ gan và diễn tiến qua ung thư gan phổ biến trên thế giới.  

Rất nhiều người chủ quan với sức khỏe của mình, đa số người dân không có thói quen khám sức khỏe định kỳ và chỉ khi phát hiện các khối u, các dấu hiệu bất thường mới bắt đầu thăm khám.

Giai đoạn đầu, ung thư gan thường khó phát hiện, không có cảm giác đau hay khó chịu. Hầu như các trường hợp người bệnh đến khám khi bệnh đã chuyển biến qua giai đoạn muộn. Chúng ta có thể cảnh giác với các triệu chứng của viêm gan mạn hay xơ gan như vàng da, vàng mắt, chán ăn, đau tức hạ sườn phải… bởi đây cũng có thể chuyển qua giai đoạn sớm của ung thư.

Trong giai đoạn nặng, ung thư gan có những biểu hiện rõ nét hơn và xuất hiện thêm nhiều biến chứng: sụt cân, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, ngứa, bụng chướng…

Khám sức khỏe định kỳ chính là giải pháp tốt nhất để có thể phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm. Thực tế, các trường hợp phát hiện bệnh sớm, cơ hội chữa khỏi rất cao, có khi lên đến 80%. Với các ung thư có tiên lượng kém nhưng nếu phát hiện và điều trị sớm, cơ hội chữa khỏi cũng đạt 40 – 50%. Vì thế chủ động tầm soát ung thư là điều cần thiết để gia tăng cơ hội chữa khỏi nếu không may gặp phải căn bệnh đáng sợ này.

Bên cạnh đó, tiêm vacxin phòng viêm gan B, C là cách tốt nhất để phòng tránh virus viêm gan và góp phần giảm nguy cơ mắc ung thư đáng kể.

Cần làm gì để có một lá gan khỏe mạnh

+ Chế độ ăn uống thân thiện cho gan, bạn cần bổ sung các thực phẩm nhiều vitamin A, B, C, E sẽ giúp làm sạch gan, cung cấp các chất chống oxy hóa và loại trừ các chất tự do. Bổ sung thêm chất xơ, hạn chế dầu mỡ và những carbohydrate tinh chế.

+ Sử dụng thuốc đúng cách, các loại thuốc hầu hết đều được chuyển hóa qua gan. Rất nhiều loại thốc nếu uống thường xuyên có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan. Vì thế không nên tự ý sử dụng thuốc khi không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

+ Uống đủ nước

+ Hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn

+ Không hút thuốc lá

+ Vận động hợp lý

+ Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Có rất nhiều cách để bảo vệ và cải thiện chức năng gan, trong đó duy trì lối sống lành mạnh chính là biện pháp tốt nhất để giữ cho gan mạnh khỏe.