Ngày 2 tháng 4 hàng năm, khi cả thế giới cùng hướng về Ngày Thế giới Nhận thức về Tự kỷ, tôi lại ngồi lặng lẽ, nhớ về những ngày đầu tiên trên hành trình đồng hành cùng Minh - cậu em họ bé nhỏ của tôi, một đứa trẻ tự kỷ với thế giới nội tâm sâu thẳm và bí ẩn. Đó là những ngày tôi còn vụng về, bối rối, không biết làm sao để hiểu được em giữa những khoảng lặng kéo dài và những hành động lặp đi lặp lại tưởng chừng vô nghĩa. Nhưng rồi, theo thời gian, tôi nhận ra, mỗi đứa trẻ tự kỷ là một câu chuyện riêng, một cuốn sách cần được đọc bằng trái tim hơn là đôi mắt.

Ảnh minh họa: Internet

Ngày Thế giới Nhận thức về Tự kỷ không chỉ là dịp để cộng đồng nhìn nhận sự khác biệt của các em mà còn là lời nhắc nhở rằng việc hỗ trợ trẻ tự kỷ là một hành trình ý nghĩa, nơi tình yêu thương và sự kiên nhẫn trở thành ánh sáng dẫn đường. Với tôi, đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, bởi chính Minh đã dạy tôi biết trân trọng những điều nhỏ bé mà trước đây tôi từng bỏ qua.

Hành trình ấy bắt đầu từ những bước đi đơn giản và hôm nay, tôi muốn kể lại câu chuyện của mình - về năm cách tôi đã học được để đồng hành cùng em trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi cách là một mảnh ghép đầy cảm xúc, một bài học sâu sắc.

Khi mới bắt đầu, tôi hoàn toàn lúng túng. Minh không giống những đứa trẻ khác trong nhà - em ít nói, thường ngồi một mình trong góc phòng, tay ôm chặt một chú gấu bông cũ kỹ, đôi mắt nhìn xa xăm. Tôi từng nghĩ rằng chỉ cần gọi em, chỉ cần chơi đùa như với những đứa trẻ khác là đủ, nhưng mọi thứ không đơn giản như vậy.

Cách đầu tiên tôi học được là lắng nghe và thấu hiểu em, đồng thời tạo cho em một môi trường an toàn. Tôi nhớ có lần em ngồi im lặng suốt cả buổi chiều, tay lặp đi lặp lại động tác vuốt ve chú gấu bông. Ban đầu, tôi sốt ruột, muốn kéo em ra khỏi thế giới ấy, nhưng rồi tôi quyết định ngồi xuống bên cạnh, không nói gì, chỉ lặng lẽ quan sát. Hôm đó, tôi nhận ra rằng sự im lặng của em không phải là sự xa cách, mà là cách em tìm kiếm sự bình yên khi thế giới bên ngoài quá ồn ào.

Từ đó, tôi bắt đầu chú ý hơn đến những điều nhỏ nhặt: tiếng quạt máy kêu to khiến em giật mình, ánh đèn sáng chói làm em nhăn mặt. Tôi điều chỉnh không gian sống của em, giảm bớt những yếu tố gây kích ứng, biến căn phòng thành một nơi ấm áp, yên tĩnh - nơi em có thể là chính mình mà không sợ bị phán xét. Chính sự kiên nhẫn ấy đã giúp tôi từng bước xây dựng niềm tin với Minh. Có lần, em bất ngờ nắm tay tôi - dù chỉ vài giây, nhưng khoảnh khắc ấy như một lời khẳng định rằng em đã cảm nhận được sự an toàn mà tôi cố gắng mang lại.

Giao tiếp với Minh là một thử thách lớn hơn tôi tưởng. Em hầu như không nói, và khi nói, những câu từ rời rạc của em khiến tôi bối rối. Tôi nhận ra rằng ngôn ngữ thông thường không phải là cách để kết nối với em, nên tôi chuyển sang sử dụng hình ảnh và âm thanh - cách thứ hai trong hành trình này.

Tôi bắt đầu bằng những thứ đơn giản: vẽ một quả táo để hỏi em có đói không, một chiếc xe đồ chơi để rủ em ra sân, hay một ngôi nhà để báo hiệu giờ về phòng. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên thử phương pháp này, khi tôi giơ tấm hình vẽ một cái bánh lên, mắt Minh sáng lên và em chỉ tay vào bếp. Đó là lần đầu tiên tôi cảm thấy mình thực sự hiểu em mà không cần lời nói.

Dần dần, tôi làm thêm nhiều thẻ hình ảnh hơn, mỗi thẻ là một màu sắc, một ý nghĩa riêng: đỏ cho đồ ăn, xanh cho đồ chơi, vàng cho giờ nghỉ. Tôi còn ghi âm giọng mình, hướng dẫn em từng bước nhỏ như “Minh ơi, rửa tay nhé” hay “Cùng chị chơi bóng nào”.

Có hôm, tôi bật một bài hát thiếu nhi nhẹ nhàng, và bất ngờ thay, Minh bắt đầu đung đưa theo điệu nhạc, miệng khẽ mỉm cười. Tôi đứng lặng người nhìn em, cảm giác như vừa tìm thấy một cánh cửa dẫn vào tâm hồn em. Những công cụ ấy không chỉ giúp Minh dễ dàng bày tỏ mong muốn mà còn khiến tôi cảm thấy gần gũi với em hơn bao giờ hết. Tôi nhận ra rằng giao tiếp không nhất thiết phải là những câu nói dài dòng, mà đôi khi chỉ cần một hình ảnh, một âm thanh đúng lúc cũng đủ để chạm đến trái tim em.

Ảnh minh họa: Internet

Sự ổn định là điều mà tôi nhận ra Minh cần hơn bất cứ thứ gì. Em dễ bị rối loạn khi mọi thứ thay đổi đột ngột, nên cách thứ ba tôi áp dụng là đưa ra một lịch trình cụ thể để em cảm thấy an tâm.

Tôi bắt đầu bằng việc lập một bảng thời gian chi tiết: 7 giờ sáng ăn sáng với bánh mì và sữa, 9 giờ ra sân chơi bóng, 11 giờ nghe nhạc, 12 giờ nghỉ trưa. Tôi dán bảng ấy lên tường, kèm theo những hình ảnh minh họa để em dễ hình dung. Ban đầu, tôi nghĩ đây chỉ là một việc đơn giản, nhưng khi thấy Minh dần quen với nhịp sống ấy, tôi mới hiểu nó quan trọng đến nhường nào.

Có lần, vì mải nói chuyện với mẹ, tôi quên giờ chơi của em. Minh đứng ở cửa, tay nắm chặt quả bóng, mắt đỏ hoe vì hoang mang. Tôi vội vàng xin lỗi, dắt em ra sân, nhưng suốt buổi hôm đó, em không cười như mọi ngày. Tôi tự trách mình vì đã không nhận ra rằng với Minh, sự đều đặn không chỉ là thói quen, mà còn là nơi em tìm thấy sự an toàn giữa thế giới đầy biến động.

Từ đó, tôi luôn cố gắng giữ mọi thứ đúng giờ, thậm chí mang theo bảng lịch trình nhỏ mỗi khi đưa em ra ngoài. Nhìn em bình tĩnh hơn, tự tin hơn khi biết điều gì sắp xảy ra, tôi hiểu rằng cuộc sống có tổ chức chính là món quà vô giá tôi có thể dành cho em.

Ảnh minh họa: Internet

Tôi cũng nhận ra rằng hoạt động thể chất không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp Minh giải tỏa cảm xúc. Vì vậy, cách thứ tư là khuyến khích em tham gia những hoạt động phù hợp.

Tôi thường dẫn em ra sân sau nhà, cùng nhau chạy nhảy, ném bóng hay chơi trò đuổi bắt. Những hôm trời đẹp, tôi rủ em đi dạo quanh công viên, chỉ để em cảm nhận làn gió mát lành, nghe tiếng lá xào xạc và tiếng chim ríu rít. Tôi không ép em làm những việc quá sức, mà chỉ nhẹ nhàng động viên, đôi khi nắm tay để em thêm tự tin bước đi.

Tôi vẫn nhớ một buổi chiều, khi chúng tôi cùng chơi ném bóng, Minh bất ngờ bật cười - một tiếng cười trong trẻo mà tôi hiếm khi nghe thấy. Khoảnh khắc ấy khiến tôi xúc động đến rơi nước mắt. Những hoạt động ấy không chỉ giúp em khỏe mạnh hơn mà còn là cách để em kết nối với thế giới xung quanh theo cách riêng của mình.

Tôi tin rằng mỗi bước chạy, mỗi lần vung tay ném bóng là một lần em cảm nhận được niềm vui và sự tự do - những điều mà đôi khi em không thể diễn tả bằng lời.

Ảnh minh họa: Internet

Cuối cùng, tôi hiểu rằng một mình tôi không thể làm tất cả. Tôi quyết định tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng và các chuyên gia - cách thứ năm, cũng là bước ngoặt trong hành trình này.

Tôi tham gia một nhóm phụ huynh có con tự kỷ ở địa phương, nơi mọi người ngồi lại với nhau, chia sẻ những câu chuyện buồn vui, những kinh nghiệm quý báu. Có lần, một người mẹ kể về cách cô dùng trò chơi ghép hình để giúp con tập trung. Tôi mang ý tưởng ấy về thử với Minh, và thật bất ngờ, em ngồi yên hàng giờ để hoàn thành một bức tranh đơn giản.

Tôi cũng tìm đến một chuyên gia tâm lý, người đã chỉ cho tôi cách nhận biết những dấu hiệu căng thẳng của Minh - như khi em đập tay xuống bàn hay lắc đầu liên tục - và cách xử lý chúng một cách nhẹ nhàng. Có lần, chuyên gia gợi ý tôi thử massage nhẹ cho em  mỗi khi em căng thẳng. Điều kỳ diệu là Minh dần thả lỏng, thậm chí ngủ thiếp đi trong vòng tay tôi.

Những buổi gặp gỡ ấy không chỉ giúp tôi học hỏi mà còn tiếp thêm động lực để tôi không bỏ cuộc. Tôi nhận ra rằng sự hỗ trợ từ cộng đồng giống như một ngọn lửa ấm áp, giúp tôi vượt qua những ngày mệt mỏi và nghi ngờ bản thân.

Ảnh minh họa: Internet

Nhìn lại, tôi thấy hành trình đồng hành cùng Minh là một chặng đường dài đầy thử thách nhưng cũng ngập tràn cảm xúc. Có những ngày tôi kiệt sức, bật khóc vì không biết mình có đang làm đúng hay không. Nhưng mỗi lần em nắm tay tôi, mỗi lần em cười vì một điều nhỏ nhặt, tôi hiểu rằng mọi nỗ lực đều xứng đáng.

Sự kiên nhẫn và tình yêu thương chính là chìa khóa giúp tôi mở cánh cửa bước vào thế giới của em. Tôi tin rằng, chỉ cần chúng ta không từ bỏ, chỉ cần chúng ta sẵn sàng học hỏi và đồng hành, các em sẽ luôn có cơ hội để sống một cuộc đời ý nghĩa và tỏa sáng theo cách riêng.

Với tôi, Minh không chỉ là một đứa trẻ cần giúp đỡ, mà còn là người thầy dạy tôi về lòng bao dung, sự thấu hiểu và ý nghĩa của việc trân trọng từng khoảnh khắc nhỏ bé trong cuộc sống.

Tag: