Theo đó nhiệt độ gia tăng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến bất kỳ ai, thế nhưng những người lớn tuổi là nhóm đặc biệt dễ tổn thương nhất. Trong đợt nắng nóng ngột ngạt ở châu Âu vào mùa hè năm 2022, những người từ 65 tuổi trở lên chiếm khoảng 90% số ca tử vong liên quan đến thời tiết nóng tăng cao bất thường.

Các chuyên gia nói rằng ba yếu tố kết hợp làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở người lớn tuổi đó là: những thay đổi sinh học xảy ra tự nhiên theo tuổi tác, tỷ lệ mắc các bệnh mãn tính liên quan đến tuổi tác cao hơn và sử dụng nhiều thuốc hơn có thể làm thay đổi phản ứng của cơ thể với nhiệt.

Nhiệt độ ảnh hưởng đến cơ thể đã lão hóa như thế nào?

Cơ thể con người có 2 cơ chế để tự làm mát, là đổ mồ hôi và tăng lượng máu di chuyển đến da. Ở người lớn tuổi, những quá trình này thường bị suy giảm, do họ đổ mồ hôi ít hơn và lưu thông máu kém hơn so với những người trẻ tuổi.

Craig Crandall, giáo sư nội khoa tại Trung tâm Y tế trực thuộc Đại học Texas (Mỹ) cho biết: “Vì những người lớn tuổi không thể giải phóng nhiệt, nên nhiệt độ cơ thể của họ thường tăng nhanh hơn cũng như cao hơn. Điều đó càng trầm trọng hơn ảnh hưởng đến sức khỏe, bởi nhiệt độ là nguyên nhân chính gây ra tổn thương cũng như tình trạng tử vong liên quan đến nhiệt.”

Những thay đổi này không đột nhiên xuất hiện khi ai đó đến 65 tuổi. Glen Kenny, giáo sư sinh lý học tại Đại học Ottawa cho biết quá trình suy giảm này sẽ bắt đầu dần dần ở tuổi trung niên. “Đó là một sự suy giảm theo chiều hướng chậm, có tính tuần tự và không đột ngột” ông nói. Nhưng bạn sẽ thấy có những khác biệt rất đáng chú ý “ở tuổi 40, và đó là điều thường được nhìn thấy.”

Các bệnh mãn tính phổ biến hơn ở tuổi già, đáng chú ý nhất là bệnh tim mạch và tiểu đường, có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề này. Một trái tim bị bệnh không thể bơm nhiều máu, vì thế làm giảm lưu lượng của máu đến da. Và nếu các dây thần kinh này bị ảnh hưởng như ở những người mắc bệnh tiểu đường nặng, cơ thể có thể không nhận được thông báo rằng nó cần phải bắt đầu đổ mồ hôi. (Những người trẻ tuổi mắc các bệnh này cũng có nguy cơ cao mắc các vấn đề liên quan đến nhiệt.)

Khi mọi người già đi, họ cũng không còn thường cảm thấy khát và vì vậy họ có xu hướng uống nước ít hơn. Tiến sĩ Crandall cho biết, trong điều kiện nắng nóng, điều đó có thể khiến chúng ta mất nước nhanh hơn và “cực kỳ bất lợi cho việc kiểm soát nhiệt độ”.

Ngoài ra, một số người lớn tuổi, đặc biệt nếu họ mắc một số dạng sa sút trí tuệ hoặc suy giảm nhận thức, họ cũng có thể không cảm nhận được sự thay đổi nhiệt độ. Kết quả là họ sẽ không thể nào phản ứng một cách thích hợp với sức nóng, cả về mặt sinh học (do đổ mồ hôi) cũng như hành vi (bằng cách di chuyển đến nơi mát mẻ).

Cuối cùng, một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình hydrat hóa, lưu thông máu và thậm chí cả phản ứng đổ mồ hôi của con người, vì vậy hãy hỏi bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.

Tất nhiên, không phải tất cả mọi người ở cùng độ tuổi đều phản ứng với sức nóng theo cùng một cách. Tiến sĩ Crandall cho biết, những người lớn tuổi có thể chất tốt thường dẻo dai hơn vì họ có lưu lượng máu tốt hơn và đổ mồ hôi nhiều hơn so với những người ít vận động.

Làm thế nào để giữ an toàn?

Mọi người thường nghĩ rằng nhiệt độ phải quá cao (chẳng hạn phải trên 38 độ C) thì mới gây hại, nhưng ở người lớn tuổi, các dấu hiệu kiệt sức vì nóng có thể xuất hiện thậm chí khi nhiệt độ xuống khoảng 26 độ C. Tiến sĩ Angela Primbas, bác sĩ lão khoa tại UCLA Health cho biết: “Những người 20 tuổi có thể ra ngoài trong thời tiết 26 độ trong nhiều giờ liền và nhìn chung là không sao”. Thế nhưng điều đó không đúng với người lớn tuổi.

Sự gắng sức về thể chất làm tăng nguy cơ mắc bệnh do nhiệt của một người vì cơ thể bắt đầu tạo ra nhiều nhiệt hơn. Tiến sĩ Primbas cho biết, vào những ngày nắng nóng, người lớn tuổi và những người có tình trạng sức khỏe nghiêm trọng nên hạn chế các hoạt động ngoài trời như đi bộ và làm vườn vào buổi sáng. Nên thực hiện chúng vào buổi tối mát mẻ hơn, thường xuyên nghỉ giải lao và uống nhiều nước. Quan trọng nhất là cố lắng nghe cơ thể của bạn: Nếu hoạt động không như thường lệ, thì đó chính là tín hiệu để dừng lại và tìm một nơi để hạ nhiệt. Các dấu hiệu mất nước hoặc kiệt sức vì nóng bao gồm chóng mặt, choáng váng, nhức đầu, tim đập nhanh hoặc cảm thấy hôn mê.

Mặc dù người lớn tuổi phải đối mặt với những thách thức đặc biệt khi bị nóng, nhưng các cách để hạ nhiệt đều giống nhau đối với mọi lứa tuổi. Tiến sĩ Kenny cho biết, nếu bạn hoặc người thân gặp phải bất kỳ triệu chứng nào ở trên, điều tốt nhất mà ta nên làm là đi đến nơi nào đó có điều hòa nhiệt độ. Ông nói thêm, nhiệt độ trong nhà không nhất thiết phải là “âm độ”, chỉ cần khoảng từ 26 độ trở lên.

Tiến sĩ Crandall cho biết trong trường hợp không có điều hòa nhiệt độ, thì nước cũng sẽ “cực kỳ hữu ích trong việc giảm nguy cơ chấn thương liên quan đến nhiệt”. Ông cũng khuyên ta nên chà một viên đá lên da, xịt nước mát lên người, làm ướt áo bằng nước hoặc là tắm dưới nước mát.

Vì vậy dù có làm gì, thì hãy coi trọng nhiệt độ. Đó là nguyên nhân số một gây ra tử vong có liên quan đến thời tiết, và các biện pháp có thể thực hiện để ngăn ngừa chúng.

Tag: Nhiệt độ tăng Bệnh Lão hóa Uống nước Mất nước Hạ nhiệt Sức khỏe