ĐỜI SỐNG

Nhà phố kín 3 mặt vẫn thoáng nhờ giếng trời

Bài và ảnh: Hà Thành • 05-08-2023 • Lượt xem: 816
Nhà phố kín 3 mặt vẫn thoáng nhờ giếng trời

Mảnh đất xây nhà vừa dài vừa hẹp, diện tích khiêm tốn, 3 bề bị kín, chỉ còn lại khoảng thoáng mặt tiền phía trước. Nhưng dù diện tích khiêm tốn, thì kiến trúc sư vẫn thuyết phục được chủ nhà “hy sinh” cho những khoảng trống cần thiết. Và điểm cốt lõi ấy là hệ thống giếng trời cùng những khoảng lùi…

Ngôi nhà là tổ ấm của một gia đình trẻ, nằm trong ngõ nhỏ của một quận trung tâm Hà Nội. Diện tích nhỏ, mặt tiền hẹp và rất bí – đó là những khó khăn và cũng là băn khoăn, lo lắng của chủ nhà đưa ra khi trao đổi với kiến trúc sư. Như một lẽ thông thường, khi thiếu thoáng thì ai cũng nghĩ đến giếng trời. Nhưng vấn đề là giếng trời ở đâu, như thế nào để tận dụng tối đa, khai thác tối đa ở cả yếu tố công năng và thẩm mỹ. Giếng trời dù là giải pháp kiến trúc - kỹ thuật cho thông thoáng và chiếu sáng; song lại luôn có ý nghĩa thẩm mỹ bởi luôn nằm ở những vị trí quan trọng, gắn kết với những không gian, điểm nhìn quan trọng trong ngôi nhà.

Không tham, không tư duy “mét vuông mặt bằng”; việc đầu tiên kiến trúc sư làm là cắt bỏ rất nhiều diện tích để cho những khoảng lùi, những khoảng mở. Mất đấy, mất diện tích, nhưng mà được và cái được lớn hơn nhiều mà không thể đong đếm như “mét vuông mặt bằng”. Lùi lại một khoảng sân, lùi lại những khoảng hiên phía trước ở các tầng lầu , trổ tới 2 cái giếng trời – đó là phác thảo cơ bản ban đầu của bản thiết kế và được… chủ nhà nhiệt liệt tán thành.

Vì mảnh đất dài nên mặt bằng chính có cấu trúc hai phòng hai đầu và cầu thang cùng vệ sinh ở giữa, cùng phía. Tất cả mọi không gian, phòng chức năng, cả các khoảng lùi, các giếng trời được tính toán, “co kéo” rất kỹ để tất cả vừa đủ, không thừa và không thiếu. Một giếng trời được đặt ở giữa nhà xuống lầu 1 với vai trò thông thoáng cho phòng vệ sinh và tăng cường chiếu sáng cho hệ thống phòng phía trước; giếng trời thứ hai lùi về sau cùng, xuyên tới tầng trệt, đảm nhiệm toàn bộ thoáng – sáng cho hệ thống phòng phía sau, vốn không có mặt thoáng mở ngoài. Ngoài ra, với mặt bằng thang có 3 vế tương đương, thì cầu thang cũng được coi như một giếng trời nữa.

Ngôi nhà được xây dựng trên mảnh đất dài và hẹp, chỉ có một mặt thoáng ở phía trước.

Khu vực giữa tầng trệt được tổ chức thoáng trong việc ngăn chia cũng như bố trí nội thất tạo cho không gian rộng rãi hơn, bởi đây cũng là nơi thiếu ánh sáng tự nhiên nhất vì cả hai giếng trời đều không với tới. Lầu 1 là phòng sinh hoạt chung và bếp, liên thông nhau kết nối bằng khu vực bàn ăn. Giếng trời giữa nhà dừng lại ở đây và như một sự ngăn cách không gian ước lệ. Lầu 2 được thiết kế như một căn hộ dành cho vợ chồng chủ nhân với phòng ngủ liền kề phòng làm việc phía trước, phòng vệ sinh phía sau. Lầu 3 là 2 phòng ngủ của các con. Lầu 4 là phòng thờ và sân thượng.

Tầng trệt thoáng đãng với “chiếc cổng” ấn tượng đón lên lầu được cấu tạo bởi… hộp kỹ thuật và mảng trần.

Cầu thang lầu 1 ngăn cách nhẹ nhàng với bàn ăn và phòng sinh hoạt chung bằng hệ nan gỗ.

Phòng sinh hoạt chung mở ra một khoảng hiên nho nhỏ.

Còn phòng bếp mở ra giếng trời sau nhà.

Góc nhìn từ bếp về phía phòng sinh hoạt chung ở lầu 1. Vế thang lên lầu 3 được lượn tròn bất thường để có điểm nhìn đẹp từ không gian phòng bếp.

Góc nhìn từ phòng sinh hoạt chung về phía bếp. Khối “nóng” bên giếng trời là điểm nhấn trên bàn ăn và cho cả lầu 1.

Mặc dù phòng sinh hoạt chung và các phòng ngủ phía trước có diện tích không lớn, nhưng vẫn có một khoảng hiên mở phía trước. Với các phòng ngủ, đây còn là một ví trí rất quan trọng cho việc… đặt cục nóng của máy lạnh. Các giếng trời được xử lý đơn giản và hiệu quả bằng những mảng tường gạch xây trần không trát, được sơn trắng để tăng hệ số chiếu sáng, ngoài ra còn có tác dụng giảm sự dội âm.

Phòng ngủ chính. Giếng trời xuyên qua phòng ngủ - vừa ngăn cách, vừa kết nối nơi ngủ và nơi làm việc một cách linh hoạt.

Phòng ngủ chính cũng có một khoảng hiên nho nhỏ với màu xanh cây cối.

Góc làm việc nhìn ra giếng trời.

Nơi thư giãn lý tưởng bên giếng trời sau ở phòng vệ sinh lầu 2.

Phòng ngủ con trai có khoảng hiên phía trước.

Phòng ngủ con gái có giếng trời phía sau.

Hình thức công trình được thể hiện khá đơn giản với những đường thẳng, với những mảng vuông, phẳng, từ tổng thể đến chi tiết, từ mặt tiền bên ngoài tới các không gian bên trong. Nhưng cũng có những thứ cầu kỳ một chút trong việc xử lý. Đó là hệ thống làm chắn nắng và tường hoa bê tông vừa thông thoáng vừa kín đáo. Màu trắng của tường là màu chủ đạo, và được nhấn bởi những mảng khối nóng khá ấn tượng, được phụ hoạ thêm bởi những chi tiết nội thất có màu sắc đồng điệu phụ hoạ.

Ngôi nhà “được” là bởi giếng trời, không chỉ hoàn thành vai trò thoáng – sáng cần thiết của công năng mà còn tạo nên những không gian, những điểm nhìn thú vị và ấn tượng.

Giếng trời, nhỏ nhưng hiệu quả và được khai thác tối đa.

Góc cầu thang lên lầu 4. Phòng thờ được ngăn cách với cầu thang bằng hệ lam thoáng.

Những khoảng nắng trong nhà.

Mặc dù có những bất lợi nhất định nhưng công trình vẫn có hình thức bắt mắt. Mặt tiền được tổ hợp từ những hệ lam thép và hoa bê tông chắn nắng mà vẫn thông thoáng, an toàn.