ĐỜI SỐNG

Phát hiện hoạt chất chống ung thư máu từ gạo của các nhà khoa học Việt

Lan Hương • 28-10-2022 • Lượt xem: 400
Phát hiện hoạt chất chống ung thư máu từ gạo của các nhà khoa học Việt

Nghiên cứu do GS.TS Trần Đăng Xuân cùng các cộng sự đã chứng minh được tác dụng chống ung thư máu của chất Momilactone A và B, đây là những hoạt chất được chiết xuất từ gạo và vỏ trấu.

Kết quả được công bố trên tạp chí Cancers hồi đầu tháng 10 về tiềm năng chống ung thư máu của chất Momilactone A, B (gọi tắt là MA và MB) tìm thấy trong lúa gạo. Nghiên cứu được thực hiện bởi Trưởng phòng thí nghiệm Sinh lý thực vật và Hóa sinh, GS.TS Trần Đăng Xuân (Đại học Hirosima – Nhật Bản) cùng với các đồng nghiệp của ông.

Tiềm năng mới của Momilactones

GS Xuân và nhóm nghiên cứu đã làm rõ cơ chế tiêu diệt tế bào ung thư của Momilactone qua các thí nghiệm chuyên sâu và chỉ ra rằng: Thông qua quá trình điều hòa các protein (p - 38, BCL - 2, caspase - 3), các hợp chất Momilactone có thể thúc đẩy quá trình tự chết của tế bào ung thư. Ngoài ra Monilactone còn có thể ngăn chặn chu kỳ tế bào tại pha G2, làm tế bào ung thư không thể phân chia được. Đặc biệt hơn cả, với các tế bào khỏe mạnh thì Monilactone cho thấy ảnh hưởng không đáng kể.

Từ nghiên cứu trên, lần đầu tiên các nhà khoa học đã chỉ ra được tiềm năng tiêu diệt các tế bào ung thư máu bao gồm đa u tủy xương và lơ xê mi cấp tiền tủy bào của MA, MB và hỗn hợp của chúng (MAB) với tỷ lệ 1:1. Kết quả cho thấy khả năng ức chế tế bào ung thư từ các hợp chất này vượt hơn các thuốc điều trị ung thư phổ biến như doxorubicin, arsenic trioxide và cho hiệu quả tương đương với all - trans retinoic acid.

Các nhà khoa học cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu về khả năng tiếp cận sinh học cũng khả dụng sinh học của Monilactone trước khi tiến hành những thử nghiệm lâm sàng tiếp theo. Kết quả nghiên cứu đã mở ra tiền đề mới cho việc phát triển các loại thuốc điều trị ung thư hiệu quả từ Monilactone trong tương lai.

Monilactone, hoạt chất có giá trị đắt hơn vàng

Trong những nghiên cứu trước đây, GS Trần Đăng Xuân và các cộng sự của ông cũng đã từng phát hiện ra tiềm năng chống tiểu đường, béo phì và gout của MA, MB thông qua việc ức chế hoạt động của các enzym liên quan đến những bệnh này.

GS Xuân cho biết, trong năm 2016 - 2017 sau khi tìm thấy hai hợp chất quý trên trong gạo và trấu, ông và nhóm nghiên cứu đã tiến hành tinh lọc, chưng cất ngày đêm trong khoảng 3 tháng. Kết quả từ 20kg vỏ trấu đã thu được 300mg MA và 200mg MB được tinh cất.

Trước đây cũng đã có những nghiên cứu về Momilactone và tiềm năng chống ung thư, tuy nhiên cơ chế tác động của chúng thì chưa được xem xét kỹ lưỡng. Được biết hai hợp chất này từng được trang Carbosynth.com (công ty chuyên về các sản phẩm hóa sinh của Anh) bán với mức giá 1,25 triệu USD/1g (đắt gấp 30 ngàn lần giá trị  của 1g vàng).

Sở dĩ các hoạt chất này có mức giá vô cùng đắt đỏ do có cấu trúc đặc biệt phức tạp, nên việc tinh chế và tách chiết riêng biệt đều rất khó khăn. Mặt khác, các hoạt chất này đều không có sẵn trên thị trường, và chi phí quá đắt nên hiếm có phòng thí nghiệm nào đủ kinh phí đầu tư nghiên cứu. Bởi thế các tư liệu chuyên sâu về hợp chất này rất hiếm trên thế giới. Phòng thí nghiệm của GS Xuân đứng đầu là một trong số ít những nơi có thể chiết xuất được Momilactones từ những nguồn tự nhiên như vậy.