Thời gian gần đây, cụm từ "phông bạt" trở nên quen thuộc hơn bao giờ hết, đặc biệt sau những vụ việc chỉnh sửa biên lai quyên góp từ thiện. Việc cố tình "thêm mắm dặm muối" vào số tiền đóng góp, rồi khoe khoang trên mạng xã hội đã phơi bày bộ mặt thật của những kẻ sống ảo. Khi sự thật được phanh phui, không ít người đã phải hứng chịu sự chỉ trích và mất đi lòng tin của cộng đồng.

Về bản chất của sự phông bạt thì xét cho cùng, nó chỉ là một lớp vỏ hào nhoáng bên ngoài. Nó là sự đối lập hoàn toàn với bản chất thật của con người. Thay vì thể hiện con người thật của mình, những người sống ảo thường cố gắng xây dựng một hình ảnh hoàn hảo, không tì vết trên mạng xã hội. Đó chẳng khác nào việc khoác lên mình một tấm phông nền để che đi những khuyết điểm và bất hoàn hảo.

Trong cuộc sống hiện đại, việc "giả bộ" dường như đã trở thành một phần không thể thiếu. Ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần cố gắng thể hiện một hình ảnh hoàn hảo hơn bản thân thực tế. Đó có thể là việc giả vờ yêu thích một bộ phim chỉ để hòa hợp với nhóm bạn, hoặc cố gắng tạo dựng một cuộc sống hào nhoáng trên mạng xã hội. Dù là lý do gì đi nữa, việc không sống thật với bản thân cũng mang đến những hệ quả nhất định.

Vậy động lực nào thúc đẩy đến sự phông bạt giả tạo trong cuốc sống?

Sự phông bạt xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Có người muốn thể hiện sự vượt trội của bản thân để che giấu những thiếu sót bên trong. Có người lại sợ bị đánh giá thấp nên cố gắng tạo dựng một hình ảnh hoàn hảo. Ngay cả những người khiêm tốn quá mức cũng có thể đang che giấu sự tự ti sâu bên trong. Và một lý do phổ biến khác là hội chứng kẻ mạo danh, khi con người nghi ngờ về giá trị bản thân và thành công của mình.

Tính cách xấu này có thể trở thành một phần bản chất của chúng ta nếu ta sống trong một môi trường mà sự thật không được trân trọng. Qua quá trình học hỏi và bắt chước, chúng ta dần hình thành những thói quen giao tiếp giả dối. Điều đáng sợ là, khi những thói quen này trở thành một phần bản thân, chúng ta sẽ khó có thể nhận ra và thay đổi.

Cội nguồn của sự giả tạo chính là lòng tự ti ẩn sâu bên trong. Khi cảm thấy không đủ tốt, chúng ta thường tìm cách bù đắp bằng cách xây dựng một hình ảnh hoàn hảo về bản thân. Tuy nhiên, lớp mặt nạ này càng dày thì chúng ta càng cảm thấy mệt mỏi và cô đơn. Thay vì cố gắng trở thành người khác, chúng ta nên học cách chấp nhận và yêu thương bản thân mình.

Hành vi phóng đại thành tích và kiến thức thường bắt nguồn từ nhu cầu được công nhận và chấp nhận trong xã hội. Theo lý thuyết so sánh xã hội, chúng ta có xu hướng so sánh bản thân với người khác để xác định giá trị của mình. Khi cảm thấy mình chưa đủ tốt, nhiều người sẽ tìm cách "hô biến" những thành tích nhỏ nhặt thành những thành tựu lớn lao để tạo ấn tượng với người khác. Áp lực xã hội, đặc biệt là trong một xã hội coi trọng thành công, càng khiến hành vi này trở nên phổ biến.

Những cách để nhận biết được người có hành vi phông bạt

Dù cố gắng che giấu đến đâu, những người giả tạo vẫn để lộ ra những dấu hiệu đặc trưng. Bằng cách quan sát kỹ ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu và sự nhất quán giữa lời nói và hành động, bạn có thể phát hiện ra những điểm bất thường và nhận biết được ai đó đang cố gắng tạo ra một hình ảnh không phải của mình.

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của việc "sống ảo" là thói quen khoe khoang quá mức. Những người này thường xây dựng một hình ảnh hoàn hảo về bản thân trên mạng xã hội, nơi mà mọi thứ đều được tô vẽ một cách quá mức. Họ không ngần ngại chia sẻ những hình ảnh sang chảnh, những chuyến du lịch xa hoa, hay những món đồ hiệu đắt tiền, bất chấp thực tế cuộc sống của họ có thể rất khác. Điều này tạo ra một khoảng cách lớn giữa cuộc sống thực và cuộc sống ảo, khiến cho những cuộc trò chuyện trở nên nhàm chán và thiếu đi sự chân thật.

Người giả tạo thường biến cuộc trò chuyện thành sân khấu độc diễn của riêng họ. Họ không chỉ ngắt lời người khác mà còn khéo léo chuyển hướng cuộc nói chuyện về những chủ đề mà họ muốn. Hành động này không chỉ thiếu tôn trọng người đối thoại mà còn cho thấy sự ích kỷ và mong muốn trở thành trung tâm của sự chú ý.

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết của người thích thể hiện là việc lạm dụng các thuật ngữ chuyên ngành. Thay vì sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu để truyền đạt ý tưởng, họ cố tình phô trương vốn từ vựng của mình, khiến cuộc trò chuyện trở nên khó theo dõi và tạo ra khoảng cách với người đối diện. Điều này không chỉ phản tác dụng mà còn khiến người khác cảm thấy bị coi thường.

Việc nhận biết các dấu hiệu của một cá nhân giả tạo là một kỹ năng sống quan trọng trong thời đại số. Nó giúp bạn bảo vệ bản thân khỏi những tác động tiêu cực và tránh bị lợi dụng. Khi bạn nhận ra ai đó đang cố gắng tạo ra một hình ảnh không đúng sự thật, bạn sẽ có đủ tỉnh táo để giữ khoảng cách an toàn.

Tag: