ĐỜI SỐNG

Phòng khách - 'Gương mặt' của chủ nhà

Bài và ảnh: Hà Thành • 03-06-2023 • Lượt xem: 778
Phòng khách - 'Gương mặt' của chủ nhà

Trong ngôi nhà, không gian phòng khách được coi là quan trọng nhất và thường được nhắc đến đầu tiên. Phòng khách là trung tâm sinh hoạt, là nơi tiếp khách, đối ngoại, và vì thế được coi là gương mặt của chủ nhà. Cũng dễ hiểu khi phòng khách luôn được quan tâm hàng đầu và đầu tư xứng đáng trong quá trình thiết kế - xây dựng cho tới quá trình sinh sống của gia chủ.

 

Vị trí

Ví trí phòng khách thường phải ở lối tiếp cận từ hướng cửa chính để có thể dễ dàng đón khách. Và phòng khách cũng phải ở vị trí tiện lợi về giao thông tới các không gian, các phòng chức năng khác để tiện cho sinh hoạt. Phòng khách có tính hướng ngoại nên cần được mở về không gian, cụ thể là  được kết nối với những không gian bên ngoài như hiên, sảnh, sân, vườn.

Phòng khách thường được bố trí ở tầng trệt để tiện lợi cho việc giao thông, giao tiếp. Đa phần các ngôi nhà ở có phòng khách đặt ở tầng trệt. Tuy vậy, hiện nay, do xu hướng sinh hoạt gia đình hướng nội, nhiều chủ nhà đã đưa phòng khách lên lầu. Những phòng khách này có tính chất là phòng sinh hoạt chung gia đình nhiều hơn là đón tiếp khách theo nghi lễ. Những phòng này thường được thiết kế liên thông với không gian phòng bếp, ăn để tiện lợi cho sinh hoạt. Phòng khách trên lầu cần nằm gần vị trí cầu thang, tránh phải đi qua tuyến giao thông dài (hành lang) để tiếp cận.

Ở một số căn hộ chung cư, do đặc điểm cấu trúc mặt bằng, phòng khách được đẩy lui vào trong, qua khu bếp nhằm lấy ánh sánh từ mặt thoáng căn hộ. Đó cũng là một đặc điểm mới của vị trí phòng khách trong căn hộ hiện đại.

Phong cách

Phòng khách được coi là trung tâm ngôi nhà, là gương mặt của chủ nhà nên vấn đề phong cách luôn đuợc chú trọng xem xét. Những gì tiêu biểu nhất mà chủ nhà muốn thể hiện thường xuất hiện ở phòng khách. Phong cách (nội thất) của phòng khách nên được đồng nhất với phong cách kiến trúc của ngôi nhà và tổng thể nội thất ở những không gian khác. Một ngôi nhà có kiến trúc hiện đại nên có phòng khách mang phong cách hiện đại, và nếu ngôi nhà mang dáng dấp cổ điển thì phòng khách cũng nên theo phong cách cổ điển.

Xác định phong cách cho phòng khách cũng là xác định tính chất của đồ đạc, cách thức sử dụng vật liệu, màu sắc, cách thức bài trí cho phòng khách. Bên cạnh đó cũng cần xác định rõ tính chất sử dụng của phòng khách, hướng đến đối tượng nào để đưa ra giải pháp phù hợp. Phòng khách có thể chỉ để chuyên tiếp khách có tính lễ nghi, có thể là một phòng sinh hoạt chung của gia đình hoặc kết hợp cả hai.

Tuy nhiên, sự tương đồng về phong cách cũng chỉ là tương đối. Một ngôi nhà hiện đại vẫn có thể có một phòng khách mang phong cách cổ điển, nếu như chủ nhân - người hay sử dụng không gian này là người nhiều tuổi và có tâm lý hoài cổ. Khi đó cần xử lý khéo léo sự khác biệt đó để tôn trọng sự đa dạng trong ngôi nhà.

Chất liệu, màu sắc, ánh sáng

Chất liệu và màu sắc dành cho phòng khách được căn cứ theo phong cách đã định. Với một phong cách cổ điển, có thể dùng nhiều chất liệu gỗ với màu sắc thâm trầm. Với phong cách hiện đại có thể dùng nhiều màu trắng, các màu nóng để nhấn, cùng các chất liệu mới như kính, kim loại. Xét về tổng thể, thì màu sắc chủ đạo cho phòng khách phải là màu trung tính, sáng sủa, ưa nhìn, phù hợp cho nhiều lứa tuổi bởi có nhiều đối tượng sử dụng không gian này. Với vai trò là phòng sinh hoạt chung thì phòng khách chứa đựng nhiều hoạt động của con người sống trong ngôi nhà, như là chuyện trò, đọc sách báo, vui chơi, xem tivi, nghe nhạc...; với nhiều đối tượng nhiều lứa tuổi. Vì vậy màu sắc và chất liệu cho phòng khách cần phải hài hoà để đáp ứng được tiêu chí đa dạng đó.

Trong nhiều ngôi nhà hiện đại gần đây, phòng khách hay được thiết kế với màu sắc nóng làm điểm nhấn. Việc này cần cân nhắc kỹ về vị trí điểm nhấn và hàm lượng màu sắc, bởi nếu quá thì sẽ dễ gây hoa mắt, khó chịu về thị giác. Tất nhiên, màu sắc và điểm nhấn cũng liên quan tới không gian chung và các đồ đạc trong phòng.

Nếu phòng khách nằm ở tầng trệt, thì thường được lát bằng gạch ceramic hoặc đá tự nhiên. Nhưng nếu phòng khách đưa lên lầu thì hoàn toàn có thể lát gỗ. Sàn là một diện lớn nằm trong không gian, nên phải cân nhắc kỹ về chất liệu và màu sắc. Phòng khách có tính hướng ngoại, cần nhiều ánh sáng, không nên sử dụng những màu quá tối.

Nên tận dụng tối đa chiếu sáng tự nhiên cho phòng khách, kết hợp với việc kết nối không gian ra các không gian bên ngoài như sân vườn qua những ô cửa lớn. Nhất thiết phải sử dụng mành rèm để điều tiết ánh sáng cho phù hợp môi trường và hoàn cảnh sinh hoạt. Phương chiếu sáng chính tốt nhất là vuông góc với hướng ngồi chính (hoặc hướng xem tivi). Chiếu sáng nhân tạo cần tính toán đủ và cần có tối thiếu hai hệ thống chiếu sáng để sử dụng trong những hoàn cảnh khác nhau.

Trang trí

Trang trí là một phần quan trọng của không gian phòng khách. Bên cạnh một số vật dụng thiết yếu của phòng khách thường có như bộ bàn ghế tiếp khách, kệ tivi (nếu kết hợp là phòng sinh hoạt chung); thì phòng khách cũng là một nơi mà chủ nhà có thể trưng bày nhiều đồ trang trí. Những đồ trang trí có thể là những thành phần góp phần làm đẹp thêm phòng khách như tranh, tượng, đèn, đồ lưu niệm...; cũng có thể là những thứ sưu tầm mà chủ nhân ưa thích, có thể là một góc ký ức với ảnh chụp gia đình, cũng có thể là những lưu niệm thành tích như cúp, cờ, huy chương, giải thưởng... Dù trang trí theo tiêu chí nào thì điều cần lưu ý là phấn trang trí chỉ làm phụ trợ thêm cho không gian, không làm biến đổi không gian hay biến chức năng phòng khách thành phòng truyền thống hay bảo tàng.

Trang trí cho phòng khách nên được định hình ngay từ khâu thiết kế để đảm bảo khoa học, thẩm mỹ, thống nhất cho không gian. Có những yếu tố cần xác định cụ thể để có giải pháp đúng như kệ đồ, tủ bày, chiếu sáng trang trí... Nên tiết chế hàm lượng trang trí vừa phải. Những thứ mang tính chất thành tích cá nhân cần cân nhắc kỹ khi trưng bày ở phòng khách, bởi không khéo sẽ trở thành những đồ vật gây hiệu ứng phản cảm, thiếu thân thiện với khách.

Thiết bị

Phòng khách là một không gian chứa đựng nhiều thiết bị. Một phòng khách trong ngôi nhà bình thường dễ được kết hợp chức năng sinh hoạt chung, là không gian nghe nhìn nên tivi là thiết bị thường thấy, và phổ biến. Tivi có thể được đặt trên kệ hoặc treo trên tường nhưng chiều cao phải phù hợp với chiều cao ghế ngồi xem. Độ lớn của tivi cũng phải phụ thuộc vào khoảng cách ngồi đến màn hình. Có thể dùng công thức tương đối để xác định khoảng cách này. Theo đó khoảng cách xem tivi tốt nhất bằng khoảng 3 lần đường chéo màn hình tivi. Hướng xem tivi tốt nhất là hướng vuông góc với phương chiếu sáng và hướng tiếp cận vào không gian. Chỗ ngồi chính xem tivi nên có mảng tường chắn phía sau để người xem có cảm giác an tâm.

Bên cạnh tivi, trong phòng khách còn có thể có máy nghe nhạc và các thiết bị liên quan khác như đầu đĩa, ampli, loa... Các thiết bị này đều liên quan và bổ trợ cho nhau thành một hệ thống nghe nhìn. Vì vậy, cần phải tính toán trước để sắp đặt các thiết bị này hợp lý, thẩm mỹ trên giá, kệ hay treo trên tường. Không đòi hỏi như phòng nghe nhạc chuyên nghiệp, song nếu trong phòng khách có chức năng nghe nhạc thì cần hạn chế các mảng phẳng lớn - nhất là chất liệu kính, kim loại - để tránh dội âm. Tuy vậy, về tổng thể cũng không nên quá lạm dụng thiết bị nghe nhìn ở phòng khách bởi nếu làm như vậy sẽ gây nặng nề, giống như cửa hàng điện máy. Khi đó phòng khách sẽ mất đi những đặc tính cần thiết vốn có.