Là thế hệ của tương lai và sự tiếp thu kiến thức

Trước hết phải nói rằng hiện nay, Gen Z sẽ đại diện cho gần 2 tỷ người trên thế giới. Nói một cách khác, đây sẽ là thế hệ lớn nhất từ trước đến nay, chiếm khoảng 30% dân số thế giới. Ngoài ra, trong khi genY tức là thế hệ anh chị được coi là những người đi tiên phong kỹ thuật số thì thế hệ nối tiếp này đóng vai trò bản địa hóa chúng. Bằng chứng cho thấy tại Mỹ, số lượng Gen Z truy cập và sử dụng mạng xã hội ngày càng tăng, ví dụ: Snapchat (42 triệu), Tiktok (37,3 triệu) và Instagram (33,3 triệu). Theo ước tính chúng vẫn là những thứ phổ biến nhất trong thế hệ Z trong vòng 4 năm tới. Còn ở Việt Nam thì con số này dao động vào khoảng 10 - 13 triệu người dùng mạng xã hội. 

Các đặc điểm cốt lõi để tạo nên một Gen Z chính hiệu

Không thể phủ nhận một điều rằng, với số lượng sử dụng nền tảng mạng xã hội nhiều như hiện nay thì việc xuất hiện nhiều Influencer (KOL) nhưng tuổi đời chỉ mới đôi mươi là không quá xa lạ ở Việt Nam, đặc biệt là ở nền tảng TikTok. Chỉ cần bấm vào mục tìm kiếm ở nền tảng này, sẽ hiện ra hàng trăm kết quả. Tùy vào nhu cầu giải trí, có thể là review sản phẩm, quán ăn hay địa điểm vui chơi giải trí hay những clip đu trend như nhảy, biến hình,…  cho đến những clip chỉ dẫn học tập, tập gym hoặc phong cách sống. Nhưng có một điều thú vị ở đây là chủ nhân của những kênh TikTok trên đa phần là những người của thế hệ Z và có tuổi đời khoảng từ 20 - 24 và những clip của họ đa phần đều là xu hướng. 

Những yếu tố tạo nên một Gen Z là sự nhanh nhạy với công nghệ, xu hướng nổi bật và sự khác biệt. Từ đó họ trở thành thế hệ cạnh tranh nhiều nhất vì tính thử thách thích đối đầu với người khác để chứng tỏ rằng họ có thực lực và xứng đáng. Điều này có thể mang lại cảm giác tiêu cực cho những thế hệ khác khi làm việc cùng họ. 

Đặc tính muốn nắm trong tay hết mọi công việc cũng như không muốn dựa dẫm vào người khác là điều thấy rõ nhất ở họ. Nói một cách khác đây là tính độc lập trong công việc. Song điều này không có nghĩa Gen Z không thể cùng hợp tác với những đồng nghiệp khác. Ngoài ra, thì sự tự do cũng là nhu cầu bắt buộc họ muốn hướng tới trong mọi công việc hay mọi tình huống bởi vì sinh ra trong thời kỳ mà mạng xã hội phát triển thì việc tự do ngôn luận và tự do khi được là chính mình là một phần thiết yếu trong cuộc sống của thế hệ trẻ này. Đó là lý do “Freelance” được xem là từ để chỉ cho thế hệ Z vì tính chất tự do và độc lập của nó.

Đói cảm xúc và trận chiến lâu dài

Có một sự thật để các cha mẹ và tiền bối lưu ý khi nhắc về các đặc điểm cốt lõi của Gen Z là các vấn đề về sức khoẻ tâm thần. Một sự thật đáng buồn là những vụ tự tử gần đây, các nạn nhân đa phần là còn ngồi trên ghế nhà trường, tiêu biểu là vụ một nam sinh lớp 10 đã nhảy lầu tại một chung cư ở Hà Nội kèm theo bức thư tuyệt mệnh ngay vào đúng ngày Cá tháng tư. Vụ việc được cho là sự căng thẳng kéo dài trong vấn đề học tập và biểu hiện trầm cảm lâu ngày của nạn nhân mà xuất phát điểm là do sự nghiêm khắc nhưng thiếu thấu hiểu từ đấng sinh thành. Các cặp cha mẹ Châu Á có đang lạm dụng các cách nói bóng gió khi ám chỉ con mình thua kém con người khác như “con nhà người ta”, “nhìn nó mà xem”... cũng tác động tiêu cực tới đời sống của Gen Z. Nếu như thế hệ ông bà, cha mẹ phải sinh tồn để vượt qua cái thiếu ăn, thì thế hệ con trẻ phải thích nghi với việc đói cảm xúc. Đặc biệt là qua đại dịch Covid-19, khi mà mọi người trên thế giới gần như không thể gặp mặt được lẫn nhau thì tình trạng trầm cảm của thế hệ này cũng tăng lên. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ trầm cảm đã tăng vào năm 2021 lên gần 33 % - cứ 3 người Mỹ từ 18 tuổi trở lên thì có 1 người bị ảnh hưởng, theo một nghiên cứu của đại học Boston. Vậy thì sự thấu hiểu và cảm thông chính là chìa khoá để giúp cho các Gen Z có thể mở lòng và kể hết mọi muộn phiền của họ cho người khác, cũng như phải xây dựng hệ thống chăm sóc tâm lý khi trong thế kỷ 21 này đã xem các vấn đề về cảm xúc là một loại bệnh và cần phải chữa trị chúng kịp thời.

Tag: Gen Z lo âu đột phá thế hệ đột phá