Trên thị trường hiện nay, chúng ta dễ dàng tìm thấy rất nhiều đồ ăn thức uống được nhuộm màu thực phẩm bày bán khắp nơi như mứt kẹo, hạt dưa, nước giải khát, vịt quay, bò khô… Không thể không thừa nhận rằng, chất lượng của một món ăn được đánh giá bằng giá trị dinh dưỡng và cảm quan. Trong đó màu sắc đóng vai trò không thể thiếu giúp tăng sự hấp dẫn và kích thích cảm giác thèm ăn, từ đó nó ảnh hưởng đến 90% quyết định mua hàng của người dùng.

Các loại phẩm màu có trong thực phẩm

Theo Times Now, đa phần những thứ mọi người ăn ở ngoài thường sử dụng hương vị, màu sắc và chất bảo quản nhân tạo. Tất cả những chất thêm vào này làm cho thức ăn trở nên hấp dẫn và ngon miệng.

Phẩm màu là một trong những chất phụ gia không thể thiếu, được nhà sản xuất cho thêm vào khi chế biến thực phẩm nhằm tạo cảm giác lôi cuốn và gia tăng sự hấp dẫn với người dùng. Tuy nhiên đó chỉ là vẻ ngoại quan nhưng thực sự nó lại không có ý nghĩa nhiều về mặt dinh dưỡng.

Phẩm màu có hai loại chính là màu tự nhiên và màu tổng hợp.

Màu tự nhiên được chiết xuất từ thực vật nhờ các sắc tố có trong lá, hoa, quả, củ… chẳng hạn như lá dứa cho màu xanh lá, lá cẩm có màu tím, màu vàng củ nghệ, củ cà rốt lại có màu cam hay màu đỏ của quả gấc. Các loại màu tự nhiên này thường không gây hại nhưng lại có thể cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, vì thế được khuyến khích sử dụng.

Màu tự nhiên được chế biến từ các loại rau củ quả thông dụng.

Màu tự nhiên tuy an toàn, dễ sử dụng nhưng lại kém bền màu và nếu sử dụng trong công nghiệp đòi hỏi phải số lượng lớn, gây tốn kém và đôn giá sản phẩm. Chính vì vậy để tạo nên sự phong phú về màu sắc, gia tăng tính hiệu quả trong công nghiệp sản xuất thực phẩm từ đó người ta đã tạo ra mà thực phẩm tổng hợp. Chỉ cần một lượng nhỏ là đã có thể cho ra màu sắc vô cùng hấp dẫn.

Phẩm màu nhân tạo hay còn gọi là phẩm màu tổng hợp, được tạo ra bằng các phản ứng tổng hợp hóa học. Đối với màu thực phẩm hóa học này, chỉ những loại nào được thử nghiệm, kiểm tra không có khả năng gây độc hại về lâu dài mới được cấp phép sản xuất và lưu thông sử dụng.

Màu tổng hợp được tạo ra bằng các phản ứng tổng hợp hóa học.

Theo Bộ Y tế, danh mục phẩm màu được cấp phép sử dụng trong thực phẩm được quy định rất nghiêm ngặt. Bao gồm 21 chất,trong đó có 11 chất tạo màu tự nhiên và 10 chất tạo màu tổng hợp. Nhà sản xuất chỉ được sử dụng các loại màu thực phẩm được cho phép với hàm lượng quy định.

Tuy nhiên hiện nay việc buôn bán các loại phẩm màu vẫn chưa được quản lý chặt chẽ. Người dân có thể dễ dàng mua được các loại màu phẩm hóa học kém chất lượng, không rõ nguồn gốc hoặc các loại màu không được phép dùng cho thực phẩm.

Phẩm màu ảnh hưởng gì cho sức khỏe

Theo khảo sát, với các ngành sản xuất bánh kẹo, nước giải khát, chế biến gia súc, gia cầm… là những lĩnh vực thường sử dụng phẩm màu nhất. Một số thực phẩm được con người tiêu thụ hằng ngày có chứa chất tạo màu nhân tạo có thể kể đến như nước ngọt có gas, rượu, các loại bánh mứt, bắp rang bơ, khoai tây chiên, kẹo cao su, kem, hạt dưa, kẹo, thạch rau câu…

Hầu hết các sản phẩm thực phẩm ăn uống bày bán trên thị trường đều có chứa chất tạo màu.

Thực phẩm nào có màu càng sặc sỡ thì nguy cơ ẩn chứa màu hóa học càng cao. Theo PGs.Ts Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ sinh học – Công nghệ thực phẩm ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho biết: Những món ăn chứa phẩm màu trong danh mục cho phép của Bộ Y tế nếu dưới mức giới hạn cho phép thì không ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên hiện nay vì lợi nhuận nên những người buôn bán kinh doanh đã lạm dụng quá mức các hóa chất tạo màu hoặc sử dụng các chất tạo màu ngoài danh mục cho phép trong chế biến thực phẩm. Điều này gây hại rất lớn đến sức khỏe người sử dụng. Độc tính có thể ảnh hưởng tức thời như nôn ói, đau bụng, tiêu chảy… hoặc nghiêm trọng như nguy cơ dẫn đến ung thư gan, thận, phổi, giảm năng lực trí tuệ, thay đổi hành vi ở trẻ em nếu sử dụng thời gian dài.

Làm thế nào giảm thiểu sử dụng màu thực phẩm

Ngày nay công nghệ chế biến, tạo màu cho thực phẩm rất tinh vi nên việc phân biệt phẩm màu tự nhiên hay nhân tạo bằng mắt thường là hoàn toàn không thể. Do đó, tốt nhất nên hạn chế các loại thực phẩm có màu sắc sặc sỡ khi chưa biết nguồn gốc chính xác từ đâu.

Để đảm bảo cho sức khỏe, người dùng cần lựa chọn các sản phẩm sử dụng phẩm màu có nguồn gốc tự nhiên. Với những sản phẩm dùng màu tổng hợp, cần kiểm tra trên bao bì xem có phải loại nằm trong danh mục cho phép của Bộ Y tế. Cơ sở chế biến kinh doanh phải có giấy phép đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm…

Các loại thực phẩm đóng gói đã qua chế biến hầu như luôn chứa màu thực phẩm, vì thế hãy hạn chế bất cứ khi nào có thể. Thay vì sử dụng thức ăn chế biến sẵn bên ngoài, hãy tăng cường nấu ăn tại nhà với các sản phẩm tự nhiên, chưa qua chế biến  như các loại đậu, rau củ trái cây, ngũ cốc nguyên hạt… để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của chính mình và gia đình.

Tag: Màu thực phẩm Màu tự nhiên Sức khỏe An toàn thực phẩm