ĐỜI SỐNG
Thức tỉnh trước hiểm họa vô hình nhân Ngày Thế giới không thuốc lá (31.5)
Tuấn Kiệt • 31-05-2025 • Lượt xem: 211

Thuốc lá là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng hiện nay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 8 triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Còn tại Việt Nam, ước tính có hơn 100.000 người tử vong hằng năm, tức mỗi ngày có gần 300 người chết vì chất độc từ thuốc lá gây ra.
Những con số “đáng sợ” về số ca tử vong do thuốc lá gây ra tại Việt Nam - Nguồn: Internet
Nguy cơ từ thuốc lá điếu: Không chỉ với người hút
Theo WHO, khói thuốc lá điếu chứa khoảng 7.000 hóa chất, trong đó có từ 69 đến 70 chất được xác định là tác nhân gây ung thư. Khi người hút đưa khói thuốc vào cơ thể, các chất độc qua phổi ngấm vào máu, tích tụ lâu dài và trở thành nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, phình động mạch chủ, ung thư thanh quản, thực quản…
Không dừng lại ở đó, khói thuốc còn lan tỏa trong không khí, bám dai dẳng trên quần áo, rèm cửa, thảm, đồ đạc trong nhà. Những người không hút thuốc, đặc biệt là trẻ em, vẫn có thể hít phải, nuốt phải các cặn bã độc tố từ khói thuốc lá. Sự phơi nhiễm này khiến họ đứng trước nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Sử dụng thuốc lá điếu truyền thống ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người hút và cả những người xung quanh khi hít phải khói thuốc - Nguồn: Tuấn Kiệt
Thuốc lá điện tử - Hiểm họa “ẩn mình” trong làn khói mới
Không chỉ dừng lại ở thuốc lá điếu, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ. Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách dùng pin đốt nóng dung dịch chứa nicotin, glycerin thực vật, propylene glycol và các loại hương liệu để tạo ra sol khí cho người dùng hít vào.
Theo nghiên cứu được công bố trên Scientific Reports: thuốc lá điện tử có thể tạo ra tới 127 hóa chất “độc hại cấp tính”, 153 “hóa chất nguy hiểm cho sức khỏe” và 225 “chất gây kích ứng”.
Thuốc lá điện tử gây tác hại trực tiếp đến người dùng do hít phải hơi - Nguồn: Internet
Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31.5)
“Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” là chủ đề do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lựa chọn cho Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khẳng định: "Không có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường". Rõ ràng, khói thuốc lá điếu truyền thống hay các loại thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chứa nicotin, là chất gây nghiện cao, gây hại đến sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển não bộ ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Những loại thuốc lá hiện đại ngày nay thường được quảng cáo là sản phẩm tiêu dùng “giảm rủi ro”, “không khói thuốc”, “được xã hội chấp nhận”, “là sản phẩm thay thế lành mạnh cho thuốc lá điếu truyền thống”. Chiêu trò quảng cáo này đã góp phần bình thường hóa việc hút thuốc và tăng mức độ tiếp xúc, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, hành vi, tinh thần của giới trẻ.
Tại Việt Nam, nhiều địa phương đã tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31.5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25.5 – 31.5). Đây là những hoạt động thiết thực thể hiện sự hưởng ứng mạnh mẽ của các cấp, ngành và toàn xã hội trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá, vạch trần những chiêu trò quảng cáo sai lệch từ các đơn vị sản xuất và buôn bán thuốc, đồng thời kêu gọi hành động vì một môi trường sống lành mạnh, không khói thuốc – đặc biệt là trong giới trẻ.
Thực tế, hút thuốc lá là thói quen khó bỏ. Vậy hãy hút đúng nơi, đúng chỗ, vì sức khỏe cộng đồng
Với nhiều người, đặc biệt là nam giới, hút thuốc đã trở thành một thói quen ăn sâu theo năm tháng, khó có thể dứt bỏ ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu chưa thể từ bỏ, người hút thuốc cần có ý thức và trách nhiệm trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Hãy bắt đầu từ những hành động thiết thực: không hút thuốc tại nơi công cộng như bệnh viện, trường học, nhà ga, bến xe, khu vui chơi trẻ em... hoặc bất kỳ khu vực nào có biển báo cấm hút thuốc. Khi trở về nhà, người hút thuốc cũng nên lựa chọn khu vực cách xa người thân, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi vì đây là những đối tượng dễ bị tổn thương, dễ mắc phải các bệnh liên quan đến đường hô hấp khi hít phải khói thuốc một cách thụ động. Nếu cần hút, hãy đi đến những khu vực được quy định riêng như phòng hút thuốc tại một số địa điểm công cộng.
Nhiều khu vực dành riêng cho người hút thuốc được xây dựng ở nơi công cộng – Nguồn: Tuấn Kiệt
Thuốc lá vẫn là thủ phạm gây ra hàng loạt bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người sử dụng và cả những người xung quanh khi hít phải khói. Từ bỏ thuốc lá vẫn luôn là giải pháp tốt nhất, vì sức khỏe của chính bản thân và cộng đồng.