ĐỜI SỐNG

Thực trạng lao động ở Nhật Bản hiện nay

Thiện Thuật • 19-11-2022 • Lượt xem: 379
Thực trạng lao động ở Nhật Bản hiện nay

Gần đây sự sụt giá của đồng yên Nhật đã khiến thị trường lao động Nhật Bản gặp phải nhiều thách thức lớn nhất trong vòng một thập kỷ qua.

Lao động nước ngoài không muốn đến Nhật

Kể từ tháng 10/2022, đồng tiền của Nhật Bản đã chạm mức thấp nhất trong ba thập kỷ so với đồng USD, đồng thời giảm giá trị so với một số loại tiền tệ của các nước Châu Á khác, trong đó bao gồm cả Việt Nam.

Theo ông Phạm Đức Mạnh, trưởng bộ phận tuyển dụng và nhân sự của công ty FPT Japan, số lượng ứng viên Việt Nam cho các vị trí làm việc tại Nhật có thể giảm đến 40% trong nửa cuối năm nay, với nguyên nhân chủ yếu là do tỷ giá hối đoái.

Anh Trần Trọng Đại, kỹ sư phần mềm 29 tuổi người Việt Nam chia sẻ: Những người bạn từng học tập và làm việc tại Nhật Bản của tôi cho rằng mọi người không nên đến xứ sở hoa anh đào làm việc vào thời điểm này, vì mức lương hiện tại đang thấp hơn 1/4 so với trước. Dù đang kiên trì với kế hoạch công tác tại Nhật vào năm tới, anh Đại đã không còn quá hy vọng vào số tiền thu nhập như lúc ban đầu.

Chị Đoàn Ngân, 31 tuổi, là lao động Việt Nam hiện đang làm việc cho nhà máy chế biến thực phẩm tại Nhật Bản cho biết đồng yên trượt giá khiến thu nhập theo ngày của chị bị giảm đến 200.000 đồng so với trước đó. Điều đó đồng nghĩa với việc chị phải làm thêm một thời gian dài nữa thì mới có đủ tiền để trả khoản vay 105 triệu đồng cho phí môi giới và đào tạo.

Bên cạnh đó, người lao động cũng thường phải đối mặt với những hành vi bóc lột sức lao động, bao gồm trả lương thấp hơn mức hứa hẹn và điều kiện làm việc vô cùng nguy hiểm.

Vì thế, các nhà tuyển dụng Nhật đang mở rộng thị trường lao động ở các nước có dân số trẻ đông đảo như Indonesia và Ấn Độ. Tuy nhiên, họ phải đối mặt với sự cạnh tranh lớn từ các đối thủ từ Hàn Quốc và Mỹ, những nước vốn có lợi thế hơn về tiền lương. Ngay cả quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan cũng đang nỗ lực tìm kiếm những chuyên gia có tay nghề cao từ nước ngoài.

Lớp học Tiếng Nhật xuất khẩu lao động

Người trẻ Nhật Bản đổ xô ra nước ngoài làm việc

Trong lúc người lao động nước ngoài hạn chế đến Nhật Bản làm việc, thì lực lượng lao động trẻ nội địa cũng đang có xu hướng thoát ly khỏi quốc gia của mình.

Khi đại dịch Covid vẫn còn đang hoành hành khắp thế giới, thì một cơ hội lớn đã đến với anh Toru. Các mối quan hệ của anh đã kết nối anh với một công ty thiết bị y tế có trụ sở tại Bangkok, Thái Lan, vị trí quản lý với mức lương khởi điểm là 50.000 baht/tháng (khoảng 34 triệu đồng) và tăng lên mức 60.000 baht (khoảng 41 triệu đồng) ở thời điểm hiện tại, cao hơn nhiều so với mức lương cho cùng chức vụ đó tại Nhật Bản. Với mức chi phí sinh hoạt tương đối thấp tại quốc gia Đông Nam Á, anh có thể tiết kiệm được số tiền lên đến 70.000 yên Nhật (khoảng 12 triệu đồng) mỗi tháng.

Anh Yoshida, một lao động người Nhật Bản hiện đang làm việc tại một nông trại trồng chuối ở Úc cho biết với lịch làm việc chỉ 9 giờ/ngày và 4 ngày/tuần, anh đã được nhận mức lương tối thiểu là 2.000 yên/giờ (khoảng 350.000 đồng). Đó là mức lương tối thiểu ở Úc, nhưng lại lớn hơn gấp đôi so với mức lương tại Nhật Bản, và có lẽ chính điều đó đã thu hút anh đến với quốc gia này bất chấp vốn tiếng Anh vô cùng hạn chế của anh.

Trước tình hình người trẻ đang đổ xô ra nước ngoài làm việc, Nhật Bản sẽ phải tìm cách giải quyết những rào cản trong thị trường lao động nếu vẫn muốn giữ những người giàu năng lực và tính sáng tạo ở lại với quê nhà.

Người trẻ Nhật Bản đổ xô ra nước ngoài làm việc

Người lớn tuổi chuẩn bị cho một cuộc sống không có nghỉ hưu

Nhiều người lớn tuổi tại Nhật Bản đang phải chuẩn bị cho một cuộc sống bận rộn ở tuổi xế chiều trong bối cảnh cuộc khủng hoảng dân số gây áp lực lên thị trường lao động và hệ thống an sinh xã hội của đất nước.

Ông Koichi Kashiwa, 76 tuổi là người từng làm trong ngành xuất bản với tổng số thu nhập lên đến 30 triệu yên (hơn 5 tỷ đồng)/năm. Thu nhập cao cho phép ông chi tiêu thoải mái vào những sở thích của mình, như sưu tầm đồ cổ hay cá cược đua ngựa. Và cũng chính điều đó đã khiến ông nợ nần chồng chất và kiệt quệ về tài chính ở tuổi 65.

Ông đã trải qua một cơn đột quỵ nhẹ vào năm ngoái, nhưng điều đó cũng không thể ngăn ông tiếp tục làm việc. Ở nửa cuối của cuộc đời, ông vẫn phải làm việc 8 tiếng/ngày ở vị trí điều tiết giao thông tại công trường xây dựng.

Trong khi đó, người vợ 71 tuổi của ông kiếm được khoảng 100.000 yên/tháng với công việc bán thời gian, nhưng cũng chỉ đủ trả khoản tiền thuê căn hộ và những chi tiêu hàng ngày. Thậm chí, đôi vợ chồng già còn phải chu cấp cho đứa con gái đang ở riêng, một người trẻ thất nghiệp và sống khép kín trong phòng trọ.

Tuy công việc hiện tại cũng mang đến cho ông Koichi Kashiwa nhiều lợi thế như gặp được nhiều người khác nhau, tạo điều kiện để ông rèn luyện sức khoẻ, nhưng điều đó không có nghĩa là ông muốn tiếp tục làm việc quần quật cho đến hết đời.

Ông Koichi Kashiwa hiện đang làm việc điều tiết giao thông tại công trường

Vào tháng 10, Bộ Nội vụ và Truyền thông thông báo rằng những người từ 75 tuổi trở lên đang chiếm 15% dân số, trong khi những tỷ lệ người lao động trên 65 tuổi đã đạt 29,1%, cao nhất thế giới. Không dừng lại ở đó, con số này dự kiến sẽ đạt 38,4% vào năm 2065 nếu dân số nước này tiếp tục suy giảm.

Năm 2013 một bản sửa đổi luật liên quan đến tuyển dụng đã cho phép người lao động làm việc cho đến 65 tuổi, khi mọi người đã đủ điều kiện nhận trợ cấp hưu trí. Trong khi hầu hết các công ty tại Nhật quy định tuổi nghỉ hưu bắt buộc là 60 tuổi.

Đến năm 2021, luật này lại được sửa đổi để khuyến khích các doanh nghiệp cho phép nhân viên làm việc đến năm 70 tuổi bằng cách bãi bỏ hoặc tăng độ tuổi nghỉ hưu, tuyển dụng lại nhân viên sau khi nghỉ hưu hoặc ủy thác một số nhiệm vụ nhất định phù hợp với từng đối tượng.