ĐỜI SỐNG

Xu hướng ăn chay lên ngôi sau Tết

Thúy Vy • 31-01-2023 • Lượt xem: 1005
Xu hướng ăn chay lên ngôi sau Tết

Ngày nay, không nhất thiết phải đợi đến Tết hay ngày rằm mới chọn ăn chay, người ta chọn ăn chay như một điều tất yếu hàng tuần. Nhiều người theo đuổi mục tiêu ăn thuần chay vì bữa ăn nhẹ nhàng, dễ tiêu, không nặng bụng, vừa đủ chất đạm, ít chất béo, nhiều rau giúp họ cảm thấy nhẹ nhàng, khỏe khoắn. 

Những năm gần đây, các quán chay xuất hiện ngày càng nhiều, từ những món bình dân đến cao cấp, từ quán chay đơn giản đến chay giả mặn. Thị trường đồ ăn chay cũng ngày càng phát triển kéo theo xu hướng ăn chay ở Việt Nam cũng ngày càng nhiều. Thói quen ăn chay không còn giới hạn trong tôn giáo hay những người giảm cân, chữa bệnh mà đã dần trở thành xu thế của thời đại. 

Thực phẩm chay trong mâm cỗ ngày Tết

Trong dịp Tết, nhiều người sợ tăng cân do nạp vào cơ thể quá nhiều thực phẩm bổ dưỡng và không vận động nhiều như ngày thường. Vì vậy, những năm gần đây, một số gia đình đã thay đổi thói quen bằng cách chế biến những món chay thanh đạm.

Ngày nay, mâm cỗ chay ngày Tết cũng có những món cơ bản giống mâm cổ truyền thống là giò, canh măng khô, chả, nem và nhất định phải có bánh chưng xanh - cái “hồn” của Tết cổ truyền Việt Nam. Tuy nhiên, nguyên liệu để làm các món chay đều có nguồn gốc từ thực vật. Bánh Chưng thay vì gói bằng thịt lợn và đậu xanh thì sẽ được gói bằng đậu xanh và hạt sen, đồng thời dùng lá riềng giã nát trộn với gạo nếp để tạo nên màu xanh đặc trưng cho bánh. 

Những ngày cận Tết, trong khi nhiều gia đình chạy ra chợ, siêu thị để mua đồ ăn Tết với các món mặn thì những người ăn chay cũng như thích ăn cả mặn lẫn chay cũng tìm đến các cửa hàng để mua các món chay khô để lâu được trữ cho Tết. Trong dịp Tết vừa qua, đi dọc các con phố, thấy vô số các quán chay hay nhà hàng đồng loạt treo biển “Phục vụ suốt Tết”.

Xu hướng ăn chay sẽ phát triển mạnh mẽ trong năm 2023

Theo Innova Market Insights, trong năm 2022, 10 điều người tiêu dùng quan tâm nhất là khái niệm “thực vật”. Người tiêu dùng tin rằng thịt làm từ thực vật lành mạnh hơn và tốt hơn cho môi trường của hành tinh. Việc tìm kiếm các bữa ăn chế biến sẵn có nguồn gốc thực vật đang gia tăng nhanh chống.

Sau Tết, dự kiến xu hướng ăn chay sẽ ngày càng được đẩy mạnh. Mọi người muốn cân bằng lại nguồn năng lượng nạp vào cơ thể, đồng thời theo đuổi lối sống lành mạnh sau những ngày vui chơi và ăn uống mất kiểm soát
Dạo qua các khu chợ truyền thống, rau, nấm các loại rất phong phú, bên cạnh các món mặn, món chay cũng được bày bán phong phú như gỏi cuốn chay, bánh xèo chay, bánh phồng chay…

Cần có sự cân bằng chay - mặn

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc ăn chay trong một thời gian có thể giúp hạn chế lượng mỡ thừa lớn trong cơ thể, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bởi chế độ ăn chay chứa ít chất béo có hại, giàu vitamin E, C và A giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa. Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Truyền thông giáo dục dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng), vào dịp Tết, nhiều chị em hay người thừa cân, béo phì phải đối mặt với nỗi lo tăng cân. Do đó, chế độ ăn với rau củ không chứa nhiều calo và chất béo sẽ giúp duy trì vóc dáng gọn gàng, vitamin A, E trong các loại rau và các loại đậu giúp làn da trở nên khỏe mạnh, căng bóng. Ngoài ra, thực đơn có nhiều rau củ còn cung cấp một lượng lớn chất xơ, chất sắt và nhiều dưỡng chất khác giúp thúc đẩy quá trình lưu thông máu, tốt cho tim mạch.

Tuy nhiên, ở góc độ khác, TS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, nếu người dân chọn ăn chay trong thời gian ngắn như lễ, Tết thì nên khuyến khích. Tuy nhiên, nếu việc ăn chay kéo dài, cần đặc biệt lưu ý vì chế độ ăn chay sẽ bao gồm ngũ cốc (tinh chế hoặc thô) và các loại đậu chứa ít dưỡng chất sinh học. Ngoài ra, thành phần chủ yếu trong món chay là các thực phẩm giàu tinh bột như bột mì, các loại đậu nên có thể khiến bữa ăn mất cân đối về dinh dưỡng và các nhóm thực phẩm.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ăn chay thường thiếu vitamin B12, canxi, DHA, sắt, EPA và các vitamin tan trong chất béo khác. Vì vậy, cần áp dụng chế độ ăn chay lành mạnh với nhiều loại rau củ chứ không nên ỷ lại vào thực phẩm chay giả mặn. Ngoài ra, khi người ăn chay thường xuyên cảm thấy mệt mỏi thì cần đến bác sĩ dinh dưỡng tư vấn. 
Ăn chay đúng cách rất tốt cho sức khỏe, nhưng không có nghĩa là ăn mặn sẽ có hại cho sức khỏe, quan trọng là ăn sao cho hợp lý. Trong cuộc sống hiện đại, ăn chay hay ăn mặn cũng nên thực hiện linh hoạt, có thể ăn chay hoặc ăn mặn tùy lúc, tránh cực đoan khi chọn thực phẩm để ăn.