ĐỜI SỐNG

5 thói quen cần thay đổi để giúp gan khỏe mạnh

Hoài Nhung • 18-11-2023 • Lượt xem: 1101
5 thói quen cần thay đổi để giúp gan khỏe mạnh

Những thói quen ăn uống không lành mạnh khiến cho lá gan của bạn phải làm việc quá sức, dẫn đến nhiều căn bệnh đáng báo động. 

Gan đảm nhiệm nhiều vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong cơ thể nhưng dường như ít ai quan tâm đến việc bảo vệ sức khỏe cho nó. Các bệnh liên gan đến gan có dấu hiệu tăng lên mức đáng báo động. Bệnh gan đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới. Mối lo ngại này đến từ khả năng lây nhiễm, gây ra những biến chứng nặng nề như xơ gan, ung thư gan, thậm chí tử vong. Mới đây, tạp chí Gan (Thượng Hải, Trung Quốc) vừa đưa ra báo cáo rằng trên thế giới có khoảng 2 triệu người chết vì bệnh gan mỗi năm, khoảng 1,16 triệu người chết vì xơ gan và biến chứng, 788.000 người chết vì ung thư gan.

Gan - cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể được ví như nhà máy thải lọc quan trọng và trung tâm điều hòa, chuyển hóa các chất.

Không những vậy, trong một báo cáo năm 2012 đã chỉ ra rằng ung thư gan đứng thứ 7 trong 10 bệnh ung thư phổ biến ở cả 2 giới với tỉ lệ mắc là 10,1% và tỉ lệ tử vong là 9,5%. Ở Việt Nam, ung thư gan là bệnh thường gặp, đứng thứ 2 trong 10 bệnh ung thư phổ biến ở cả nam và nữ giới chỉ sau ung thư phổi. Tỉ lệ mắc ung thư gan nói chung tại nước ta chiếm tới 24,6%, tỉ lệ tử vong chiếm 23,7%.

Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng 7% sức khỏe con người phụ thuộc vào môi trường tự nhiên, 8% vào điều kiện y tế, 10% vào điều kiện xã hội, 15% vào yếu tố di truyền và 60% vào cuộc sống cá nhân như chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt. Có thể thấy, lối sống có mối quan hệ mật thiết đến sức khỏe, và bệnh gan cũng không ngoại lệ. Gan chịu trách nhiệm thực hiện các chức năng sinh lý khác nhau như trao đổi chất, tổng hợp, giải độc và miễn dịch. Thức ăn đưa vào cơ thể con người sẽ đi vào ruột qua dạ dày, các chất dinh dưỡng trong đó sẽ được hấp thụ qua ruột và quay trở lại gan, nơi chúng sẽ được chuyển hóa và tổng hợp.

Mỗi năm có khoảng 2 triệu người chết vì bệnh gan, trong đó, khoảng 1,16 triệu người chết vì xơ gan và biến chứng, 788.000 người chết vì ung thư gan.

Để bảo vệ gan khỏe mạnh, bạn nên tránh xa một số hành vi không lành mạnh dưới đây:

1. Thường xuyên thức khuya

Thường xuyên thức khuya - dậy muộn sẽ khiến cho cơ thể của bạn luôn trong tình trạng stress oxy hóa tăng nguy cơ mắc bệnh gan. Khoảng thời gian từ 11 giờ đêm đến 2 giờ sáng là lúc gan tiến hành thải độc cho cơ thể. Quá trình này chỉ có thể diễn ra hiệu quả khi cơ thể chúng ta ở trạng thái nghỉ ngơi với giấc ngủ sâu. Việc thường xuyên thức khuya không chỉ khiến gan phải làm việc vất vả hơn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng giải độc của gan và quá trình tự phục hồi của cơ thể.

2. Ăn uống thiếu lành mạnh

Thói quen ăn uống thiếu khoa học là một trong những tác nhân chính gây ra các vấn đề về gan sớm ở người trẻ. Việc thường xuyên ăn các thực phẩm đóng hộp, thức ăn nhanh buộc gan phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ các chất độc hại. Thêm vào đó, thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh cũng là một yếu tố "đe dọa" đến lá gan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nguy cơ nhiễm viêm gan A được cho là có liên quan mật thiết đến các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, ô nhiễm nguồn nước. Do đó, bạn nên xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh và đảm bảo vệ sinh. Việc ăn nhiều rau xanh và trái cây có thể hỗ trợ cho hoạt động của gan.

3. Uống ít nước, nhịn đi tiểu

Việc lười uống nước và nhịn đi tiểu chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn, phá hủy chức năng chuyển hóa chất thải của gan. Nước đóng vai trò quan trọng thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Việc cơ thể không được cung cấp đủ nước có thể khiến các cơ quan nội tạng nhiễm độc, tích tụ cặn bã. Ngoài ra, nhịn tiểu cũng gây ra những tác hại tương tự bởi khi chất thải không được đưa ra ngoài, các độc tố sẽ quay trở lại và gây áp lực lớn, khiến gan phải làm việc nhiều hơn.

4. Uống rượu quá mức

Rượu bia, thuốc lá luôn được coi là "kẻ thù" số 1 với lá gan. Chất cồn có trong rượu bia làm ức chế quá trình thải độc và mỡ ra khỏi cơ thể, dần khiến gan bị tổn thương và hình thành các mô sẹo (còn được gọi là xơ gan). Không chỉ vậy, các chất độc trong khói thuốc lá còn gây mất cân bằng oxy hóa ở gan, tác động xấu tới các tế bào, gây xơ gan.

5. Lạm dụng thuốc

Thuốc có tác dụng chữa bệnh hoặc giúp cơ thể khỏe mạnh lên, tuy nhiên, điều đó chỉ đúng khi bạn sử dụng nó đúng cách. Việc lạm dụng thuốc sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, thậm chí gây tổn hại đến sức khỏe của gan. Bên cạnh đó, thói quen tự ý mua và lạm dụng các loại thực phẩm chức năng, thuốc tự điều trị có thể gây ra tình trạng tổn thương hoặc nhiễm độc gan.