VĂN HÓA

Bộ tranh về trang phục cung đình Huế có tuổi đời 120 năm được in thành sách

Khanh Khanh • 28-02-2023 • Lượt xem: 6390
Bộ tranh về trang phục cung đình Huế có tuổi đời 120 năm được in thành sách

Vừa mới đây, Omega Plus cho ra mắt một tài liệu vô cùng quan trọng đối với kho tàng lịch sử “văn hóa may mặc" Việt Nam. Đó chính là nghiên cứu Nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX của tác giả Trần Minh Nhựt về trang phục cung đình Huế Grande tenue de la Cour d’Annam dưới nét vẽ họa sĩ Nguyễn Văn Nhân.

Theo đó, trải qua thời gian 120 năm ra đời và lưu lạc xứ người, bộ tranh nay đã được chính thức in tại Việt Nam. Hình ảnh lấy từ bản chụp gốc kỹ thuật số với chất lượng sắc nét của Phòng trưng bày quốc gia Singapore (National Gallery Singapore). Được biết, bộ tranh được thực hiện bởi hoạ sĩ Nguyễn Văn Nhân vào tháng 12 năm 1902, thuộc triều vua Thành Thái. Với 54 bức vẽ minh họa bằng chất liệu màu nước trên nền giấy khổ 23,1x31,8cm, các bức tranh được đóng thành một album hoàn chỉnh. Trong đó quy tụ đủ những đường nét, biểu tượng, màu sắc… về cận cảnh trang phục vua chúa, phi tần, quan lại của triều Nguyễn giúp hậu thế có được cái nhìn rõ nét hơn về lịch sử và nghệ thuật trang phục đầu thế kỷ XX. 

Dưới sự nghiên cứu của Thạc sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử Mỹ thuật (Trường Đại học Mỹ thuật TPHCM) - tác giả Trần Minh Nhựt, công trình được ra đời dưới dạng sách gồm 5 chương: “Chương 1 - Một số vấn đề về tác giả - tác phẩm "Grande Tenue de la Cour d’Annam"; “Chương 2 - Ngôn ngữ đồ họa trong tạo hình minh họa áo mũ - Phân tích mỹ thuật học”; “Chương 3 - Nghệ thuật minh họa và cuộc gặp gỡ phong cách tạo hình phương Tây”; “Chương 4 - Các giá trị của bộ tranh minh họa "Grande Tenue de la Cour d’Annam"; “Chương 5 - Vị thế tác giả Nguyễn Văn Nhân: Những đóng góp cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam”. 

Đối với ông, "Grande Tenue de la Cour d’Annam" chất chứa những giá trị lớn không chỉ về khía cạnh mỹ thuật mà còn mở rộng ra bối cảnh lịch sử và văn hóa - xã hội An Nam, triều đình Huế. Nghệ thuật áo mũ triều Nguyễn cũng được khéo léo tái hiện lại thông qua hình ảnh về các nghi lễ hoàng cung, nghệ thuật thư họa, nghệ thuật tạo tác áo mũ, nghệ thuật thêu thùa… Từ đó thể hiện cái nhìn về giai đoạn đầu tiếp cận nghệ thuật phương Tây, đánh mạnh vào lĩnh vực khoa học màu sắc, ánh sáng, tỷ lệ nhân thể. 

Chia sẻ của chính tác giả Trần Minh Nhựt về vị họa sĩ Nguyễn Văn Nhân: "Cuộc đời và sự nghiệp hội họa của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân còn rất nhiều điều bí ẩn cần khám phá. Tuy ông không được tôn vinh trên mặt giấy như các nghệ sĩ cùng thời, nhưng trên thực tế, ông đã có đóng góp vô cùng ý nghĩa cho nghệ thuật minh họa Việt Nam nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng. Đứng trước thành tựu còn hạn chế về tranh minh họa thời cận - hiện đại, tác phẩm của ông trở thành một mảnh ghép quan trọng mới cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam đã từng một thời rực rỡ. Phía sau bộ tranh ấy là cả một nền văn hóa áo mũ tuyệt vời".

Tháng 4/2011, bộ tranh Lễ phục của vua quan và binh lính nhà Nguyễn mặc trong lễ tế Nam Giao được rao bán với mức giá $35,000.0 (khoảng 722 triệu theo tỷ giá đô la năm 2011) trên website của Eric Chaim Kline Bookseller. Tuy nhiên, khi Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố Đô Huế nhận được tin báo thì các bức tranh đã được bán lại cho một người ẩn danh tại New York. Cho đến tháng 10/2011, bộ tranh lại tiếp tục rơi vào tay của một quý nhân ẩn danh dưới sàn đấu giá của Sotheby's với giá ước tính tương đương 1,996,419,013.00 VND. Cuối cùng vào năm 2012, Phòng trưng bày Quốc gia Singapore chính thức giới thiệu công khai bộ tranh này.