Từ lễ hội Celtic cổ xưa đến ngày hội toàn cầu

Halloween ra đời từ lễ Samhain của người Celtic, thời khắc đánh dấu kết thúc mùa màng và khởi đầu mùa đông lạnh giá. Người xưa tin rằng vào đêm 31.10, ranh giới giữa thế giới người sống và cõi âm trở nên mong manh, linh hồn có thể trở lại dương gian. Để xua đuổi ma quỷ, họ thắp lửa, đeo mặt nạ và hóa trang thành những linh hồn đáng sợ.

Lễ hội Samhain của người Celtic - Nguồn: Internet

Trải qua hàng nghìn năm, Halloween dần hòa quyện vào văn hóa Thiên Chúa giáo, trở thành dịp tưởng nhớ người đã khuất và vui chơi - giải trí. Tại Mỹ, Anh, Ireland hay Canada, ngày 31.10 là “bữa tiệc” sôi động: những ngôi nhà rực sáng đèn bí ngô, trẻ nhỏ mặc trang phục ma quỷ đi “trick-or-treat”, thanh thiếu niên dự tiệc hóa trang, xem phim kinh dị hoặc ghé thăm “ngôi nhà ma” được dàn dựng công phu.

Đặc biệt ở Ireland, nơi khai sinh lễ Samhain, người dân vẫn duy trì nghi thức đốt lửa và trò chơi đớp táo, một truyền thống có từ hàng nghìn năm trước. Còn tại Mexico, ngày 31.10 hòa quyện với “Día de los Muertos” (Ngày của người chết) - lễ tưởng niệm người thân đã khuất, nơi những chiếc mặt nạ đầu lâu đầy màu sắc biểu trưng cho niềm tin rằng cái chết chỉ là một phần của vòng đời.

Ở phương Tây, Halloween không chỉ là một lễ hội giải trí mà còn mang chiều sâu tâm linh và văn hóa, là dịp người ta vừa vui đùa, vừa tưởng nhớ những linh hồn xưa cũ.

Khi Halloween du nhập vào châu Á: từ ma quái đến vui nhộn

Halloween bắt đầu xuất hiện tại châu Á từ đầu thế kỷ XXI, cùng với làn sóng toàn cầu hóa và ảnh hưởng văn hóa phương Tây. Dù không gắn với tín ngưỡng truyền thống, nhưng lễ hội này nhanh chóng được giới trẻ châu Á đón nhận nồng nhiệt như một dịp để hóa trang, tụ tập và thể hiện cá tính.

Tại Nhật Bản, Halloween được biến tấu theo phong cách riêng. Người Nhật yêu thích cosplay, nên thay vì ma quỷ hay xác sống, họ hóa thân thành nhân vật manga, anime hoặc siêu anh hùng. Những cuộc diễu hành hóa trang tại Shibuya (Tokyo) thu hút hàng nghìn người tham gia, biến Halloween thành “Lễ hội cosplay lớn nhất năm”. Trái với không khí rùng rợn của phương Tây, Halloween ở Nhật Bản mang màu sắc vui tươi, sáng tạo và thậm chí… dễ thương.

Giới trẻ Nhật Bản biến Halloween thành lễ hội đường phố sôi động và đầy màu sắc - Nguồn: Internet

Ở Hàn Quốc, lễ hội cũng trở thành “đặc sản” của giới trẻ đô thị. Các khu vui chơi, quán bar, trung tâm thương mại rực rỡ đèn lồng và bí ngô. Halloween được xem là một trào lưu văn hóa hiện đại hơn là tín ngưỡng, nơi người trẻ gặp gỡ, giải trí và thể hiện phong cách cá nhân.

Trung Quốc lại có cách đón Halloween mang sắc thái khác. Ngoài Hong Kong - nơi Disneyland tổ chức lễ hội ma quy mô lớn, phần lớn người dân Trung Quốc vẫn xem Halloween là một hiện tượng du nhập, không gắn với đời sống tâm linh. Thay vào đó, họ có Lễ Vu Lan và Tết Trung Nguyên là những dịp để tưởng nhớ người đã khuất theo truyền thống Á Đông.

Tại Việt Nam, Halloween du nhập hơn một thập kỷ qua, chủ yếu phổ biến trong trường học, trung tâm tiếng Anh, quán cà phê và khu vui chơi. Giới trẻ Việt xem đây là dịp để “sống khác” một ngày, họ hóa thân thành nhân vật yêu thích, chụp ảnh, tham dự tiệc hóa trang hoặc trang trí không gian theo phong cách “ma mị”. Dù chưa có ý nghĩa tôn giáo, Halloween đang dần trở thành một “mùa lễ hội” mang tính văn hóa - giải trí đặc trưng.

Halloween thường được trang trí nổi bật tại trung tâm thương mại tại Việt Nam - Nguồn: Internet

Hóa trang: khi phong cách nói lên bản sắc

Nếu phương Tây coi hóa trang Halloween là nghệ thuật của nỗi sợ, thì châu Á lại biến nó thành nghệ thuật của sự sáng tạo.

Tại Mỹ hay châu Âu, hình tượng phù thủy, ma cà rồng, xác sống, hay bí ngô biết cười vẫn là “biểu tượng kinh điển”; người dân chăm chút từng chi tiết để tạo nên cảm giác rùng rợn từ mạng nhện giăng đầy cửa sổ đến âm thanh hú gió trong những ngôi nhà ma ám.

Hóa trang rùng rợn là biểu tượng kinh điển của Halloween phương Tây - Nguồn: Internet

Ngược lại, ở Nhật Bản hay Hàn Quốc, Halloween lại mang phong vị “pop culture” pha trộn giữa kinh dị và dễ thương. Người trẻ thường hóa trang thành nhân vật hoạt hình, idol, hoặc thậm chí là… món ăn yêu thích. Các trung tâm thương mại trang trí Halloween không còn tối tăm, bí hiểm, mà ngập tràn màu sắc và ánh sáng.

Biến tấu phong cách hóa trang làm cho Halloween ở châu Á thêm phần sắc màu - Nguồn: Internet 

Chính sự khác biệt này phản ánh hai tinh thần văn hóa đối lập: phương Tây coi Halloween là dịp “chạm đến nỗi sợ”, một biểu tượng cho cái chết và sự tái sinh; còn châu Á lại biến nó thành “cuộc chơi nghệ thuật”, nơi niềm vui, sự trẻ trung và tính thẩm mỹ lên ngôi.

Xu hướng mới: Halloween toàn cầu nhưng vẫn rất riêng

Halloween đang ngày càng thương mại hóa và toàn cầu hóa. Các thương hiệu, trung tâm thương mại, khu vui chơi tại châu Á nắm bắt nhanh xu hướng này, biến ngày 31/10 thành một “cơn sốt” mua sắm, check-in và giải trí.

Tuy nhiên, chính sự lan tỏa đó cũng khiến Halloween ở mỗi nơi mang bản sắc riêng. Ở phương Tây, lễ hội vẫn giữ cốt lõi văn hóa và tinh thần cổ xưa. Ở châu Á, nó trở thành biểu tượng của sự giao thoa văn hóa, phản ánh lối sống năng động và hiện đại.

Và dẫu khác biệt, Halloween ở cả hai nửa thế giới đều có điểm chung: đó là ngày mà con người được tạm rời khỏi nhịp sống thường nhật, bước vào thế giới của tưởng tượng, ma thuật và niềm vui.

Biểu tượng quả bí ngô khắc mặt ma - Nguồn: Internet

Từ lễ hội tôn vinh linh hồn ở phương Tây đến mùa hóa trang sôi động của giới trẻ châu Á, Halloween đã chứng minh sức sống mạnh mẽ của một ngày lễ toàn cầu mang màu sắc địa phương. Dù là những quả bí ngô cười toét miệng bên trời Âu hay những bộ trang phục anime rực rỡ ở Tokyo, tất cả đều cho thấy: văn hóa luôn biết cách thích nghi, biến đổi và làm mới mình, để mỗi mùa Halloween lại là một hành trình thú vị của con người trong thế giới đa sắc.

Tag: Halloween lễ hội hoá trang văn hoá