VĂN HÓA

Búp bê tránh mưa trong văn hóa Nhật Bản

Vân My • 20-06-2022 • Lượt xem: 936
Búp bê tránh mưa trong văn hóa Nhật Bản

Mùa mưa mang đến nỗi chán nản, người Nhật đã làm bừng sáng sự u ám ấy bằng búp bê Teru Teru Bozu.

Mưa mang đến những ngày u sầu, nội thất ẩm mốc và mái tóc bết dính. Tháng 6 là thời điểm mùa mưa bắt đầu ở đất nước Mặt Trời Mọc, nhiều người ghét thời tiết này và họ đã mong cho mưa sớm kết thúc. Mong cầu được gửi gắm vào một con búp bê tránh mưa Teru Teru Bozu nhỏ bé. Người ta nghĩ rằng nó có thể đem lại phép màu khiến mưa ngừng rơi hoặc chí ít là xua tan cảm giác u ám và buồn chán.

Teru Teru Bozu hay “búp bê ngăn mưa Nhật Bản”, đó là những con búp bê thủ công truyền thống được làm từ giấy hoặc vải, thường có màu trắng và có hình dáng giống ma. Con búp bê được treo bên ngoài cửa ra vào và cửa sổ ở Nhật Bản với hy vọng trời nắng. Bạn sẽ thấy nhiều người trong số họ đặc biệt là trong tsuyu (mùa mưa) và vào những dịp đặc biệt, chẳng hạn như lễ hội ngoài trời hoặc sự kiện thu hoạch.

Các từ teru (照 る), có nghĩa là “tỏa sáng” và bozu (坊 主), dùng để chỉ một thầy tu Phật giáo (hoặc một người nào đó đã bị hói). Người này có thể gọi đến sức mạnh ma thuật của một thầy tu (nghĩa đen: nhà sư tỏa sáng) để ngăn mưa. Đặc biệt, Teru Teru Bozu rất phổ biến với trẻ em Nhật Bản. Ngay từ khi còn học ở nhà trẻ, chúng đã được làm quen với con búp bê gọi mưa này thông qua một bài đồng dao mẫu giáo đẹp nhưng hơi rùng rợn đã trở nên phổ biến vào năm 1921. 

Bài đồng dao Teru Teru Bozu mang lại những ngày nắng đẹp, đầy hứa hẹn. rằng nếu điều ước được hoàn thành, rất nhiều rượu sake sẽ được ban tặng và nếu không, cổ của nó sẽ bị chặt. 

Có rất nhiều truyền thuyết đằng sau nguồn gốc của những con búp bê thời tiết dễ thương, nhưng một số thì khá đáng sợ. Một câu chuyện kể về cái chết bi thảm của một “thầy tu thời tiết tốt” ở Nhật Bản thời phong kiến, người đã hứa với một ngôi làng Nhật Bản đang gặp mưa liên tục rằng ông ta sẽ ngăn chặn thời tiết xấu và giải cứu đất nông nghiệp. Nhưng cơn mưa vẫn tiếp tục khiến vị lãnh chúa tức giận và đã ra lệnh chặt đầu nhà sư. Đầu của ông sau đó được quấn trong một tấm vải trắng và treo nó lên để cầu mong mưa thuận gió hòa.

Một truyền thuyết khác nói rằng truyền thống Teru Teru Bozu lan truyền từ Trung Quốc vào thời Heian và bozu không phải là một nhà sư, mà là một cô gái trẻ cầm chổi. Câu chuyện kể rằng, trong một thời điểm mưa lớn, một cô gái đã hy sinh để cứu thành phố bằng cách tượng trưng hướng đến thiên đàng, nơi cô ấy sẽ quét những đám mây mưa từ bầu trời. Kể từ đó, mọi người nhớ đến cô bằng cách tạo lại những hình cắt bằng giấy giống cô và sẽ treo chúng bên ngoài với hy vọng thời tiết tốt.

Theo truyền thống, người Nhật sẽ làm một Teru Teru Bozu mặt mộc, treo nó bên ngoài cửa sổ rồi chờ đợi. Nếu ngày hôm sau, Teru Teru Bozu gọi được mặt trời chiếu sáng, người ta sẽ thể hiện lòng biết ơn của mình bằng cách vẽ một hình mặt cười lên đó. Tuy nhiên, nếu con búp bê không thành công trong nhiệm vụ của nó, nó có thể bị trừng phạt. Tuy nhiên, văn hóa Nhật Bản hiện đại không còn dùng hình phạt cho búp bê gọi mưa nữa, nếu không gọi được nắng về, mọi người sẽ cho nó một cơ hội khác. Và những con búp bê gọi mưa hiện đại cũng có nhiều màu sắc hơn, không chỉ là màu trắng như truyền thống.