VĂN HÓA
Đi nhiều nhưng 'chạm' được bao nhiêu?
Cỏ • 15-09-2025 • Lượt xem: 1359

Trong kỷ nguyên mạng xã hội, du lịch ngày càng trở thành một “cuộc đua hình ảnh”. Những tấm ảnh sống ảo tại bãi biển nổi tiếng hay quán cà phê “hot trend” có thể nhận được hàng nghìn lượt thích chỉ trong vài giờ. Nhưng sau khi gấp lại vali và trở về, nhiều người mới nhận ra: thứ còn sót lại chỉ là vài bức hình trong điện thoại, trong khi trải nghiệm thực sự về con người, văn hóa và cảnh sắc của nơi đã đi qua lại khá mờ nhạt.
Khi chuyến đi trở thành cuộc chạy đua “sống ảo”
Không thể phủ nhận mạng xã hội đã thay đổi cách người trẻ đi du lịch. Đi đến đâu cũng phải có ảnh đăng lên mạng xã hội, chụp ảnh đẹp trở thành tiêu chí đánh giá chuyến đi thành công hay thất bại. Những bãi biển đông nghịt người xếp hàng để tìm góc chụp, những ngọn đồi hay quán cà phê đẹp trở thành “phim trường” hơn là nơi tận hưởng cảnh sắc.
Điều đáng nói là, tâm thế “đi để khoe” đôi khi khiến hành trình du lịch mất đi giá trị vốn có: khám phá, học hỏi và nghỉ ngơi. Nhiều người quay về nhà với một bộ ảnh hoàn hảo nhưng gần như không biết nơi mình đã đến có gì đặc biệt ngoài “view đẹp”. Điều này cũng khiến khái niệm “du lịch chữa lành” trở nên sáo rỗng: nếu không cảm nhận được văn hóa, con người, và bản chất của vùng đất, chuyến đi khó lòng mang lại sự cân bằng tinh thần thực sự.
Hai mảnh ghép không thể tách rời
Với Gia Minh (22 tuổi, TP.HCM), du lịch không thể chỉ dừng lại ở việc săn ảnh đẹp. Minh chia sẻ: “Cảnh đẹp và trải nghiệm văn hóa là hai yếu tố có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Chỉ khi hiểu và yêu văn hóa của nơi đến, mình mới thực sự cảm nhận được rằng mình đã đến và trải nghiệm ở địa điểm đó. Ví dụ như đi Phú Yên thì phải ăn mắt cá ngừ, lặn Hòn Yến, thăm Gành Đá Đĩa; hay đến Ninh Thuận, Đà Lạt thì nên thử một lần phượt qua đèo Dran - Ngoạn Mục. Khi trải nghiệm văn hóa, bạn sẽ đồng thời được chiêm ngưỡng những cảnh đẹp đặc sắc mà chỉ nơi đó mới có”.
Trải nghiệm văn hóa bản địa là một trong những cách mà Gia Minh kết nối sâu sắc với vùng đất mình ghé thăm - Ảnh: NVCC
Không chỉ nhắm cảnh, Gia Minh chọn khám phá hệ sinh thái dưới nước để "thực sự đặt chân" đến vùng đất mới - Ảnh: NVCC
Với Minh, du lịch không chỉ là chụp hình để lưu giữ khoảnh khắc, mà còn là cách để học hỏi, lưu giữ ký ức và nuôi dưỡng cảm xúc. Anh cho rằng, hình ảnh là một phần không thể thiếu trong hành trình, bởi “những bức ảnh như những hòm thư ký ức”, giúp người ta nhớ lại một thời điểm cụ thể trong đời. Tuy nhiên, Minh nhấn mạnh rằng việc chụp ảnh không phải là tiêu chí duy nhất để đánh giá một chuyến đi trọn vẹn
Còn gì tuyệt hơn khi được tận hưởng những trải nghiệm hiếm có trong đời - Ảnh: NVCC
“Chỉ cần chuyến đi đó khiến mình vui, mình học được điều mới, có cảm xúc muốn quay lại hoặc mong nơi đó tốt hơn, thì nó đã là một chuyến đi trọn vẹn, bất kể có nhiều hình hay không”.
Và thay vì coi việc chụp ảnh là mục đích tối thượng, Minh chọn cách dung hòa giữa hai yếu tố: xây dựng lịch trình du lịch vừa có thời gian tận hưởng, vừa có không gian để lưu giữ kỷ niệm.
“Sống” ở nơi khác, không chỉ “ghé qua”
Bạn Xuân Ngọc (21 tuổi, Đồng Tháp) lại mang một góc nhìn sâu sắc khác: “Chuyến đi xứng đáng khi mình học được điều mới ở nơi mới và gặp gỡ nhiều người mới. Nhiều người hay nói du lịch chữa lành, nhưng nếu chỉ để thỏa mãn khoảnh khắc ăn chơi rồi quay lại cuộc sống bộn bề thì thật sự đó không phải là chữa lành”.
Ngọc theo đuổi phong cách du lịch chậm. thay vì lịch trình dày đặc, cô chọn ở homestay, ăn các món bình dân, ghé đến những nơi người dân bản địa thường lui tới và trò chuyện với họ. Việc hòa nhập vào nhịp sống địa phương giúp cô có được trải nghiệm chân thật, hiểu sâu hơn về văn hóa và con người ở mỗi nơi cô đi qua.
Thay vì "check-in" theo trào lưu, Xuân Ngọc và nhóm bạn chọn kết nối với con người và câu chuyện của điểm đến - Ảnh: NVCC
Chia sẻ này phản ánh một xu hướng đang dần phổ biến trong giới trẻ: đi để sống như người bản địa. Thay vì chỉ “lướt qua” mỗi điểm du lịch trong vài tiếng, nhiều người chọn ở lại lâu hơn, học một vài kỹ năng mới, hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng.
Du lịch không chỉ để chứng minh “tôi đã đến”
Đi cùng với nhu cầu trải nghiệm chân thực là nhận thức về du lịch có trách nhiệm. Khách du lịch ngày nay không chỉ đến để tiêu thụ dịch vụ mà còn tìm cách đóng góp vào sự phát triển bền vững của điểm đến: hạn chế rác thải nhựa, chọn dịch vụ địa phương, giữ gìn cảnh quan và tôn trọng văn hóa.
Gia Minh chia sẻ, anh từng thấy nhiều người chỉ đến Phú Yên để chụp hình ở Tháp Nhạn, Nhà thờ Mằng Lăng hay biển Vũng Rô mà không hề biết về lịch sử tàu không số hay cung đường biển đẹp nhất Việt Nam. “Đó là một điều đáng tiếc,” Minh nói. “Một chuyến đi chỉ xoay quanh việc chụp hình mà bỏ qua câu chuyện lịch sử và văn hóa là một chuyến đi chưa trọn vẹn”.
Cả Gia Minh và Xuân Ngọc đều có cách nhìn sâu sắc về du lịch, đại diện cho một bộ phận người trẻ đang tìm kiếm giá trị thật sự từ những chuyến đi. Đối với họ, một chuyến đi thành công không được đo bằng số lượng ảnh chụp hay lượt “like” trên mạng xã hội, mà bằng những câu chuyện họ mang về, những kỷ niệm đáng nhớ và sự thay đổi tích cực trong nhận thức.
Cảm nhận hơi thở núi rừng qua từng thước ảnh - Ảnh: NVCC
Chuyến đi ý nghĩa hơn khi có cả tiếng cười và những câu chuyện nhân văn - Ảnh: NVCC
Không ai phủ nhận niềm vui được lưu giữ khoảnh khắc bằng những bức ảnh đẹp, nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc “check-in”, du lịch sẽ trở nên nhạt nhẽo. Mỗi chuyến đi có thể là cơ hội để học hỏi, thấu hiểu và góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa, môi trường. Du lịch, hơn hết, là hành trình tìm kiếm sự trưởng thành và bình yên trong chính bản thân.
Như Xuân Ngọc nhấn mạnh: “Hãy thử hòa mình vào nhịp sống của người dân, ăn món họ ăn, trò chuyện với họ. Điều đó giúp chuyến đi của bạn phong phú hơn nhiều”.
Và như Gia Minh chia sẻ: “Cảnh đẹp và văn hóa là hai yếu tố không thể tách rời. Khi bạn hiểu câu chuyện của nơi mình đến, cảnh đẹp ấy càng trở nên ý nghĩa”.