Xu hướng đáng báo động

Theo thống kê mới nhất của Bộ Y tế, mỗi ngày Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận từ 40-50 bệnh nhân đột quỵ, trong đó khoảng 15-20% là người trẻ tuổi. Trong chuyên ngành đột quỵ, người trẻ được định nghĩa là dưới 45 tuổi.

Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Thị Phương Nga - Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM cho biết: “Ở người cao tuổi, đột quỵ thường liên quan đến bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu. Trong khi đó, người trẻ ít khi được chẩn đoán bệnh nền, mà nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống: stress, thiếu ngủ, ăn uống kém khoa học, hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc dùng chất kích thích.”

BS.CKII Nguyễn Thị Phương Nga khuyến cáo: người trẻ không nên chủ quan trước nguy cơ đột quỵ - Nguồn: NVCC

Ngoài ra, một số người trẻ có dị dạng mạch máu não hay bệnh lý bẩm sinh về huyết học mà không được phát hiện sớm. Khi các triệu chứng xuất hiện, cơn đột quỵ thường xảy ra rất đột ngột và có thể đe dọa đến tính mạng.

“Giọt nước tràn ly” với cơ thể nhiều nguy cơ

Nắng nóng không trực tiếp gây ra đột quỵ, nhưng là yếu tố kích hoạt trên nền cơ thể đã có nguy cơ tiềm ẩn. Bác sĩ Nga phân tích: “Cơ thể mất nước, huyết áp không ổn định kết hợp làm việc ngoài trời lâu dễ khiến người bệnh rơi vào đột quỵ. Tuy nhiên, cần phân biệt với sốc nhiệt: tình trạng tăng thân nhiệt, giãn mạch, gây rối loạn ý thức và co giật, dễ nhầm với đột quỵ”.

Một trường hợp điển hình là nam công nhân 30 tuổi làm việc ngoài trời, nhập viện với triệu chứng co giật và yếu liệt. Ban đầu nghi ngờ sốc nhiệt, nhưng kết quả chẩn đoán xác định đây là đột quỵ. Bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá lâu năm và làm việc trong môi trường áp lực cao. “Trường hợp này minh chứng rằng người trẻ, dù khỏe mạnh bên ngoài, vẫn có thể bị đột quỵ nếu tích lũy nhiều yếu tố nguy cơ,” bác sĩ Nga chia sẻ.

Những thói quen xấu như tiêu thụ rượu bia, thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ - Nguồn: NVCC

Dấu hiệu FAST và “giờ vàng” quyết định tính mạng

Đột quỵ có ba dạng chính: nhồi máu não, chảy máu não và chảy máu dưới nhện (chảy máu trên bề mặt não) và đều cần cấp cứu khẩn cấp. Bộ quy tắc FAST giúp cộng đồng nhận biết sớm:

• F (Face): Méo miệng.
• A (Arm): Yếu, tê một bên tay chân.
• S (Speech): Nói khó, giọng ngọng.
• T (Time): Ghi nhớ thời điểm xuất hiện triệu chứng.

“Thời gian vàng để can thiệp hiệu quả là 4,5-6 giờ đầu từ khi khởi phát. Thuốc tiêu sợi huyết chỉ dùng được trong 4,5 giờ đầu, còn lấy huyết khối qua can thiệp mạch phù hợp trong 6 giờ đầu,” bác sĩ Nga nhấn mạnh.

Người nhà cần gọi cấp cứu 115 thay vì tự đưa đi viện để đảm bảo sơ cứu đúng cách và nhanh nhất.

Phát hiện sớm và can thiệp đúng cách giúp tăng khả năng điều trị hiệu quả đột quỵ - Nguồn: NVCC

Phòng ngừa từ thói quen hằng ngày

Để giảm nguy cơ đột quỵ, bác sĩ Nga khuyến cáo mọi người nên duy trì lối sống lành mạnh: giảm muối và đường, ăn nhiều rau xanh và ngũ cốc nguyên cám. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia.

“Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện bệnh tiềm ẩn như cao huyết áp, rối loạn mỡ máu. Nhiều người trẻ chỉ phát hiện khi đã đột quỵ. Sự chủ quan là nguy cơ lớn nhất,” bà cảnh báo.

Đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa - một thực trạng không thể xem nhẹ. Việc chủ động kiểm tra sức khỏe, trang bị kiến thức sơ cứu và điều chỉnh thói quen sống chính là chìa khóa bảo vệ thế hệ trẻ trước “cơn ác mộng” mang tên đột quỵ.

Tag: đột quỵ trẻ hóa cảnh báo phòng ngừa