Trong suốt cuộc đời, ông chỉ xuất bản một vài truyện ngắn; luôn lưỡng lự, hổ thẹn về chính những tác phẩm mình đã viết. Trước khi nhắm mắt, Kafka nhất quyết dặn bạn mình là Max Brod đốt sạch những gì còn lại. 

May mắn cho chúng ta, Max Brod đã không làm vậy. 

Và bất hạnh cho Kafka, ông đã không có quyền được chết và biến mất như ông từng mong muốn.

Người đàn ông ấy đã viết như thể đang cố đào một hầm trú ẩn khỏi thế giới mà ông không hiểu nổi. Nhưng càng viết, càng tìm sự thoát thân, văn học của ông lại đưa người đọc lại gần với nhân sinh và sự thật. Không ai hỏi vì sao Samsa lại biến thành bọ và cũng không ai cần biết đó là loài bọ nào. Không ai cần biết K đã phạm tội gì. Trong lâu đài thì không ai biết vì sao K lại có mặt nơi đó. Không nguyên nhân và cũng không ai hỏi vì sao.

Bởi vì trong Kafka không có đúng hay sai, không có ai để đổ lỗi. Chỉ có những cánh cửa không dẫn đến đâu, những tòa án không luật, những buổi sáng khi mình không còn là mình. Sự tồn tại của con người trong các tác phẩm của ông không có nguyên nhân và họ ra đi khi không còn lý do để ở lại - họ ra đi và sự câm lặng của thế giới là câu trả lời.

Ông viết không phải để được hiểu mà để không còn cô độc trong sự không thể hiểu. Đó là lý do vì sao ông mãi còn sống. Bởi càng hiện đại, thế giới càng gần với phong cách của Kafka - Kafkaesque - rối rắm, phi lý và lạnh lùng như một cỗ máy không biết thương xót.

Hôm nay, kỷ niệm ngày mất của Kafka, có lẽ không có gì tốt hơn bằng sự lặng lẽ và âm thầm đọc lại các tác phẩm của ông. Vì nhờ ông, đã có nhiều người biết mình không phải người duy nhất từng cảm thấy lạc lõng giữa thế giới có vẻ rất hợp lý này.

Kafka không còn nữa. Nhưng mê cung của ông vẫn mở cửa. Và tôi cũng như nhiều người khác vẫn đang bước đi bên trong.

Tag: Franz Kafka