VĂN HÓA

Gen Z - thế hệ “nghiện sống ảo” hay ẩn chứa “tiềm năng vượt trội”?

Kim Linh • 31-07-2021 • Lượt xem: 2756
Gen Z - thế hệ “nghiện sống ảo” hay ẩn chứa “tiềm năng vượt trội”?

Sau thế hệ Millennials, Gen Z được xem là thế hệ trẻ nhất, thuộc nhóm những người sinh sau năm 1996. Đây là nhóm thế hệ đầu tiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của “bản địa kỹ thuật số”. Chính vì được tiếp xúc và trưởng thành cùng công nghệ, thế hệ Z thường bị định kiến là những đứa trẻ “nghiện mạng xã hội”. Tuy nhiên, phải chăng đó chỉ là những quan điểm một chiều, khi chúng ta thực sự chưa hiểu rõ về Gen Z và các giá trị tiềm năng mà họ sở hữu?

Trong thời đại phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, sự thay đổi chuyển giao giữa các thế hệ có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập hành vi và nhu cầu xã hội. Tính đến năm 2025, thế hệ Z ở Việt Nam sẽ chiếm khoảng 25% lực lượng lao động cả nước, tương đương với khoản 15 triệu người tiêu dùng tiềm năng.

Có thể thấy, Gen Z đã và đang trở thành nhóm những người có tầm ảnh hưởng lớn đến mọi lứa tuổi và mọi mức thu nhập xã hội.

Bức chân dung của thế hệ Z - thế hệ của đổi mới đích thực (True Gen)

Như ta đã biết, các thế hệ được định hình bởi bối cảnh mà họ xuất hiện. Là thế hệ đầu tiên được tiếp xúc với công nghệ, thế hệ Millennials – Thế hệ Y (từ thập niên 80 đến 1996) phần lớn vẫn còn xu hướng sử dụng mạng xã hội để cập nhật thông tin, chia sẻ những kỷ niệm, khoảnh khắc của bản thân. 

Đối với thế hệ Z, họ không phải là thế hệ tạo dựng, họ là những người thụ hưởng sự phát triển của “xã hội digital” và được được mệnh danh là những công dân của thời đại số hoá. Họ giao tiếp chủ yếu thông qua mạng xã hội và tin nhắn, dành nhiều thời gian hơn trên điện thoại và máy tính. Phần lớn họ cập nhật thông tin qua các phương tiện truyền thông kỹ thuật số và internet với tốc độ cực kì nhanh chóng và tiện lợi, thay vì chỉ thông qua cáp truyền thống từ tivi, báo giấy như các thế hệ cũ. 

Vì được tiếp xúc từ nhỏ, các bạn trẻ Gen Z biết tận dụng và khai thác sức mạnh triệt để của công nghệ. Gen Z xem mạng xã hội là nơi để học hỏi và tiếp thu đa điều, họ còn được đánh giá cao trong việc chủ động xây dựng portfolio hoành tráng, tạo các giá trị riêng của chính mình dựa trên lợi thế từ nền tảng social media... Và hơn cả, họ kiếm được rất nhiều tiền từ mạng xã hội. 


Ở tuổi 23, Châu Bùi - một Fashionista, Influencer, Youtuber nổi tiếng showbiz Việt đã sở hữu khối tài sản khổng lồ do chính mình tạo ra. (Ảnh: Sưu tầm)

"Bất định danh" - Khi bản sắc cá thể được tô màu rõ nét

Việc tiếp nối tính ưu việt từ công nghệ với nhiều tính năng gợi mở chính là lợi thế để thế hệ Z có thể chia sẻ cảm xúc, thể hiện sở thích, cái tôi cá nhân của mình. 

Với Gen Z, họ xem ID là thứ không thể xác định – thể hiện sự thật cá nhân. Bởi vì, họ sẽ không định nghĩa chính mình theo một khuôn mẫu nào cả, mà sẽ thiên về việc thử nghiệm những cách sống khác nhau để định hình bản sắc cá nhân của họ theo thời gian. 

Tôi thực sự thích những thứ thuộc về unisex! Tôi nghĩ sẽ thật vô lý khi các cửa hàng và thương hiệu chia mọi thứ thành “nam” và “nữ”. Thực chất, vải vốn không có giới tính”, theo lời của một người phụ nữ 22 tuổi ở Goiânia, Brasil.

Có thể thấy, sự linh hoạt về giới khi cộng đồng LGBT ngày càng được công nhận chính là minh chứng rõ nhất về sự “bất định danh” này. Bên cạnh đó, Gen Z còn là những người cởi mở và chấp nhận hơn về sự khác biệt của các quan điểm đến từ các tôn giáo khác nhau.

Ngày nay, Gen Zers cũng vô cùng quan tâm đến các vấn đề về nhân quyền, chủng tộc, sắc tộc, nữ quyền, giới tính. Họ đấu tranh, tạo các cộng đồng, diễn đàn để ủng hộ, lên tiếng hoặc đòi quyền lợi thay cho những bất công còn tồn động và chưa được giải quyết từ các thế hệ trước. 

 
Sự kiện VietPride tổ chức tại TP HCM với sự tham gia đông đảo của các bạn trẻ nhằm ủng hộ đa dạng giới tính và kêu gọi sự công nhận của xã hội (Ảnh: VnExpress)

Tư duy mở, chủ động tìm kiếm thông tin đa chiều

Sống trong thời đại truyền thông kỹ thuật số cho phép Gen Z có cơ hội tiếp nhận vô số các kênh tin tức khác nhau. Chính vì thế, phần lớn họ thường có kỹ năng sàng lọc và tổng hợp tin rất tốt. Điều mà Gen Z thường làm mỗi khi tiếp nhận một thông tin đó là so sánh và kiểm chứng từ các nguồn khác nhau để từ đó phân tích và tìm ra được tính xác thực của nó. Bên cạnh đó, việc tiếp xúc nhiều luồng quan điểm và ý kiến đa chiều cũng làm tăng tính cởi mở, tiếp thu và chấp nhận của họ hơn so với các thế hệ trước. 

Một số liệu khảo sát năm 2017 tại Brazil cho thấy, 70% cá nhân thế hệ Gen Z sẵn sàng tuyên bố đạo giáo mà họ đang theo đuổi. Tuy nhiên, thay vì hoàn toàn từ chối những tổ chức còn lại, Gen Z có xu hướng lắng nghe và tiếp cận tương tác để từ đó tiếp thu những thông tin, kiến thức mà họ xem là phù hợp, bổ ích với họ.


Nguồn: Internet

Bên cạnh đó, thay vì chỉ tiếp thu kiến thức học tập thụ động truyền thống như các thế hệ cũ, Gen Z luôn tự đặt ra những câu hỏi và không ngừng đi tìm lời giải thông qua các công cụ tìm kiếm như Google, mạng xã hội... 

Có thể thấy, thế hệ Z là thế hệ của các bạn trẻ ham học hỏi, sở hữu lối tư duy mở với có góc nhìn đa chiều và sâu sắc.

Khơi nguồn sáng tạo, đổi mới trào lưu và kết nối cộng đồng mạnh mẽ

Nếu như trước đây, một sản phẩm truyền thông thường được đầu tư rất nhiều công sức và thời gian, thì giờ đây chỉ với một chiếc smart phone, Gen Z có thể chứng minh được năng lực sáng tạo nội dung của mình một cách hoàn hảo. Đối với Gen Zers, họ khao khát thể hiện bản sắc cá nhân và truyền tải giá trị thông điệp cộng đồng. 

Kể từ năm 2020 đến nay, các clip viral tạo trào lưu trên ứng dụng công nghệ TikTok đang dần bùng nổ trên mạng xã hội. Những content phổ biến như #Tinhbandieuki (Amee), NgonNhuMatCha (Híu, Bâu),... Và gần đây là các trend như COVID Nhanh Đi Đi, HocCungTikTok, AnNgonNauGon,... đang dần hút triệu lượt xem bởi nội dung chất lượng, đầy sáng tạo và đặc biệt có tính gây nghiện – những trào lưu bắt nguồn từ thế hệ trẻ tiềm năng.

Bên cạnh việc sáng tạo trào lưu, Gen Z còn được biết đến với vai trò kết nối cộng đồng mạnh mẽ. Họ tạo ra các nhóm cộng đồng trực tuyến để giao lưu, thảo luận về các đề tài, sở thích mà họ quan tâm. Gen Z không phân biệt giữa bạn bè online và thực tế, họ không phân biệt giàu – nghèo, sắc tộc hay tôn giáo, giới tính. 


Group iVolunteer - nơi các bạn trẻ có cơ hội giao lưu, chia sẻ và tìm kiếm, tham gia các chương trình tình nguyện 

Tóm lại, mỗi thế hệ đều có những điểm mạnh và những góc riêng cần khai phá, chúng ta không nên phán xét khi chỉ nhìn qua một mặt. Đối với Gen Z, trưởng thành trong thời đại “chuyển đổi số” giúp họ mang trong mình là sự tự tin thể hiện hệ tư tưởng, khả năng nắm bắt thông tin và kết nối cộng đồng mạnh mẽ. Sẽ không ngoa khi cho rằng: Hiểu được Gen Z chính là hiểu được nhu cầu của nhóm đối tượng tiềm năng của thị trường và xã hội.