Theo đó, triết lý mới về cuộc sống điền viên – “Sống bán nông bán X” đã được tác giả Shiomi Naoki đưa ra từ những năm 2000 tại Nhật, và cho đến nay, nó ngày càng chứng minh được tính hợp lý khi ứng dụng vào đời sống hiện đại. Những tưởng là điều gì đó cực kỳ phức tạp, thế nhưng nó bắt nguồn từ chính những khả năng mà ta sẵn có.

Sống đời giao hòa

Shiomi Naoki sinh năm 1965 tại Ayabe, Nhật Bản. Sau khi nghỉ việc vào năm 2000, ông đã thành lập Viện Nghiên cứu Bán Nông Bán X với chủ trương “vừa làm ruộng vừa theo đuổi X” như cách sống mới của thế kỷ 21. Vậy X là gì, nó có bí ẩn và thường không dễ nhận ra như các ẩn số dùng trong toán học không?

Đơn giản hơn thế. Khái niệm “Bán nông bán X” được hiểu như việc vừa là tạo ra sinh kế chính bằng thế mạnh của bản thân mình, cũng như đóng góp những giá trị tốt hướng ra cộng đồng dù lớn hay nhỏ, từ đó góp phần tạo ra tương lai bền vững, cũng như nâng cao nhận thức về môi trường này.

Shiomi Naoki trong tác phẩm này đã chứng minh rằng cá nhân sống bán nông bán X có thể là vừa làm nông - chăn nuôi để tạo ra một lượng thực phẩm vừa đủ cho nhu cầu của mình, hoặc là lớn hơn dùng để trao đổi. Trong quá trình đó, họ cũng tích cực vận dụng thiên phú của bản thân mình (nhân tố “X”) để đóng góp cho cộng đồng.

Thiên phú “X” không hề bí ẩn mà luôn nằm trong mỗi người. Nó chính là sự giao hòa giữa con người và xã hội, từ đó giúp cho cá nhân có sự kết nối một cách tích cực với đời sống cộng đồng, dần dần hình thành lối sống giao hòa giữa mặt sinh kế cũng như đảm bảo yếu tố bền vững.

Trong những dẫn chứng vô cùng điển hình, tác giả Shiomi Naoki đã kể lại những câu chuyện mà mình tận mắt chứng kiến, như cô Nagata Wakana – người làm nghề phiên dịch phụ đề phim, sẽ dành nửa ngày để trồng nông sản, và rồi nửa ngày còn lại để làm việc, đồng thời với việc mở lớp dạy học tiếng Anh cho trẻ em.

Khi thiếu loại lương thực khác, cô sẽ đổi lương thực dư ra mà mình trồng được cho các gia đình khác, nơi họ vừa chăn nuôi vừa phát huy các thiên phú khác, như làm họa sĩ, nghề giúp việc hoặc định hướng cộng đồng… Cộng với bản tính chan hòa vốn là đặc điểm của loài người từ cổ chí kim, cứ thế một mạng lưới trao đổi được tạo ra, giúp cho cuộc sống thêm phần bền vững.

Mô hình thí điểm

Không chỉ bao gồm những lý thuyết suông, tác giả Shiomi Naoki cùng với cộng sự cũng đã triển khai ra địa hình thực để đánh giá tiềm năng của cách làm này. Kết quả là ông đã đã góp công lớn để biến vùng nông thôn Ayabe thành một thí điểm lý tưởng của lối sống bán nông bán X. Không chỉ thiên về truyền thống, mà hệ thống Satoyama Net Ayabe tận dụng công nghệ thông tin cũng mô hình hóa nhu cầu một cách nhanh chóng và trực quan nhất mạng lưới trao đổi của các dân cư.

Theo đó, hệ thống sẽ giúp hỗ trợ giúp người nhập cư từ nơi thành thị thuê nhà nông thôn dùng cho ngắn hạn hoặc là dài hạn, từ đó giúp họ tái khám phá tài nguyên thiên nhiên bằng các bản đồ đã được số hóa. Đồng thời, mạng lưới cũng tạo ra đồng tiền ảo Yura, tuy là không mang ý nghĩa vật chất mà thay vào đó nó được dùng cho những việc định giá để có những sự trao đổi theo kiểu ngang bằng. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin như hiện nay, đây là hướng làm hoàn toàn khả thi và có thể được áp dụng ở bất cứ đâu.

Ở vùng Ayabe thí điểm, người dân làm việc nửa ngày và rồi phát huy thiên phú nửa ngày, góp phần chuyển đổi giá trị sở hữu thành các giá trị sử dụng. Ở đó những tồn tại như các bệnh lý xã hội, sự tách rời thế hệ được giảm thiểu rõ rệt.Điều này giúp cho xã hội già hóa dân số của Nhật Bản thoát khỏi cơn túng thiếu lao động, khi người già giờ đây cảm thấy bản thân mang lại giá trị, khi dùng kinh nghiệm đã tích lũy được để truyền thụ lại cho người học việc.

 Lối sống cũng giúp cho những người già có thêm cuộc sống thứ hai sau khi về hưu. Nó giúp cho họ không thấy lạc lõng, khi giờ đây họ có việc để làm cũng như được kết nối trở lại với mạng lưới giao tiếp. Làm nông ở Ayabe thuận theo tự nhiên, không sử dụng hóa chất, phân bón cũng như các loại máy móc cơ giới không cần thiết… Từ đó góp phần tích cực đối với sinh thái, cũng như giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng sự gắn kết của nhiều thành phần dân cư.

Khả năng áp dụng

Cùng với xu hướng “bỏ phố về quê”, có thể thấy sống bán nông bán X đang là triết lý có thể áp dụng trong những ngày này. Với mạng lưới kết nối ngày càng rộng mở qua các nền tảng mạng xã hội, việc giúp kết nối chưa khi nào dễ dàng hơn thế.

Ngoài chủ điểm trên thì phong trào sống xanh và thuần tự nhiên cũng đã và đang nhen nhóm ngày càng vững mạnh, từ đó có sự phù hợp hơn với thời hiện đại. Nó cũng là dịp để con người ta có được cơ hội khám phá “những điều kỳ bí của chính tự nhiên”, từ đó trở về như là mình nhất – như lời Rachel Carson, nhà tự nhiên học đặt nền tảng cho các vấn đề về môi trường, từng viết.

Cùng thêm với đó là lối sống chú trọng hướng vào tinh thần. Con người hiện đại giờ đây chuyển dịch từ các vật chất bình dị để đầu tư hơn vào hạnh phúc và tinh thần của mình. Đối với người trẻ hiện đại, sự cân bằng giữa phát triển vật chất và tinh thần giờ đây càng được chú ý. Cộng với thời điểm có sự biến chuyển tương đối là lớn thời hậu đại dịch, thì kỷ nguyên hậu công sở và làm việc từ xa cộng hưởng nhiều hơn lối sống bán nông bán X.

Đã được chuyển ngữ và giới thiệu sang cả Hàn Quốc, Trung Quốc cùng nhiều thị trường khác nữa, “sống bán nông bán X” là lối sống mới, có sự giao hòa giữa con người, cộng đồng cũng như tự nhiên. Cùng với xu hướng dịch chuyển khỏi vùng trung tâm cũng như quan tâm nhiều hơn đến đời sống tinh thần, triết lý sống này đầy niềm vui của sự đồng hành, hợp tác, kết nối; cũng như đưa con người về bản thể nguyên thủy nhất – được sống hài hòa cùng với tự nhiên.

Tag: Lối sống xanh Lối sống phát huy thiên phú Sống đời giao hòa