Ngay từ khi được đăng từng chương trên các tờ báo, “Hiệp sĩ Thánh chiến” đã nhận được sự đánh giá cao từ giới phê bình lẫn độc giả, và năm 1900, cuốn sách vừa xuất bản đã trở thành tài sản văn hóa tinh thần quý giá của dân tộc Ba Lan bởi những giá trị về nội dung và nghệ thuật lớn lao của tác phẩm.

“Hiệp sĩ Thánh chiến” kể về cuộc chiến tôn giáo diễn ra vào đầu thế kỷ XV, khi liên minh Ba Lan - Litva hùng mạnh đã trở thành chướng ngại vật chính, ngăn cản sự bành trướng của dòng tu Ki-tô giáo mang tên Giáo đoàn Thánh chiến. Việc hiệp sĩ trẻ Zbyszko tấn công sứ giả của Giáo đoàn và phải lên đoạn đầu đài lại càng làm mâu thuẫn này thêm trầm trọng, kéo theo màn “mỹ nhân cứu anh hùng” cùng những cuộc trả đũa về sau - tất cả góp phần thổi bùng ngòi lửa chiến tranh đã âm ỉ từ lâu.

Câu chuyện là khúc trường thiên ca tụng sức mạnh quả cảm của những con người đầy nghĩa hiệp mà rất đỗi thủy chung, thông qua quá trình trưởng thành của chàng Zbyszko về cả phương diện tình cảm lẫn sự trải đời. Cuộc đụng đầu lịch sử giữa các dân tộc Slav với thế lực xâm lược của Giáo đoàn Thánh chiến mang ý nghĩa của cuộc đối kháng chính - tà, khiến tác phẩm trở thành một lời cổ vũ hào hùng cho các dân tộc đang chiến đấu không tiếc xương máu để giành độc lập, tự do.

Tính chặt chẽ của cấu trúc, nghệ thuật đan xen mật thiết của các tuyến tình tiết, sự hài hòa giữa hai mặt mô tả số phận chung của toàn dân tộc và số phận riêng tư của các nhân vật chính đã khiến các nhà phê bình văn học đánh giá “Hiệp sĩ Thánh chiến” là tác phẩm hoàn thiện nhất trong những tiểu thuyết lớn của Henryk Sienkiewicz.

Henryk Sienkiewicz (1846 - 1916) là văn hào Ba Lan sinh ra tại Wola Okrzejska trong một gia đình gốc quý tộc. Ông từng theo học luật học, y học trước khi chuyên tâm vào sự nghiệp viết lách. Khởi đầu bằng những tiểu luận phê bình đăng báo, ông dần sáng tác hàng loạt truyện ngắn và vừa, rồi tập trung vào thể loại tiểu thuyết lịch sử vào năm 1892. Ông đạt giải Nobel Văn học năm 1905.

Tag: khúc tụng ca Hiệp sĩ thánh chiến