VĂN HÓA

Làm giấy từ đài sen - Ý tưởng độc đáo của người Việt

Nguyễn Hậu • 24-09-2023 • Lượt xem: 1536
Làm giấy từ đài sen - Ý tưởng độc đáo của người Việt

Những chiếc đài sen sau khi lấy hạt xong thường sẽ bị bỏ đi nhưng nay đã được chế biến thành giấy - một vòng đời khác với hình dạng khác của sen được bắt đầu tiếp tục tỏa hương sắc cho đời.

Một chàng trai Hà Nội với niềm say mê hoa sen và nghệ thuật truyền thống, một lần chứng kiến cảnh những đài sen bị bỏ đi sau khi lấy hạt, anh đã nảy ra một ý tưởng độc đáo chưa từng có: làm giấy từ đài sen.

Năm 2016 anh Kiều Cao Dũng ở Thạch Thất, Hà Nội đang có một công việc tốt, thu nhập ổn định trong ngành khách sạn thì quyết định nghỉ việc rẽ sang một hướng đi mới với dự án “ viết tiếp phần đời cho sen”.

Vì là người đầu tiên làm giấy từ đài sen ở Việt Nam nên anh Dũng gặp rất nhiều khó khăn và không ít thất bại. Mọi công đoạn làm giấy anh đều phải tự mình mày mò từng chút một và tìm hiểu thông tin từ nước ngoài.

Anh Kiều Cao Dũng là người đầu tiên có ý tưởng làm giấy từ đài sen tại Việt Nam.

Để có thêm kiến thức áp dụng vào công việc, năm 2018 anh Dũng đã về Bắc Ninh để học kỹ thuật làm giấy gió rồi áp dụng vào làm giấy từ đài sen nhưng bị thất bại. Không nản chí, anh tiếp tục đi khắp các tỉnh miền núi phía bắc như Tuyên Quang, Yên Bái, Hà Giang... tìm hiểu kỹ thuật làm giấy từ rơm và giang non. Anh đã áp dụng phương pháp dùng cây bò làm chất kết dính thử nghiệm trên sản phẩm của anh nhưng cũng không thành công. Sau đó anh lại vào các tỉnh miền Trung để học hỏi kỹ thuật làm giấy từ xơ dừa nhưng vẫn thất bại khi ứng dụng vào làm giấy từ đài sen.

Suốt 3 năm anh lang thang khắp nơi tìm kiếm mà không tìm được phương pháp nào phù hợp. Tình cờ năm 2022 anh đến chơi nhà một người bạn ở Hưng Yên có truyền thống làm hương. Anh biết đến cây bời lời, một loại cây được nghiền thành bột dùng để kết dính các nguyên liệu làm hương với nhau. Anh đã dùng nó để thử áp dụng cho đài sen thì thu được kết quả tuyệt vời.

Quá trình làm giấy sen hoàn toàn thủ công.

Anh Dũng chia sẻ: Quá trình làm giấy sen vô cùng công phu và phức tạp, đài sen sau khi được thu lượm về sẽ được bỏ hết hạt rồi đem phơi khô và luộc trong 8-10 tiếng. Sau đó đài sen sẽ được xé tay thanh từng mảnh rồi đem giã thủ công để lấy xơ. Xơ sen sẽ được ngâm trong chất liệu vi sinh trong 3 tháng để làm trắng và mềm. Để thu được giấy sen anh Dũng dùng một công cụ chuyên biệt để chao lấy xơ rồi đem phơi nắng 3 ngày liên tiếp mới thu được giấy sen. Tiếp đó anh dùng bột điệp - một loại bột bí ẩn được một họa sĩ chuyên về tranh bột điệp truyền cho công thức. Sau khi xử lý qua bột điệp giấy sen sẽ đạt dến mức độ hoàn hảo nhất, giấy sen có độ lấp lánh lánh khi dùng để vẽ tranh sẽ khiến cho bức tranh trở nên sinh động hơn.

Giấy sen

Giấy sen được anh Dũng dùng để tạo ra rất nhiều sản phẩm mang đậm nét văn hóa Việt như tranh vẽ, làm hoa sen bất tử, làm quạt giấy... Tất cả các sản phẩm của anh đều hướng tới việc phát triển, bảo tồn và quảng bá những giá trị di sản của người Việt. Thông qua những sản phẩm này du khách nước ngoài sẽ biết đến những câu chuyện về văn hóa, con người, đất nước Việt Nam.

Giấy sen làm thành hoa sen. 

Giấy sen dùng để vẽ tranh.

Giấy sen dùng để làm quạt giấy.