Kỳ Sơn là huyện miền núi nằm ở phía Tây tỉnh Nghệ An, nằm ở độ cao trên 1.000m so với mực nước biển cùng với loại hình khí hậu đặc biệt, người dân nơi đây được hưởng lợi từ thiên nhiên với nhiều đặc sản, trong đó có quả bo bo. Cây bo bo mọc khá nhiều ngoài tự nhiên, dọc các triền đồi, sông, suối, một số được bà con trồng tập trung. Với giá trị kinh tế khá cao, cây được người dân nơi đây coi là “kho báu trời ban” giúp xóa đói, giảm nghèo. 

Những ngày này, người dân ở huyện Kỳ Sơn đang hối hả bước vào vụ thu hoạch cây bo bo. Năm nay, cây bo bo rất được giá, có thương lái đến mua tận nơi nên bà con ai nấy đều phấn khởi. Theo người dân địa phương, quả bo bo tươi được thương lái thu mua từ 5 - 7 nghìn đồng/kg tùy vào chất lượng quả non hay già. Còn giá hạt bo bo đã sấy, phơi khô dao động khoảng 40 - 42 nghìn đồng/kg. Cứ 10kg quả bo bo tươi sau khi bóc tách, phơi khô được khoảng 3 - 4kg hạt bo bo khô, vì vậy người dân thường tranh thủ chế biến hạt khô để bán.

Bình thường từ sáng sớm, nhiều người dân ở xã Huồi Tụ (huyện Kỳ Sơn) đã chuẩn bị các dụng cụ thô sơ như bao tải, gùi, dao và gậy để vào rừng hái bo bo. Theo chị Moong Thị Vân (SN 1980, trú tại xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn) cho hay: “Trong khu rừng rộng hàng chục ha ở xã Huồi Tụ có nhiều cây bo bo mọc dưới tán cây lấy gỗ. Cây cao khoảng 2m, lá dài 10-40cm, khi hái phải dùng gậy hoặc dao có mỏ neo ngoắc vào cành kéo xuống, chặt lấy đoạn có quả. Hái bo bo trên cây đơn giản, nhưng khi gùi về nhà vất vả, bởi đường đồi núi dốc và phải di chuyển qua sông suối. Nếu không may trượt chân ngã rất dễ chấn thương, quả cũng đổ hết”.

Theo UBND huyện Kỳ Sơn, địa phương có hơn 1.100ha cây bo bo, trong đó, diện tích khoanh nuôi bảo vệ 672ha, cây do người dân nhân rộng hơn 250ha. Năm 2022, tổng sản lượng hạt bo bo của huyện đạt 722 tấn, mang lại thu nhập khá cho nhiều gia đình. Cây bo bo ở Kỳ Sơn phân bố nhiều ở các xã có địa hình cao như  Na Ngoi, Tây Sơn, Nậm Càn, Huồi Tụ... Trước đây, người dân chủ yếu hái giống quả này mọc dại trong rừng nhưng sau khi biết được giá trị kinh tế mà cây bo bo mang lại, người dân đã tận dụng những khoảnh đất dưới tán rừng hoặc đất đồi trọc để trồng và chăm sóc. Từ lúc trồng cây giống đến khi ra trái mất từ 2-3 năm, hết mùa thu hoạch cây già sẽ khô và chồi non phát triển, vòng đời khoảng 6-7 năm.

Tại sao cây bo bo lại được giá như vậy? Chính nhờ sự chế biến kỳ công và các giá trị dinh dưỡng tuyệt vời của nó. Hạt bo bo không chỉ là một loại lương thực giàu dưỡng chất mà còn có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Trong hạt bo bo có chứa nhiều tinh bột, protein, chất béo, nhiều loại vitamin, axit amin,... và nhiều chất dinh dưỡng khác. Không chỉ mọc ở huyện Kỳ Sơn, cây còn mọc tự nhiên ở các huyện miền núi của Nghệ An như Tương Dương, Quế Phong, Quý Châu,... Đây được xem là cây xóa đói giảm nghèo của người dân vùng cao Nghệ An nhờ lợi nhuận thu về mang lại thu nhập cao cho bà con nơi đây, từng bước xây dựng cuộc sống ấm no.

Tag: cây bo bo đặc sản miền núi Nghệ An xóa đói giảm nghèo