Hôm ấy, Út ngồi trên chiếc xuồng ba lá, tay cầm cây sào tre, vừa chèo vừa hát nghêu ngao mấy câu dân ca má hay hát mỗi lúc đan lưới. Nó thích cái cảm giác lênh đênh trên mặt nước, nhìn đàn cá lóc bơi tung tăng, thỉnh thoảng lại ngoi lên đớp mồi, tạo thành những vòng sóng nhỏ lăn tăn. Đôi khi, Út còn dừng xuồng, thả tay xuống dòng nước mát lạnh, cảm nhận từng dòng chảy nhẹ nhàng trôi qua kẽ tay. Nhưng cái làm Út phấn khích nhất hôm nay không phải là cá, mà là những cây nấm rơm mọc đầy trong đống rạ mà má nó chất ngoài vườn sau nhà. Hôm qua, Út nghe má nói: “Mấy bữa nay trời mưa, đống rạ chắc mọc nấm rơm nhiều lắm, mai con ra hái cho má nghen!”

Nấm rơm ở miền Tây thường mọc trên những cây rạ được ủ lâu ngày, nhất là sau mùa gặt. Người ta lấy rơm rạ khô, tưới nước, ủ cho rơm rục ra, rồi nấm rơm tự nhiên mọc lên - từng cụm nhỏ, mũ tròn xoe, màu nâu nhạt. Với người miền Tây, nấm rơm không chỉ là món quà của đất trời mà còn là ký ức tuổi thơ, gắn liền với những ngày ra đồng, những bữa cơm đậm đà hương vị quê. Út nhớ hồi nhỏ xíu, nó hay lẽo đẽo theo ngoại đi hái nấm. Ngoại vừa hái vừa kể chuyện, nào là chuyện ông Táo về trời, nào là chuyện con cá lóc biết nói tiếng người. Những câu chuyện ấy giờ vẫn còn văng vẳng trong đầu Út, như một phần của tuổi thơ không thể nào quên.

"Má ơi, con đi hái nấm rơm nghen!" – Út hét to, giọng vang vọng trên mặt sông. Má nó, đang ngồi đan lưới dưới bóng cây bần, chỉ cười hiền: "Ừ, nhưng cẩn thận kẻo trượt chân té xuống nước nghe con!" Út gật đầu lia lịa, rồi chèo xuồng cập vào bãi đất gần nhà, nơi đống rạ được chất ngay ngắn. Ở đó, từng cụm nấm rơm mũ tròn, mọc chen giữa những sợi rơm khô. Với Út, mỗi lần hái nấm là một cuộc phiêu lưu. Nó tưởng tượng mình là một nhà thám hiểm đi tìm kho báu, mà kho báu ở đây chính là những cây nấm tươi ngon, đủ để má nấu những món ăn ngon lành cho cả nhà. Út cẩn thận lật từng lớp rơm, nhặt những cây nấm còn tươi, mũ chưa bung, bỏ vào rổ tre mà ngoại để lại cho nó. Mỗi cây nấm là một niềm vui nho nhỏ, khiến Út cứ mỉm cười suốt.

Ảnh minh họa: Internet

Hái được một rổ đầy, Út ngồi xuống bên bờ sông, lấy tay quệt mồ hôi trên trán. Nó nhìn dòng sông lặng lẽ trôi, lòng chợt thấy bình yên lạ. Bỗng, Út nghe tiếng cười khúc khích từ phía bụi tre gần đó. Tò mò, nó rón rén bước tới, thì thấy con Bé, Bé là hàng xóm, trạc tuổi nó, đang ngồi bệt dưới đất, tay cầm một cây nấm rơm to bằng cái chén. Bé có đôi mắt trong veo, tóc buộc cao, lúc nào cũng mang theo cái vẻ tinh nghịch mà dịu dàng. Bé là bạn thân của Út từ hồi còn mặc quần thủng đít, hai đứa hay rủ nhau đi bắt dế, thả diều, hay thậm chí lén hái xoài nhà ông Tư để bị ông rượt chạy.

"Ê, mày làm gì ở đây?" – Út hỏi, giọng hơi gắt gỏng vì bị giật mình.

Bé ngẩng lên, cười tươi: "Tao cũng hái nấm chứ làm gì! Mà mày nhìn cây nấm này coi, bự chưa nè!"

Út ngồi xuống, mắt sáng rỡ khi nhìn cây nấm rơm trong tay con bé. "Bự thiệt! Má tao mà thấy là khoái lắm. Má nói nấm rơm xào thịt heo là ngon nhất, nấm mềm mềm, thấm vị mặn ngọt, ăn với cơm nóng là hết sảy. Rồi nấm rơm chiên xù, bên ngoài giòn rụm, bên trong mềm thơm, chấm nước mắm ớt là mê luôn!"

Ảnh minh họa: Internet

Bé gật đầu, mắt sáng lên: "Ừa, tao còn thích nấm rơm kho tiêu nữa, để lửa riu riu, nấm thấm vị cay cay, thơm nức mũi. Mà tao nghe nói nấm rơm muối chua cũng ngon, chua chua giòn giòn, ăn kèm cá kho thì hợp lắm! Còn cháo nấm rơm nữa, ăn sáng là ấm bụng, ngọt thanh, tao thích lắm!" Út cười lớn: "Mày nhắc tao mới nhớ, má tao còn hay nấu canh đu đủ chay với nấm rơm, nhất là mấy ngày rằm. Nước canh ngọt lịm, đu đủ mềm, nấm rơm thì dai dai, ăn là ghiền. Hay mình hái thêm một ít nữa, rồi về xin má tao nấu mấy món đó, hai đứa mình ăn chung nghen?"

Bé gật đầu ngay tắp lự, hai đứa lại hì hụi hái nấm, vừa làm vừa kể nhau nghe đủ thứ chuyện trên đời. Bé kể về lần nó đi bắt cua đồng bị té nhào xuống mương, ướt cả người mà vẫn cười khì, còn Út thì khoe chuyện nó từng bắt được con cá lóc to bằng cánh tay, mang về khoe má mà má cứ bảo nó nói xạo. Rồi Bé kể thêm chuyện hồi nhỏ nó mê coi chú Ba hàng xóm làm nấm rơm xào lăn, mùi hành tỏi phi thơm lừng cả xóm, làm nó đứng bên hàng rào mà nuốt nước miếng. Út nghe xong thì phá lên cười, bảo: "Hồi đó tao cũng vậy, mà tao lén qua xin chú Ba một chén, ăn xong bị má la vì không chịu về nhà ăn cơm!"

Ảnh minh họa: Internet

Tiếng cười của hai đứa vang lên giữa bãi đất, hòa vào tiếng gió thổi qua hàng dừa, tiếng nước chảy róc rách bên sông. Mặt trời dần lên cao, nắng bắt đầu gắt, nhưng Út và Bé vẫn mải mê hái nấm, như thể thời gian chẳng bao giờ trôi qua. Hai đứa còn tỉ mỉ chọn những cây nấm đẹp nhất, định bụng mang về khoe với má, rồi cả nhà sẽ cùng nhau làm một bữa tiệc thật ngon.

Khi mặt trời bắt đầu lặn, Út và Bé xách hai rổ nấm rơm đầy ắp, chèo xuồng về nhà. Dưới ánh hoàng hôn đỏ rực, bóng hai đứa trẻ in trên mặt nước – nhỏ xíu mà ấm áp. Về đến nhà, má Út nhìn thấy hai rổ nấm thì cười hiền: “Giỏi quá, hai đứa hái được nhiều nấm đẹp ghê! Để má làm một bữa thật ngon cho tụi con.”

Má Út bắt tay vào bếp, nấu một bữa thịnh soạn: đĩa nấm rơm xào thịt heo mặn ngọt đậm đà, đĩa nấm rơm xào lăn thơm lừng mùi hành tỏi, nấm rơm chiên xù giòn rụm, nấm rơm xào thịt bò chay cho mấy ngày rằm, một nồi cháo nấm rơm thơm ngát, nấm rơm kho tiêu cay cay, dĩa nấm rơm muối chua chua giòn giòn, và cả một nồi canh đu đủ chay với nấm rơm ngọt thanh. Mùi thơm bốc lên nghi ngút, lan tỏa khắp căn nhà lợp lá đơn sơ, khiến cả xóm nhỏ như thơm lây.

Út và Bé ngồi bên mâm cơm, vừa ăn vừa nhìn ánh trăng rằm lung linh phản chiếu trên mặt sông. Những món ăn từ nấm rơm giản dị mà đậm đà, như kể lại câu chuyện về đất, về nước, về những ngày tuổi thơ vô tư lự. Út gắp một miếng nấm rơm chiên xù cho Bé, còn Bé thì múc một muỗng cháo nấm rơm đút cho Út, hai đứa nhìn nhau cười khúc khích.

Má Út ngồi bên cạnh, nhìn hai đứa trẻ mà lòng ấm áp, như thấy chính mình trong những ngày xưa cũ, cũng từng vô tư hái nấm, từng ngồi bên mâm cơm quê mà nghe bà kể chuyện đời. Ở cái xóm nhỏ miền Tây ấy, nấm rơm không chỉ là món ăn trên bàn, mà còn là sợi dây kết nối những tấm lòng, là ký ức ngọt ngào mà sau này, khi lớn lên, Út và Bé sẽ mãi mang theo trong tim.

Tag: Nấm rơm