VĂN HÓA

Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới: Việt Nam trên hành trình vươn tầm sáng tạo

Nữ Trương • 19-04-2025 • Lượt xem: 96
Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới: Việt Nam trên hành trình vươn tầm sáng tạo

Ngày 21 tháng 4 hàng năm được Liên Hợp Quốc công nhận là Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới (The World Creativity and Innovation Day), nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng xã hội bền vững và thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của con người.

Với Việt Nam – đất nước có nền văn minh lúa nước đang không ngừng nỗ lực và bứt phá trong thời đại công nghệ 4.0 – đây không chỉ là một sự kiện quốc tế mà còn là lời mời gọi mỗi người dân, từ nông thôn đến thành thị, từ thế hệ già đến lớp trẻ, cùng góp phần viết nên câu chuyện đổi mới của dân tộc.

Đây là thời điểm để chúng ta nhìn lại quá khứ sáng tạo của ông cha, đồng thời hướng tới một tương lai nơi Việt Nam tỏa sáng trên bản đồ thế giới nhờ những ý tưởng táo bạo và tinh thần không ngừng vươn lên.

Sáng tạo: Dòng chảy xuyên suốt lịch sử Việt Nam

Lúa nước Nam Bộ - Hạt ngọc của đồng bằng sông Cửu Long

Ảnh minh họa: Internet

Sáng tạo không phải là khái niệm xa lạ với người Việt. Từ hàng nghìn năm trước, tổ tiên chúng ta đã chế tạo trống đồng Đông Sơn – một kiệt tác nghệ thuật và kỹ thuật, hay thời Hùng Vương, Vua Hùng đã dạy dân ta kỹ thuật trồng lúa nước - khởi thủy của ngành nông nghiệp nước ta. Chiếc nón lá, cây đàn bầu, hay cách người dân miền Trung làm nước mắm từ con cá cơm đều là những minh chứng sống động cho tư duy sáng tạo trong đời sống thường nhật. Sáng tạo của người Việt không chỉ nằm ở việc tạo ra cái mới, mà còn ở khả năng thích nghi với hoàn cảnh khắc nghiệt, từ thiên tai đến chiến tranh.

Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa, sáng tạo và đổi mới lại mang một ý nghĩa mới. Đó là khả năng biến ý tưởng thành hiện thực, đưa Việt Nam từ một quốc gia nông nghiệp truyền thống trở thành một trung tâm công nghệ và kinh tế khu vực. Ngày 21.4 chính là ngọn gió khơi dậy tinh thần ấy, nhắc nhở chúng ta rằng mỗi người dân Việt Nam đều có khả năng tạo nên điều khác biệt.

Việt Nam hôm nay: Những "mầm sáng tạo" đang nảy nở

Hoàn thiện tổ chức chính quyền đô thị ở Việt Nam hiện nay | Tạp chí Quản lý  nhà nước

Ảnh minh họa: Internet

Nhìn vào Việt Nam hôm nay, ta thấy một bức tranh đầy màu sắc của sự đổi mới. Từ các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đến những vùng quê xa xôi, những câu chuyện sáng tạo đang được viết nên mỗi ngày. Những startup công nghệ như VNG, Tiki hay VinAI không chỉ thành công trong nước mà còn gây tiếng vang quốc tế. Chàng trai trẻ ở Đà Nẵng chế tạo máy lọc nước từ rác thải nhựa, hay nhóm học sinh ở vùng cao Tây Bắc sáng chế hệ thống tưới tiêu tự động bằng năng lượng mặt trời,... - là minh chứng cho sáng tạo không bị giới hạn bởi tuổi tác hay địa lý.

Trong nông nghiệp – lĩnh vực xương sống của nước ta cũng đang tạo ra những bước ngoặt. Máy bay không người lái được sử dụng để phun thuốc trừ sâu tại đồng bằng sông Cửu Long, hay ứng dụng blockchain để truy xuất nguồn gốc cà phê Buôn Ma Thuột, ... đã giúp nông sản Việt Nam nâng cao giá trị và chinh phục thị trường quốc tế. Những sáng kiến này không chỉ giải quyết vấn đề thực tế mà còn khẳng định rằng người Việt có thể biến khó khăn thành cơ hội.

Ngày 21.4 tại Việt Nam thường được các trường đại học như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM, hay các doanh nghiệp lớn như Viettel, FPT tổ chức dưới dạng hội thảo, cuộc thi ý tưởng, và triển lãm sáng chế. Đây là nơi những "bộ óc trẻ" gặp gỡ, chia sẻ và cùng nhau chinh phục giấc mơ về một Việt Nam hiện đại hơn, bền vững hơn.

Đổi mới: Con đường tất yếu của dân tộc

Hiểu đúng bản chất của Đổi mới sáng tạo - Innovation trong khởi nghiệp — Sở  Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

Ảnh minh họa: Internet

Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ lịch sử: làm thế nào để thoát khỏi cái bóng của một nền kinh tế gia công và vươn lên dẫn đầu trong kỷ nguyên tri thức? Đổi mới chính là câu trả lời. Từ việc cải cách giáo dục để khuyến khích tư duy phản biện, đến đầu tư vào nghiên cứu khoa học, Việt Nam cần những bước đi táo bạo để không bị tụt hậu.

Những bài toán lớn của đất nước – như biến đổi khí hậu làm ngập lụt đồng bằng, ô nhiễm môi trường ở các đô thị, hay khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn – đều đòi hỏi những giải pháp sáng tạo.

Chẳng hạn, tại Hội An, các dự án tái chế rác thải thành vật liệu xây dựng đã giúp một thành phố du lịch thành hình mẫu về phát triển bền vững. Hay tại Hà Nội, các ứng dụng gọi xe công nghệ như Be, Gojek không chỉ thay đổi cách người dân di chuyển mà còn tạo ra hàng nghìn việc làm mới.

Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới như lời nhắc nhở: Việt Nam cần khai phá thêm những "bộ óc" sáng tạo, những bàn tay dám thử nghiệm và chúng ta không ngại thất bại để cải tiến, khắc phục nhằm chạm đến thành công.

Khơi nguồn sáng tạo từ mỗi người Việt

Đổi mới sáng tạo ở doanh nghiệp Việt Nam hiện nay - Tạp chí Tài chính

Ảnh minh họa: Internet

Sáng tạo không phải là đặc quyền của các nhà khoa học hay doanh nhân. Mỗi người Việt đều có thể trở thành một phần của hành trình đổi mới:

  • Tư duy khác biệt: Hãy đặt câu hỏi “Làm thế nào để tốt hơn?” thay vì chấp nhận mọi thứ như cũ. 
  • Học hỏi không ngừng: Đọc một cuốn sách về công nghệ, xem một video về sáng chế, hay tham gia một khóa học trực tuyến – tất cả đều là cách để nuôi dưỡng trí tuệ.
  • Hành động nhỏ, hiệu quả lớn: Tái chế chai nhựa thành chậu cây, tiết kiệm điện nước, hay đề xuất ý tưởng cải tiến tại nơi làm việc – những việc nhỏ này có thể lan tỏa thành thay đổi lớn.
  • Khuyến khích thế hệ trẻ: Cha mẹ, thầy cô có thể khơi gợi sự tò mò của trẻ bằng cách đặt câu hỏi mở, khuyến khích trẻ làm thử, sáng tạo thay vì sợ sai.

Việt Nam trên bản đồ sáng tạo thế giới
Ngày 21.4 là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế.

Hãy tưởng tượng một ngày không xa, khi cái tên “Made in Vietnam” không chỉ gắn với các sản phẩm may mặc hay hàng thủ công mỹ nghệ mà còn gắn với các sản phẩm công nghệ cao, những sáng chế thay đổi cuộc sống. Từ vaccine “made in Vietnam” trong đại dịch Covid-19, đến những ứng dụng AI giúp dự báo thời tiết chính xác hơn, chúng ta đang từng bước chứng minh rằng Việt Nam không chỉ là một quốc gia biết học hỏi, mà còn biết sáng tạo.

Nhìn ra thế giới, những quốc gia như Hàn Quốc, Singapore đã vươn lên từ nghèo khó nhờ đổi mới. Việt Nam cũng có thể làm được điều đó, nếu mỗi người dân xem sáng tạo là trách nhiệm của mình. Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới là ngọn lửa thắp lên tinh thần ấy, là lời kêu gọi để mỗi người Việt – dù là học sinh, công nhân, nông dân hay doanh nhân – cùng góp phần xây dựng một đất nước thịnh vượng. Từ những cánh đồng lúa bát ngát, những làng nghề truyền thống, đến những tòa nhà chọc trời ở đô thị, sáng tạo đang chảy trong từng nhịp sống của đất nước.

Hãy để ngày 21.4 trở thành khởi đầu cho những giấc mơ táo bạo, những ý tưởng đột phá và một Việt Nam rực rỡ trên hành trình chinh phục tương lai. Như câu nói của vị cha già kính yêu - Bác Hồ: “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền” – với tinh thần sáng tạo và đổi mới, không gì là không thể với người Việt Nam.