Sách cũ là vậy. Là những quyển sách không còn mới cáu, không còn màng bọc bên ngoài, bị gấp góc, bị viết lên, bị ố, bị ẩm… nhưng bên trong, nó vẫn còn những giá trị rất cao và có thể giúp ích cho rất nhiều người.
Vì sao lại chọn sách cũ mà không phải sách mới?
Vì đó là một trải nghiệm, và đó là một trải nghiệm rất khác mà những quyển sách mới không thể nào đem lại được?
Với chất liệu in ấn tối tân và những dịch giả được tiếp cận với thông tin rộng hơn, những quyển sách mới đem lại cho người đọc một trải nghiệm đầy đủ nhất có thể, nhưng những quyển sách cũ lại có thể đem lại cho người đọc trải nghiệm về thời gian mà quyển sách đã tồn tại và những giây phút lịch sử mà từng quyển sách một đã trải qua.
Ảnh: Diên Vĩ
Những trang giấy đã ố vàng và có phần dày - mỏng không đều dò những lần lật sách của những người chủ cũ trước đây. Có những quyển sách đã tồn tại hơn 5 năm, có những quyển đã 10 năm, có những quyển đã ra đời trước cả tôi từ 40 đến 50 năm trước. Những trang sách đó vẫn chứa đựng những dòng chữ và đã truyền đạt tri thức đến cho người đọc trong suốt quãng đời của mình. Mùi sách cũ, một trải nghiệm độc đáo và hoài cổ và những tri thức vĩnh hằng của một thời kì.
Sách là một kho tàng tri thức và đọc sách là một thói quen rất tốt. Nhưng sách lại không hề rẻ. Sau khi Việt Nam tham gia công ước Berne 2004, sách được xuất bản tại Việt Nam phải tuân theo các quy định về bản quyền của tác giả và dịch giả. Thêm vào đó, với công nghệ in tiên tiến và chất lượng giấy và bìa tốt hơn, giá trị một quyển sách là rất cao. Thế nhưng, nhu cầu đọc là một nhu cầu cơ bản và cấp thiết của một xã hội hiện đại, sách cũ là lựa chọn hàng đầu cho các bạn trẻ hay các bạn sinh viên yêu thích đọc sách nhưng kinh tế hơi giới hạn.
Tôi có một cô bạn, cô ấy có một tiệm sách nhỏ nhỏ xinh xinh ở quận 8, với châm ngôn là “bán sách cho người cần”, cô bạn tôi đã theo nghề sách cũ gần 10 năm. Khi biết tôi là người thích sách và thích đọc sách, cô luôn bán cho tôi những quyển sách cũ với giá mà cô gọi là “vui vẻ vui vẻ, đủ lời để mua thêm sách mới”. Cô luôn muốn tìm được nhà cho những quyển sách không còn đẹp, không còn mới và mỗi lần giao những quyển đó đến cho những người cần thiết với số tiền phù hợp, cô lại cảm thấy rất vui.
Ảnh: Diên Vĩ
Những trang sách cũ luôn luôn chứa đựng những điều bất ngờ kỳ diệu khiến cho người sở hữu cuốn sách ấy ở hiện tại có những lúc phải mỉm cười cũng có lúc phải tức điên. Có những người đọc vì không muốn gián đoạn nên đã nhanh tay gạch lại những dòng chữ đầy ý nghĩa hay gấp góc trang để đánh dấu những thông tin quý giá mà họ có thể đọc lại. Đó có thể là những lời đề tặng cho một người thương mến. Đôi khi là những tâm tình và tấm lòng mà người chủ cũ đã để lại trong những quyển sách của mình. Cũng có thể chỉ là chữ ký, và vài dòng chi chú cho dài hơn.
Trong một lần tìm mua những quyển sách cũ, tôi đã vô tình cầm được quyển 35 ký lô hy vọng ( Tựa gốc: 95 pounds of Hope) của nữ văn hào người Pháp Anna Gavalda. Đây là một câu chuyện về Gregory, một học sinh rắc rối đã ở lại lớp đến hai lần. Trong khi bị từ chối trong môi trường học đường, cậu Gregory đã có được sự ủng hộ của ông mình và cậu đã theo đuổi con đường sửa chữa máy móc và xây dựng. Với sự ủng hộ của đúng người, cậu đã chấp nhận được sự khác biệt của cá nhân mình và đi tìm được hạnh phúc cho cuộc đời của cậu. Nhưng khác với những quyển 35 ký lô hạnh phúc khác, trang đầu tiên có những lời nhắn gửi cho một người đặc biệt của chủ cũ:
“Tôi là một kẻ suy tình, không lúc nào tôi ngừng yêu em, nhưng tôi chưa mang lại hạnh phúc cho em. Chúc cho em sớm gặp được nửa còn lại của mình và chắc chắn người đó sẽ yêu em hơn tôi.
Em chợt đến rồi lại vội quay đi
Bỏ lại mình tôi với nỗi sầu
Tưởng rằng con tim hết băng giá
Giờ lại hóa đá hết ngàn thu.
AV
15 tháng 3 năm 2011
Chúc P thượng lộ bình an.”
Ảnh: Diên Vĩ
Lúc tôi cầm đọc những lời này thì cô chủ chỗ sách cũ cũng lắc đầu mà nói “Đã từng yêu, và đã từng bị giày vò bởi chính yêu thương đến cùng cực. Nhiều năm trôi qua rồi, Bạn P chắc cũng đã hạnh phúc, không biết bạn A.V có hạnh phúc không?”.
Tôi nhẹ nhàng đặt quyển sách lại vào kệ, hy vọng, một ngày nào đó, cũng giống như Gregory hay bạn P, nó có thể tìm được người thưởng thức và thấu hiểu được giá trị của mình.
Ảnh: Sách cũ ABC
Sách cũ là vậy. Là những quyển sách không còn mới cáu, không còn màng bọc bên ngoài, bị gấp góc, bị viết lên, bị ố, bị ẩm… nhưng bên trong, nó vẫn còn những giá trị rất cao và có thể giúp được cho rất nhiều người. Tôi thật sự thích những quyển sách đã trải đời với thời gian như vậy. Tôi thật sự rất hãnh diện khi trên kệ sách của mình có những quyển sách như vậy và tôi rất hy vọng mọi người đều có cái nhìn chung tốt hơn về việc tìm kiếm và đem những quyển sách cũ về với tủ sách của chính mình.
Nếu cũng là một người đam mê sưu tầm và tìm kiếm những cuốn sách cũ "vô tình bị thời gian vùi lấp". Bạn có thể đến Ngày hội sách cũ Diên Vĩ, nơi có những người vẫn âm thầm lựa chọn và lưu giữ những đầu sách hay (như cô bạn chủ tiệm sách mà tôi đã kể), hay đơn giản là những người có cùng niềm đam mê như bạn và tôi, muốn đi, tìm kiếm, trải nghiệm và khám phá về những cuốn sách giá trị vượt thời gian.