Đó là những cô gái Chăm thượng nguồn biên giới có đôi mắt long lanh trong khuôn mặt che kín hay những cánh đồng hoa hoang dã trải dài hang chục cây số. Tác giả tâm sự rằng: “Mỗi khi thấy mưa nhiều, nghe loáng thoáng trên đài báo nói mùa nước nổi đang về là anh lại nôn nao tìm về miền biên giới phía Tây Nam tổ quốc, đi dọc những con đường đất đỏ để đắm chìm hồn mình trong mênh mang sông nước. Nếu sông nước ở bất cứ nơi đâu đều dễ gieo vào lòng người một cảm giác yên bình, mênh mang diệu vợi thì sông nước miền biên thùy còn khiến cho người ta cảm thấy thân thương, gần gụi, linh thiêng và trân quý hơn biết bao. Nhưng không chỉ sông nước, ngay cả con người của vùng biên giới xa xôi này cũng thật đặc biệt, luôn hồn hậu, chân thành với bất cứ ai, dù lần đầu đặt chân tới nơi này. Mặc dù đã đi dọc chiều dài biên giới Tây Nam nhiều lần, chứng kiến bao khung cảnh mênh mang mùa nước và hoang tàn kiệt quệ mùa khô nhưng lần nào tới đó, anh đều phải đi thật chậm lại. Chẳng để làm gì, chỉ như để thu vào lồng ngực mình sâu hơn cái không khí miền biên ải”. Và, cái không khí miền biên ải ấy được miêu tả chân thực qua phần đầu của cuốn sách với một cảm xúc ám ảnh. Là người làm báo nên anh chia sẻ: “Tôi đi nhiều, thấy nhiều, gặp nhiều điều đặc biệt. Nhưng điều làm tôi khó hiểu nhất là con người, và những dòng sông. Có rất nhiều người, họ sinh ra, lớn lên và gắn bó trọn cuộc đời mình với khúc sông đó, trong đói nghèo và gian khó, trong túng quẫn và bệnh tật. Nhưng họ không bao giờ rời đi, không bao giờ có ý định xa dòng sông ấy. Đó chính là dòng sông của đời họ. Và, là ám ảnh của đời tôi”.

Nhưng không chỉ có anh, độc giả cũng cảm thấy bị ám ảnh, qua trang viết của anh vậy.

Giới thiệu về cuốn sách, nhà văn Văn Thành Lê viết: “Là người viết, tôi từng có ý nghĩ lãng mạn, rằng tổ chức được cuốn sách ghi lại đời sống suốt dọc dài biên giới từ Bắc vào Nam thì hay biết mấy. Trong khi tôi còn mải mê nghĩ, thì nhà báo Đoàn Đại Trí đã đi. Anh lục tung những cung đường biên giới ở miền Tây và miền Đông Nam bộ. Kết quả là, một phần những chuyến dọc ngang này được anh gói lại trong Sông nước biên thùy.

Cuốn sách được chia làm ba phần: Dòng sông đời người, Nhỏ bé nơi đường biên, và Vẻ đẹp biên ải. Nhưng tôi thấy phần nào cũng đều mang vẻ đẹp biên ải. Đấy là những ánh mắt Chăm nơi Thánh đường ở thượng nguồn An Giang, là những người Khmer, người S’tiêng, người Campuchia với văn hóa đặc trưng thật riêng khác. Đấy là những cánh đồng mùa nước về với người thợ đóng ghe, xóm câu, người làm nghề đẩy côn, hái súng ma, đặt lọp… Đấy là những người hành nghề xe lôi, xe ngựa kéo, thu mua rơm, chẻ đá, làm muối, lái đò, du mục, phơi lá buông, phu mía, bán bắp… Câu chữ của Đoàn Đại Trí lách nhẹ, khía vào, chạm đến những phận người, những dấu vết nhỏ bé nhưng tiêu biểu của thiên nhiên vùng biên ải, với tâm thế song hành, đồng cảm và sẻ chia.

Tác giả Đoàn Đại Trí

Tương tự như Lam lũ những mùa hoa, tập bút kí đầu tay, Sông nước biên thùy tập hợp các bài báo của Đoàn Đại Trí trong vài năm qua. Tuy nhiên, mỗi bài kí không chỉ dừng lại ở mức độ cung cấp thông tin về đời sống xã hội như các bài báo thông thường. Có lẽ, do khởi đi từ một người làm thơ nên mỗi bài viết của Đoàn Đại Trí luôn ôm chứa đầy đặn xúc cảm, những con chữ mềm lòng chở cả chất thơ.

Học ngành Hàng hải, ngỡ là sẽ thành thủy thủ lênh đênh sóng nước thỏa chí làm trai, nào ngờ Đoàn Đại Trí ngã vào thơ rồi trở thành nhà báo. Anh vẫn lênh đênh, nhưng theo mặt chữ và dọc dài đất nước, trên cạn. Với Lam lũ những mua hoa, và giờ là Sông nước biên thùy, Đoàn Đại Trí mải miết đi, cùng trang viết và những phận người”.

Nhà báo Đoàn Đại Trí sinh năm 1983 tại Ứng Hoà, Hà Tây (cũ), nay là ngoại thành Hà Nội. Sau khi học xong đại học, anh chuyển vào TPHCM sinh sống và làm việc. Trước khi xuất bản cuốn “Sông nước biên thuỳ”, anh đã cho ra đời tập bút ký đầu tay mang tên “Lam lũ những mùa hoa”, năm 2017. Cả hai cuốn sách này đều được NXB Tổng hợp TPHCM phát hành.

Tag: Sông nước biên thùy Đoàn Đại Trí Biên thùy Vùng trời Tổ Quốc Lam lũ những mùa hoa