ĐỜI SỐNG

Sự thật ít người biết về thân nhiệt cơ thể

Cẩm Chi • 10-07-2023 • Lượt xem: 1146
Sự thật ít người biết về thân nhiệt cơ thể

Con người thay đổi thân nhiệt theo thời điểm, phụ nữ và người cao tuổi có thân nhiệt thấp hơn, sốt là triệu chứng đề kháng của cơ thể để chống lại bệnh tật,… là những điều chưa được nhiều người biết tới theo góc nhìn khoa học.

Nhiệt độ cơ thể bình thường 36 - 37,2 độ C

Mọi người thường nói 37 độ C là tiêu chuẩn vàng của cơ thể. Con số này được phổ biến sau khi một bác sĩ người Đức đo thân nhiệt của hàng nghìn bệnh nhân trong thế kỷ 19. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây đã chứng minh được rằng, con số này đã không còn đúng nữa. Thân nhiệt bình thường có thể dao động từ 36 độ đến 37,2 độ C.

Theo nghiên cứu, cơ thể luôn điều chỉnh nhiệt độ để đáp ứng với các điều kiện môi trường. Ví dụ, nhiệt độ cơ thể của bạn tăng lên khi bạn tập thể dục. Và nếu kiểm tra nhiệt độ của mình bằng nhiệt kế, bạn sẽ thấy nhiệt độ vào cuối buổi chiều và buổi tối cao hơn so với lúc đầu buổi sáng.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường có nhiệt độ cơ thể trung bình là 37,5 độ C. Nhiệt độ này cao hơn so với trẻ lớn hơn và người lớn, do diện tích bề mặt cơ thể chúng lớn hơn so với trọng lượng và quá trình trao đổi chất của trẻ hoạt động tích cực hơn.

Sốt là một điều tốt

Sốt là sự gia tăng nhiệt độ cơ thể tạm thời và thường do bệnh tật gây ra. Theo Mayo Clinic, nhiệt độ trực tràng, tai hoặc trán từ 38 độ trở lên thường cho thấy bạn bị sốt. Nếu bị sốt, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng như ớn lạnh và rùng mình, đổ mồ hôi, đau đầu, đau cơ, ăn không ngon, cáu gắt, mất nước...

Nhưng bạn đừng lo lắng bởi sốt chính là cách cơ thể chống lại các loại vi khuẩn hay nhiễm trùng. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí  Journal of Leukocyte Biology cho rằng, việc tăng nhiệt độ cơ thể sẽ giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Mặc dù nếu thân nhiệt tăng quá cao thì có thể là một dấu hiệu nguy hiểm và cần được theo dõi chặt chẽ, nhưng nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, cần xem xét lại về việc khi nào nên điều trị các cơn sốt nhẹ và điều trị như thế nào cho hợp lý.

Người già có thân nhiệt thấp hơn

Cứ mỗi 10 năm, thân nhiệt của bạn lại có thể giảm đi một chút. Vì vậy, bạn thấy người già có thể cảm thấy lạnh ngay cả trong những ngày hè. Điều này là quan trọng và cần thiết để biết người cao tuổi thực sự có thể bị sốt ở nhiệt độ được coi là bình thường với người trẻ tuổi.

Một nghiên cứu kiểm tra nhiệt độ cơ thể của 133 người trong viện dưỡng lão cho thấy nhiệt độ cơ thể dưới mức trung bình ở những người từ 65 đến 74 tuổi; thậm chí thấp hơn ở những người từ 75 đến 84; và thấp nhất trong số những người trên 85 tuổi, một số người ở điều kiện bình thường có thân nhiệt là 34.2 độ C. Vì vậy, người cao tuổi cần chú ý giữ ấm khi trời trở lạnh, đặc biệt là giữ ấm cổ, ngực và hai bàn chân, tránh đi ra ngoài khi trời khuya, ăn uống đồ ấm nóng, tránh đồ lạnh nguội...

Phụ nữ dễ bị lạnh hơn nam giới

Phụ nữ có lượng mỡ cơ thể nhiều hơn nam giới và thông thường, mỡ của phụ nữ sẽ tập trung nhiều ở phần trung tâm cơ thể và giúp giữ ấm các cơ quan nội tạng bên trong. Nhưng khi bàn tay và bàn chân của bạn bị lạnh, thì phần còn lại của cơ thể cũng sẽ bị lạnh theo.

Các nghiên cứu cũng đã chứng minh, phụ nữ có ngưỡng chịu lạnh thấp hơn nam giới. Khi cùng tiếp xúc với một ngưỡng nhiệt độ lạnh, thì các mạch máu ở ngón tay phụ nữ co lại nhiều hơn nam giới. Đó là lý do vì sao ngón tay phụ nữ thường đổi màu trắng nhanh hơn khi gặp nhiệt độ lạnh và khả năng chịu lạnh cũng kém hơn so với nam giới.

Thân nhiệt ảnh hưởng cân nặng và giấc ngủ

Nhóm các nhà nghiên cứu Italia và Mỹ đã có những phát hiện về tình trạng béo phì có liên quan với việc giảm đáng kể nhiệt độ ở vùng trung tâm cơ thể trong ban ngày. So với người gầy hoặc bình thường, thì khả năng chuyển năng lượng (calo) thành nhiệt của người béo là kém hơn, do vậy, theo thời gian, việc này có thể dẫn đến tình trạng tăng cân (khoảng 2kg/năm, phụ thuộc vào lối sống của mỗi người). Các tác giả nghiên cứu gọi sự suy giảm này là “khuyết tật về mặt sinh học” và có thể dự đoán trước tình trạng béo phì.

Ngay trước khi chúng ta chìm vào trong giấc ngủ, cơ thể sẽ bắt đầu mất một chút nhiệt vào trong môi trường. Và việc thay đổi nhiệt độ nhẹ này sẽ giúp chúng ta chìm vào trong giấc ngủ và ngủ lâu hơn, theo như Khoa nghiên cứu về giấc ngủ tại Đại học Y Harvard. Đó là lý do vì sao những người bị mất ngủ được khuyên nên tắm nước ấm trước khi đi ngủ. Bởi việc giảm nhiệt độ cơ thể sau khi tắm nước ấm có thể sẽ gửi tín hiệu đến não bộ và làm bạn cảm thấy buồn ngủ hơn.

Gia vị, thể thao, nói dối làm tăng nhiệt độ cơ thể

Một nghiên cứu yêu cầu những người tham gia thêm khoảng một gam ớt đỏ hay gừng vào thức ăn của họ. Kết quả cho thấy nhiệt độ cơ thể của họ tăng lên, nhưng nhiệt độ da của họ thấp hơn. Các tác giả đã đưa ra giả thuyết rằng việc tăng sinh nhiệt này cùng với việc giảm cảm giác thèm ăn đã chứng minh lợi ích của việc tiêu thụ ớt đỏ đối với những người đang cố gắng kiểm soát cân nặng.

Người hoạt động thể thao thường xuyên như nhảy dây, chạy bộ, tập gym…cũng là lý do đưa thân nhiệt lên cao. Việc vận động mạnh khiến tim và các mạch máu đập nhanh hơn, tốn năng lượng và dễ ra mồ hôi, người luôn có cảm giác nóng hơn bình thường.

Nói dối sẽ không làm cho mũi bạn dài ra, nhưng sẽ làm cho nó thay đổi nhiệt độ. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hình ảnh nhiệt để chứng minh sự lo lắng do nói dối gây ra khiến nhiệt độ ở mũi và các vùng xung quanh trán tăng lên.

Thân nhiệt có thể giúp xác định thời điểm tử vong

Theo nghiên cứu, cơ thể con người sau khi chết không còn sinh nhiệt nữa và dần nguội đi. Quá trình này được gọi là algor mortis (tiếng Latinh có nghĩa là "sự lạnh giá của cái chết"). Algor mortis đã được sử dụng như một công cụ trong điều tra pháp y để ước tính thời gian một người đã chết sau khi thi thể của họ được phát hiện.