Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) vừa đưa ra con số tác động của hoạt động con người đối quần thể các loài động vật hoang dã trên trái đất.

Theo báo của WWF thì thiên nhiên đang trong tình trạng “rơi tự do” do hoạt động của con người. Theo đó số lượng động vật hoang dã trên khắp thế giới giảm hơn 2/3 trong vòng chưa đầy 50 năm.

Số lượng quần thể khỉ đột vùng đất thấp phía Đông trong Vườn quốc gia Kahuzi-Biega, DRC đã suy giảm ước tính 87% từ năm 1994 đến năm 2015, chủ yếu là do săn bắn trái phép

Từ voi ở Trung Phi và rùa luýt ở Costa Rica đến chồn hôi Bắc Cực ở Orkney và vùng xám ở Anh, quần thể động vật có vú, chim, lưỡng cư, bò sát và cá đã giảm trung bình 68% trên toàn cầu kể từ năm 1970, WWF Living Planet Chỉ số (LPI) 2020 tiết lộ. 

Marco Lambertini, tổng giám đốc WWF, mô tả những phát hiện này là “thảm họa” và cho biết sự suy giảm nghiêm trọng của quần thể các loài động vật hoang dã là “dấu hiệu cho thấy thiên nhiên trên hành tinh của chúng ta đang đáng báo động”.

Hình ảnh của WWF cho thấy một khu rừng ở vùng Uru-Eu-Wau-Wau bị tàn phá nặng nề. Các tổ chức bảo vệ môi trường xác đính việc thâm canh chuyển đổi không gian hoang dã thành đất nông nghiệp là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự mất cân bằng trong tự nhiên

 Các nhà khoa học khẳng định, việc phá hủy môi trường sống của động vật hoang dã bởi hành động của con người là nguyên nhân khiến cho bệnh dịch toàn toàn như COVID-19 bùng phát vì những động đó góp phần “đưa quần thể con người đến gần hơn với động vật hoang dã”.

WWF kêu gọi các quốc gia ban hành những đạo luật nhằm ngăn chặn các chuỗi cung ứng thực phẩm và các sản phẩm khai thác từ việc phá rừng, phá hủy các khu vực hoang dã, đồng thời WWF cũng kêu gọi mọi người chuyển từ thịt và sữa sang chế độ ăn uống dựa trên thực vật.

 Chỉ số Hành tinh Sống toàn cầu năm 2020 cho thấy mức suy giảm trung bình 68% trong các quần thể được theo dõi từ năm 1970 đến năm 2016

Các quần thể động vật hoang dã ở Mỹ Latinh và Caribe đã giảm 94% - mức giảm lớn nhất ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.

• Voi châu Phi giảm 98% từ năm 1985 đến 2010 do nạn săn trộm gia tăng vào đầu những năm 1980. 
• Ở Anh, quần thể gà gô xám đã giảm 85% và quần thể Skua Bắc Cực ở Orkney giảm 62%.
• Số lượng quần thể khỉ đột vùng đất thấp phía đông trong Vườn quốc gia Kahuzi-Biega, DRC đã giảm 87% từ năm 1994 đến 2015, chủ yếu là do săn bắn trái phép. 
• Các quần thể loài nước ngọt đã giảm mạnh 84%, bao gồm cả loài cá tầm Trung Quốc cực kỳ nguy cấp ở sông Dương Tử, giảm 97%. 

Nguyên nhân của sự thay đổi lớn nhất dẫn đến thiệt hại về động vật hoang dã chính là việc sử dụng đất, biển và nước do các hoạt động của con người trong nông nghiệp, khai thác gỗ và phát triển không bền vững.

Loài chim Skua Bắc Cực được tìm thấy ở quần đảo Orkney, đã suy giảm 62% từ năm 1982 đến năm 2010. Đây là sự suy giảm rõ rệt hơn bất kỳ loài chim biển nào khác ở Anh. Sự suy giảm này liên quan đến biến đổi khí hậu do tác động của con người

Động vật hoang dã cũng phải đối mặt với tình trạng khai thác quá mức, chẳng hạn như đánh bắt quá mức, các mối đe dọa từ các loài xâm lấn và dịch bệnh, ô nhiễm và ngày càng thay đổi khí hậu.

Lambertini cho biết sự tàn phá thiên nhiên ngày càng tăng của nhân loại đang gây ra 'những tác động thảm khốc' đối với quần thể động vật hoang dã và sức khỏe con người. 

Từ năm 2000 đến 2013 quần thể hổ ở Nepal đã tăng 64% do các nỗ lực bảo tồn bao gồm bảo vệ khỏi săn trộm, quản lý môi trường sống và sự tham gia của cộng đồng 

Ông nói: “Từ cá trong các đại dương và sông ngòi đến ong đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của chúng ta, sự suy giảm của động vật hoang dã ảnh hưởng trực tiếp đến dinh dưỡng, an ninh lương thực và sinh kế của hàng tỷ người.  

WWF đang kêu gọi hành động khẩn cấp để đảo ngược xu hướng vào năm 2030, nhưng tổ chức này cũng cảnh báo rằng điều này sẽ không dễ dàng, vì cần có các phương pháp bảo tồn táo bạo và các động thái quyết liệt để để tăng tính bền vững về lương thực cho con người.  

Các quần thể rùa biển đã tăng 154% trong Công viên Đất ngập nước iSimangaliso của Nam Phi từ năm 1973 đến 2009. Việc khai thác loài này chấm dứt khi nơi đây được công bố là khu bảo tồn hệ sinh thái biển

Lambertini cho biết, điều quan trọng hơn bao giờ hết là phải thực hiện hành động phối hợp toàn cầu để ngăn chặn và đảo ngược sự mất đa dạng sinh học và quần thể động vật hoang dã trong vòng một thập kỷ tới.

Gà gô xám đã giảm 85% từ năm 1970 đến 2004 ở Anh, có thể do ảnh hưởng của việc thâm canh nông nghiệp 

“Thực hiện những hành động này không chỉ giúp cho các loài động vật hoang dã mà còn giúp “bảo vệ sức khỏe và sinh kế trong tương lai của chúng ta. Sự sống còn của chúng ta ngày càng phụ thuộc vào điều đó", Lambertini nói.

Bức tranh về số lượng các loài côn trùng trên cạn thay đổi trên khắp thế giới - với một số khu vực trên toàn cầu tăng lên và một số nơi khác lại giảm mạnh bao gồm các khu vực ở Bắc Mỹ 

Theo Giám đốc điều hành WWF, Tanya Steele thì thiên nhiên đang bị phá hủy với tốc độ chưa từng thấy từ trước đến nay. Tốc độ này không có dấu hiệu chậm lại và đang gây ra nhiều vấn đề trên tất cả các loại môi trường sống và trên toàn cầu. 

Đây là khu rừng ở Amazon thuộc Colombia đã bị tàn phá nặng nề 

Tiến sĩ Andrew Terry, giám đốc bảo tồn của ZSL, cho biết: 'Chỉ số Hành tinh Sống là một trong những thước đo toàn diện nhất về đa dạng sinh học toàn cầu. Sự sụt giảm trung bình 68% trong 50 năm qua là một thảm họa, bằng chứng rõ ràng về những thiệt hại mà hoạt động của con người gây ra cho thế giới tự nhiên.

Một khu vực khác ở Amazon thuộc Colombia. Nguyên nhân lớn nhất dẫn đến thiệt hại về động vật hoang dã là do các hoạt động của con người thay đổi cách sử dụng đất đai, biển tài nguyên nước sản xuất nông nghiệp và khai thác gỗ 

Nếu không có gì thay đổi, các quần thể chắc chắn sẽ tiếp tục giảm, khiến động vật hoang dã tuyệt chủng và đe dọa tính toàn vẹn của các hệ sinh thái mà tất cả chúng ta đều phụ thuộc vào nó”.

Số lượng cá mập báo ở Bắc Mỹ đã tăng gần 750% từ năm 1995 đến năm 2004 sau lệnh cấm đánh bắt bằng lưới rê. Tuy nhiên WWF cảnh báo các nỗ lực để đảo ngược sự suy giảm số lượng của các loài sẽ không dễ dàng

WWF cho biết, mặc dù các biện pháp bảo tồn đã giúp ích cho các loài như voi rừng ở Ghana và hổ ở Nepal, nhưng chỉ riêng chúng sẽ không đủ để đảo ngược xu hướng giảm, WWF cho biết. 

Một số loài đã giảm gần 100% quần thể loài, bao gồm vẹt xám châu Phi ở Tây Nam Ghana, giảm 99% từ năm 1992 đến 2014 do bẫy buôn bán chim hoang dã. 

Thay đổi cách canh tác và cách sản xuất thực phẩm, giải quyết lãng phí thực phẩm, chuyển sang chế độ ăn lành mạnh sẽ giúp cho việc phục hồi môi trường đã bị tàn phá diễn ra nhanh chóng hơn

Các ví dụ khác về sự suy giảm loài bao gồm khỉ đột vùng đất thấp phía đông. Số lượng tại Vườn quốc gia Kahuzi-Biega, Cộng hòa Dân chủ Congo đã giảm 87% từ năm 1994 đến 2015 do nạn săn bắn trái phép. 

Rùa luýt đã bị suy giảm ở hai địa điểm. Bãi biển Tortuguero ở Costa Rica đã chứng kiến ​​sự sụt giảm 84% về số lượng tổ yến ước tính được đặt từ năm 1995 đến năm 2011, và sự sụt giảm 78% về số lượng tổ yến tại các bãi biển Jamursba-Medi ở Indonesia từ năm 1993 đến 2012

Các quần thể voi châu Phi trong hệ sinh thái Selous-Mikumi ở Tanzania đã giảm 86% kể từ năm 1976, chủ yếu do nạn săn trộm. 

Quần thể Voi rừng ở Ghana (một phân loài của Voi châu Phi) đã tăng hơn gấp đôi trong các khu bảo tồn, nhưng ở khu rừng Goaso, dân số đã giảm khoảng 60%.

Các quần thể voi châu Phi trong hệ sinh thái Selous-Mikumi ở Tanzania đã giảm 86% kể từ năm 1976.  Từ năm 1985 đến 2010 loài voi này tiếp tục giảm xuống  98%  do nạn săn trộm ngày càng gia tăng 

Nếu không có nỗ lực hơn nữa để chống lại sự mất mát và suy thoái môi trường sống, đa dạng sinh học toàn cầu sẽ tiếp tục biến mất.

Theo các nhà nghiên cứu, những thay đổi cần thiết bao gồm làm cho việc sản xuất và buôn bán thực phẩm trở nên hiệu quả hơn và bền vững về mặt sinh thái, giảm thiểu chất thải và ủng hộ các chế độ ăn lành mạnh và thân thiện với môi trường.

Tag: Thiên nhiên môi trường Bảo vệ môi trường Bảo tồn thiên nhiên Động vật hoang dã Báo động về môi trường