VĂN HÓA

Tư duy nhanh và chậm: Nên hay không nên tin vào trực giác?

Vũ Hằng • 05-10-2024 • Lượt xem: 549
Tư duy nhanh và chậm: Nên hay không nên tin vào trực giác?

Khi lần đầu tiên tôi cầm trên tay cuốn sách Tư Duy Nhanh và Chậm của Daniel Kahneman, tôi phần nào đoán được nội dung cuốn sách qua tiêu đề nhưng thực sự không cảm nhận được hứng thú từ nó. Cho tới 5 năm sau, một lần nữa khi lật giở những trang sách này và ngay khi đọc vào lời giới thiệu thì tôi lại cảm nhận được sức hấp dẫn từ những trang đầu tiên. Đây quả thực là một tác phẩm không chỉ nổi tiếng mà còn là một nguồn cảm hứng cho tôi trong việc hiểu rõ hơn về cách chúng ta tư duy và đưa ra quyết định trong cuộc sống hàng ngày.

Cuốn sách được chia làm 5 phần khá rõ ràng, bạn hoàn toàn có thể đọc từ đầu tới cuối hoặc lựa chọn các phần khiến bạn hứng thú để đọc ngay.

  • Phần 1: Hai hệ thống
  • Phần 2: Suy nghiệm và sai lệch
  • Phần 3: Tự tin thái quá
  • Phần 4: Những lựa chọn
  • Phần 5: Hai bản thể

Tùy vào mỗi cuốn sách mà tôi lựa chọn đọc theo từng chương tuyến tính hay đọc ngay vào phần mình quan tâm hoặc ấn tượng.

Hai hệ tư duy   

Kahneman đã rất khéo léo phân chia tư duy của con người thành hai hệ thống: Hệ thống 1 và Hệ thống 2.

Hệ thống 1 là phần tư duy nhanh, trực giác, hoạt động một cách tự động. Tôi nhận ra rằng, trong nhiều tình huống, chúng ta phản ứng ngay lập tức mà không cần suy nghĩ nhiều, như khi nhận diện một khuôn mặt quen thuộc hay cảm nhận niềm vui khi gặp bạn bè.

Hệ thống 2 là tư duy chậm, cần nhiều thời gian và nỗ lực hơn. Qua những ví dụ từ cuốn sách, tôi đã hiểu rằng đây là cách mà chúng ta giải quyết những vấn đề phức tạp, như khi đưa ra quyết định quan trọng trong cuộc sống.

Những khái niệm đáng suy ngẫm 

Một trong những điều khiến tôi cảm thấy thú vị là những khái niệm như thiên kiến nhận thức và hiệu ứng khung. Kahneman chỉ ra rằng chúng ta dễ dàng rơi vào những bẫy tâm lý mà không hề hay biết. Tôi hiểu ra rằng, trong cuộc sống hàng ngày, những thiên kiến này có thể ảnh hưởng đến cách mà tôi cũng như mọi người xung quanh đưa ra quyết định.

Ngoài ra, tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận thức sự không chắc chắn. Điều này chắc hẳn sẽ giúp tôi cẩn trọng hơn khi đánh giá rủi ro trong các quyết định của mình.

Có một vài đoạn rất thú vị ngay từ những trang đầu của cuốn sách, chẳng hạn:

"Chúng ta dễ dàng tư duy liên tưởng, tư duy ẩn dụ, hay tư duy nguyên nhân - hệ quả nhưng chúng ta lại thấy khó khăn khi tư duy dựa trên hiện thực thống kê, bởi sự tư duy này đòi hỏi bộ não của chúng ta phải suy nghĩ về rất nhiều thứ xảy ra cùng một lúc, đó chính là điều mà Hệ thống 1 không được thiết kế để đảm nhiệm.”

“Tập trung cao độ vào một nhiệm vụ có thể khiến người ta tạm thời đui mù thực sự.”

“Những nghiên cứu hiệu ứng chim mồi đã chứng minh quan niệm con người luôn ý thức độc lập khi đưa ra những nhận định và lựa chọn không còn phù hợp.”

Ứng dụng vào cuộc sống

Cuốn sách Tư duy Nhanh và Chậm này không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn cung cấp nhiều ứng dụng thực tiễn. Những hiểu biết từ cuốn sách đã giúp tôi cải thiện khả năng tư duy và tránh được những quyết định thiếu hợp lý. Tôi đã áp dụng những bài học này vào cả công việc lẫn cuộc sống cá nhân, và cảm thấy rằng chúng thực sự hữu ích (Thói quen của tôi là ghi chép lại những ý tưởng, bài học mà mình đọc qua mỗi cuốn sách và áp dụng nó ngay vào cuộc sống, suy nghĩ hay hành động của mình).

Tư Duy Nhanh và Chậm là một cuốn sách mà tôi cảm thấy rất đáng để đọc dù nó khá dày và dài. Nhưng với lối viết dễ hiểu và những khái niệm sâu sắc, Kahneman đã mở ra cho tôi một cái nhìn mới về bản thân và cách mà tôi tương tác với thế giới xung quanh.

Nếu bạn cũng đang tìm kiếm một cách để cải thiện kỹ năng ra quyết định của mình, tôi khuyên bạn nên dành thời gian để khám phá tác phẩm này. Hy vọng rằng, như tôi, bạn sẽ tìm thấy những giá trị quý báu từ cuốn sách này!