Khi đất nước vào độ “tăng tốc”, người trẻ không thể đứng yên

Việt Nam đang ở thời kỳ mà câu chuyện “phát triển” không còn là một khẩu hiệu, mà là áp lực hiện hữu. Tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi số, chuyển dịch năng lượng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo - tất cả đều cần một lực lượng không chỉ đông đảo, mà còn dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Và lực lượng đó chính là thanh niên.

Ảnh minh họa: Internet

Hiện nay, lực lượng thanh niên Việt Nam không chỉ đông đảo mà còn đa dạng về khát vọng, kỹ năng và góc nhìn. Nhưng con số đó sẽ chẳng mang nhiều ý nghĩa nếu người trẻ không được trao cơ hội đúng lúc và đúng cách. Cần nhiều hơn những lời hô hào - đó phải là sự đầu tư nghiêm túc vào giáo dục, không gian sáng tạo và các nền tảng phát triển toàn diện. Bởi chỉ khi được tạo điều kiện để thử sức, để sai và để đứng dậy, người trẻ mới có thể thực sự chuyển hóa tiềm năng thành đóng góp cụ thể, và tiếng nói của họ mới đủ sức tạo nên những chuyển động tích cực cho xã hội.

Tuy nhiên, như mọi nỗ lực chuyển mình, câu hỏi không chỉ nằm ở “số lượng chương trình” mà là “chất lượng thực thi”. Người trẻ không chờ đợi những lời khen ngợi sáo rỗng hay các chương trình vinh danh hình thức. Thứ họ cần là một môi trường nơi họ có thể sai, có thể thử, và có thể làm lại, mà không bị phán xét hay cản trở bởi những rào cản vô hình từ định kiến hay hành chính.

Ở lại hay ra đi không chỉ là lựa chọn cá nhân
Trong câu chuyện phát triển đất nước, “chảy máu chất xám” vẫn là nỗi đau chưa thể nguôi. Mỗi năm, hàng vạn sinh viên Việt ra nước ngoài học tập, nhưng không ít người trong số đó chọn ở lại, vì những lý do tưởng chừng đơn giản nhưng rất thực tế: mức thu nhập tốt hơn, môi trường sáng tạo năng động hơn, cơ hội được là chính mình nhiều hơn.

Ảnh minh họa: Internet

Liệu họ có sai khi đưa ra quyết định ấy? Câu trả lời là: Không.

Không ai rời quê hương mình một cách nhẹ nhàng. Không ai từ chối cống hiến nếu họ biết rằng nỗ lực của mình sẽ được ghi nhận và nuôi dưỡng đúng cách. Đằng sau những tấm visa dài hạn không chỉ là khát vọng phát triển bản thân, mà còn là một câu hỏi đau đáu: Nếu trở về, liệu tôi có còn chỗ đứng?

Nhiều bạn trẻ chọn ở lại nước ngoài vì nơi đó, họ tìm thấy giá trị bản thân. Nhưng cũng có hàng ngàn người trẻ đã và đang trở về, với hành trang không chỉ là tấm bằng danh giá, mà là khao khát thay đổi. Thật tiếc, không phải ai trong số họ cũng tìm thấy một môi trường sẵn sàng đón nhận sự mới mẻ.

Và trong lúc những người có điều kiện trăn trở giữa “ở lại hay quay về”, thì rất nhiều người trẻ khác những người chưa từng đi xa lại đang vật lộn với chính mình trong nước. Áp lực “phải thành công sớm”, so sánh trên mạng xã hội, guồng quay công việc không có chỗ cho sự dừng lại tất cả tạo nên một lớp thanh niên luôn cảm thấy mình đang “thua kém”, dù đã cố gắng rất nhiều.

Ảnh minh họa: Internet

Nhưng đừng vội quên: chính người trẻ là nhịp đập của thời đại mới
Dù còn nhiều khúc mắc và trăn trở, không thể phủ nhận rằng người trẻ Việt đang là một phần không thể thiếu trong bức tranh toàn cầu.

Trong lĩnh vực chuyển đổi số, các startup công nghệ do người Việt trẻ sáng lập như Base.vn, Elsa Speak hay Abivin đã ghi dấu ấn trên thị trường quốc tế.

Trong năng lượng xanh, phong trào sống xanh tái chế zero waste lan tỏa từ các nhóm sinh viên đã tác động tích cực đến lối sống đô thị.

Trong công nghệ AI, nhiều kỹ sư Việt dưới 30 tuổi đang làm việc trong các phòng nghiên cứu của Google, Apple, Nvidia… hoặc khởi nghiệp các dự án AI nội địa đầy tiềm năng.

Trong giáo dục và đổi mới sáng tạo, hàng loạt nền tảng học trực tuyến do người Việt trẻ phát triển đã giúp hàng triệu học sinh vượt qua giai đoạn khó khăn sau đại dịch.

Thế giới đang chuyển động với tốc độ của dữ liệu, công nghệ, và đổi mới. Và ở đó, tuổi trẻ Việt không còn là “người theo sau” mà đang là những người viết lại bản đồ phát triển cho cả quốc gia.

Làm sao để tuổi trẻ không bị “chảy máu” giữa chính quê hương mình?
“Chảy máu chất xám” không chỉ đến từ việc ra đi. Đôi khi, nó đến từ cảm giác bị lãng quên ngay khi còn ở trong nước. Những tài năng không có cơ hội phát triển, những sáng kiến không được lắng nghe, những khởi nghiệp non trẻ không được hỗ trợ… đều là những vết thương âm thầm chảy máu.

Ảnh minh họa: Internet

Muốn giữ người trẻ, không thể chỉ dùng lời kêu gọi hay khẩu hiệu “hãy yêu nước”. Phải tạo ra một quốc gia đáng để họ yêu - một nơi công bằng, nơi đổi mới, nơi mọi nỗ lực đều có cơ hội đơm hoa. Nghị quyết 57 là một bước đi đáng ghi nhận, nhưng nếu không có hành động đồng bộ từ các bộ, ngành, doanh nghiệp, trường đại học, cộng đồng... thì nó sẽ lại chỉ là một văn bản đẹp trong ngăn tủ. Chúng ta cần một hệ sinh thái biết ươm mầm, nuôi dưỡng và vỗ về tài năng trẻ không chỉ khi họ thành công, mà ngay từ khi họ còn đang loay hoay.

Tuổi trẻ Việt Nam hôm nay không hề thiếu tiềm năng. Điều họ thiếu là không gian để lớn lên - cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Trong thế giới đang dịch chuyển không ngừng, người trẻ không đòi hỏi được đi trước - họ chỉ cần được đi cùng, được đối thoại, được tin tưởng và được sai mà không sợ bị gạt bỏ.

Khi ấy, bản đồ phát triển của Việt Nam sẽ không còn là một vùng trũng phải đợi người khác kéo lên, mà sẽ là một điểm sáng mà cả thế giới phải nhìn về - nhờ những bước chân không ngừng của chính thanh niên hôm nay.

Tag: thanh niên