VĂN HÓA

Về An Giang ngắm lụa Tân Châu

Lan Hương • 17-05-2022 • Lượt xem: 899
Về An Giang ngắm lụa Tân Châu

Vùng đất Tân Châu, An Giang từ lâu đã nổi tiếng với làng nghề ươm tơ dệt lụa. Những dải lụa Lãnh Mỹ A mượt mà tô điểm cho vùng sông nước nét đẹp rất riêng không nơi nào có được. Trải qua nhiều tháng năm thăng trầm dâu bể, lụa tơ tằm Tân Châu giờ đây đã vang bóng khắp bốn biển năm châu, tỏa sáng trên các sàn thời trang quốc tế.

Ngược dòng thời gian về làng lụa

Đến thăm vùng đất An Giang

Ghé qua làng lụa dịu dàng Tân Châu

Lưu truyền nổi tiếng từ lâu

Nghiệp nghề thân thuộc  trồng dâu nuôi tằm

Nổi tiếng với rất nhiều làng nghề truyền thống như làng dệt chiếu Tân Châu, làng dệt thổ cẩm Châu Phong… Đến An Giang, bạn còn được nhìn ngắm những dải lụa tơ tằm xứ Tân Châu thướt tha, niềm tự hào của người dân vùng đất phương Nam yêu kiều.

Làng tơ lụa Tân Châu thuộc thị xã Tân Châu của tỉnh An Giang. Lụa Tân Châu còn có tên gọi khác là Lãnh Mỹ A, nổi tiếng với sự mềm mại, dẻo dai, có độ bền cao và đem đến cho người mặc sự thoải mái, mát mẻ vào mùa hè mà ấm áp vào mùa đông. Đây là loại lụa tơ tằm được dệt hoàn toàn bằng thủ công với phương pháp độc đáo, có một không hai của các người thợ tài hoa vùng sông nước.

Ngày xưa, Lãnh Mỹ A chỉ dành cho những người quyền quý, chủ cả lắm tiền. Mà cũng chỉ dám mặc vào những dịp quan trọng như đám đình, lễ tết. Có được bộ bà ba hay chiếc áo dài may bằng Lãnh Mỹ A là niềm ao ước của các bà, các cô thời bấy giờ.

Thời đó, theo trí nhớ của những người trong nghề kể lại, vào khoảng những năm 1920 - 1960 khi nghề trồng dâu, nuôi tằm đang đà cực thịnh, nhà nhà đều có khung cửi, tiếng thoi dệt vải lách cách từ sáng sớm đến chiều muộn, nơi nào cũng thấy những dải lụa phơi ngút ngàn. Bởi thế mà ngày đó, làng Tân Châu được ví như “xứ bòn vàng”. Không chỉ nổi tiếng khắp nam kỳ lục tỉnh, lụa Tân Châu thời bấy giờ còn được xuất khẩu sang các nước Lào, Thái Lan, Indonesia, Pháp và nhiều quốc gia khác.

Để sản xuất ra một tấm Lãnh Mỹ A phải thật công phu và qua nhiều giai đoạn. Độc đáo nhất chính là kỹ thuật nhuộm vải bằng trái mặc nưa, chính sự sáng tạo này vẽ nên nét đặc biệt cho lụa Tân Châu với màu đen tuyền, óng ả, càng mặc càng tăng độ bóng và bền bỉ tới mức khi quần áo rách đi mà vải vẫn không phai màu.

Lãnh Mỹ A là loại lụa cao sang, quý phái, được chọn từ những sợi tơ hảo hạng, đẹp và đều nhau. Suốt quá trình dệt người thợ phải canh để đảm bảo mặt vải mịn màng, tơ không bị gợn. Lụa sau khi dệt được đem đi luộc cho ra hết chất keo rồi mới đến công đoạn nhuộm vải bằng trái mặc nưa, lụa làm ra có đẹp hay không phần lớn do công đoạn này quyết định. Những thước lụa dài sẽ được nhúng vào khạp nước vàng sánh từ trái mặc nưa giã nát, sau đó vắt ráo và phơi trên cỏ mềm. Không khí và nhiệt độ sẽ làm cho lụa trở nên đen óng, khi phơi nếu gặp được ngày nắng tốt sẽ cho chất lượng hoàn hảo. Cứ như vậy nhuộm rồi phơi, phơi xong rồi nhuộm cả trăm lần khiến tấm lụa trở nên đen láy, óng ả và không bao giờ phai màu. Chưa hết, lụa sau khi phơi khô sẽ được cuộn tròn và đem đi nện để mặc nưa thấm đều và tạo độ bóng bền tốt nhất.

Nét độc đáo của lụa Tân Châu chính là sự kỳ công và tỷ mỉ đến từng chi tiết, riêng thời gian nhuộm và phơi cũng ngót nghét 40 - 45 ngày. Với cây lụa 10m, cần 50kg mặc nưa để nhuộm, chính vì vậy đây được xem là sản phẩm hoàn toàn từ tự nhiên, không hóa chất, khi mặc lên người có cảm giác mát rượi và còn thoang thoảng hương thơm.

Lụa Tân Châu vẫn đang phát triển từng ngày

Cũng như bao ngành nghề khác, lụa Tân Châu đã trải qua những bước thăng trầm cuộc sống. Vào những năm 70, khi các sợi dệt ni lông thay dần cho tơ lụa truyền thống, Lãnh Mỹ A lâm vào cảnh mất vị thế do không cạnh tranh được với các loại vải đa dạng màu sắc mà giá thành lại rẻ. Có thời gian lụa Tân Châu đứng trên đà mai một. Tuy nhiên với tâm huyết và nỗ lực của những người con An Giang bền bỉ giữ nghề, Lãnh Mỹ A đã được vực dậy, tìm lại sức sống xưa và vượt khỏi giới hạn màu đen huyền duy nhất.

Với nỗ lực tìm kiếm và học hỏi kỹ thuật nhuộm màu tự nhiên từ các loại cây trái, ngày nay lụa Tân Châu đa dạng hơn với nhiều màu sắc. Từ đó ước mơ tìm màu cho lụa của các người thợ tại đây đã thành hiện thực.

Ngày nay, lụa Tân Châu không ngừng tỏa sáng trên các sàn diễn thời trang quốc tế. Cùng những thiết kế độc đáo và đẹp mắt, đem lại nhiều thành công vang dội cho các nhà thời trang nổi tiếng, những thước lụa đầy sức sống mang theo cả tâm hồn và bản sắc con người Việt Nam đang lan tỏa khắp nơi trên thế giới. Và từ đây sự thịnh vượng của Lãnh Mỹ A một thời đang được khôi phục và ngát hương trở lại.