Không chỉ là giá trị được nhắc đến trong những trang sách lịch sử hay qua những thước ảnh xưa cũ. Giờ đây, áo Nhật Bình đã đến gần hơn với giới trẻ trong cuộc sống đời thường, lan tỏa nét đẹp tình yêu cổ phục đến nhiều người hơn và khơi dậy nhu cầu tìm hiểu, gìn giữ những gì là truyền thống, là tinh hoa dân tộc.

Áo Nhật Bình qua bề dày lịch sử

Áo Nhật Bình là trang phục của các nhữ nhân cao quý trong triều đại nhà Nguyễn. Qua nghiên cứu các tư liệu đầu thế kỷ 20 cho thấy rằng tất cả hoàng hậu, công chúa hay cung tần thời bấy giờ đều vấn khăn vành và mặc áo Nhật Bình. Từ đó có thể thấy các quy định về trang phục áo Nhật Bình được đặt định vào những năm 1087, vào thời vua Gia Long thứ 6 và duy trì đến tận cuối triều Nguyễn.

Trang phục này có thiết kế kiểu đối khâm với hai vạt áo song song được cố định bằng dây buộc. Phần cổ có dạng hình chữ nhật to bản được thêu hoa văn. Khi mặc lên hoàn chỉnh thì phía trước ngực ghép lại thành chữ Nhật, cũng chính vì thế mà người ta đặt tên áo là Nhật Bình.

Hoa văn trên áo Nhật Bình chủ yếu là dạng tròn khép kín, bên trong được thêu rồng phụng. Các hoa văn phụ thì phong phú hơn và mang hàm ý tốt lành như chữ Phúc, chữ Thọ…

Hoa văn và màu sắc trên áo Nhật Bình được thay đổi khác nhau tùy theo địa vị người mặc. Bởi thế mà khi nhìn vào đặc điểm này mà có thể nhận biết được danh phận, cấp bậc của người đó. Chẳng hạn áo Nhật Bình của hoàng hậu có màu vàng, màu cam, áo dành cho công chúa thì mang sắc đỏ… Ngoài ra màu áo của nữ nhân hoàng tộc cũng còn phụ thuộc vào phẩm cấp người chồng. Đặc biệt, ngoại trừ áo Nhật Bình của hoàng hậu thì trang phục của các nữ nhân khác đều có dải ngũ sắc ở phần tay áo.

Chất liệu áo Nhật Bình cũng được dệt tỉ mỉ, tinh xảo bằng loại sợi quý. Sa sợi vàng óng ánh sang trọng dành cho hoàng hậu. Cũng là sa sợi nhưng màu sắc được nhuộm theo quy định cấp bậc cho các công chúa, cung tần nhị giai, tam giai.

Đi kèm với áo Nhật Bình cũng có rất nhiều phụ kiện. Phổ biến nhất chính là cúc cài ở trung tâm áo, được nạm vàng và chế tác tinh xảo từ ngọc quý hay đá quý. Ngoài ra còn có kim ước, kim phượng, trâm cài… Tuy nhiên dù thế nào đi nữa thì các phụ kiện đều góp phần toát lên vẻ cao sang, quý phái của người mặc.

Qua từng giai đoạn, áo Nhật Bình cũng được thay đổi và hướng tới sự tối giản. Đầu đời Nguyễn, trang phục được kết hợp với bộ xiêm y màu tuyết bạch, đội mũ phượng tùy theo cấp bậc. Đến cuối thế kỷ 19 trở đi, áo Nhật Bình được mặc cũng quần trắng, đầu đội khăn vành.

Càng về sau, khi chế độ quân chủ tại Việt Nam chấm dứt, áo Nhật Bình đã trở thành trang phục phổ biến, ai cũng có thể mặc chứ không chỉ riêng nữ nhân hoàng tộc.

Áo Nhật Bình trong trái tim người trẻ

Qua hơn nửa thế kỷ, những tưởng áo Nhật Bình đã bị lãng quên theo dòng thời gian, thế nhưng các bạn trẻ ngày nay đang dần đưa áo Nhật Bình trở lại với cuộc sống hiện đại. Bằng việc tái hiện, phục dựng và mang cổ phục đến gần hơn với đời sống sinh hoạt hằng ngày.

Không chỉ xuất hiện trong các lễ hội truyền thống, áo Nhật Bình còn được giới trẻ hiện nay lựa chọn làm trang phục đặc biệt trong bộ ảnh cưới, các dịp lễ đặc biệt, trong các bộ ảnh nghệ thuật, thời trang, kỷ yếu học trò...

Trong rất nhiều đám cưới của các bạn trẻ, áo Nhật Bình được chọn làm trang phục chính thức cho cô dâu, sánh vai cùng chú rể mặc áo Tấc, gợi lên nét xưa cũ nhưng vô cùng ấn tượng.

Hay nhóm bạn muốn gìn giữ nét thanh xuân, đồng thời ấp ủ khát khao tái hiện một phần văn hóa dân tộc trong bộ ảnh kỷ yến tại Đền Trần với áo Nhật Bình khiến nhiều người thích thú.

Điều đặc biệt hơn, các bạn trẻ khi mặc trên mình chiếc áo Nhật Bình cổ phục đều cảm nhận được nét đặc biệt, ngưỡng mộ mắt thẩm mỹ, lòng tự hào về sự sáng tạo của cha ông ngày xưa.

Sau tất cả, khi khoác lên mình chiếc áo Nhật Bình truyền thống, giới trẻ đã lan tỏa nguồn cảm hứng vô cùng mạnh mẽ, để mọi người nhận biết, trân trọng, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, tinh hoa ngàn đời của thế hệ cha ông để lại. Đồng thời quảng bá văn hóa, lịch sử vươn xa hơn đến bạn bè quốc tế.

Tag: Cổ phục Áo Nhật Bình Văn hóa Dân tộc Việt phục