Nguyên nhân: “Thủ phạm” gây bệnh sốt xuất huyết chính là virus dengue, mà “đồng phạm” gây nên tình trạng lây nhiễm virus chính là muỗi vằn. Aedes aegypti và Aedes albopictus là hai loại muỗi lây truyền virus điển hình nhưng muỗi Aedes aegypti là chủ yếu.

Muỗi vằn không mang virus dengue. Chúng lây nhiễm virus khi đốt người đã mang mầm bệnh. Virus trú trong cơ thể muỗi từ 8 đến 11 ngày và lây nhiễm sang cơ thể người thông qua vết muỗi đốt. Chu trình lây nhiễm cứ thể tiếp diễn như một vòng tuần hoàn.

Virus dengue có cấu trúc nhân là ARN, thuộc nhóm Flavivirus, bao gồm bốn týp  huyết thanh khác nhau DEN – 1, DEN – 2, DEN – 3 , DEN – 4. Cơ thể người vẫn có thể tạo kháng thể phòng bệnh sau khi bị nhiễm một loại bất kỳ, nhưng nguy cơ nhiễm 3 loại còn lại hoàn toàn có thể xảy ra.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có khoảng 50 triệu ca bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết mỗi năm. Đặc biệt, Việt Nam nằm trong số những quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất, bởi lẽ khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm chính là cơ hội thuận lợi để muỗi gây bệnh hoạt động, phát triển mạnh mẽ hơn.

Hình minh họa

Thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết: Giai đoạn ủ bệnh là lúc mà cơ thể sản sinh ra kháng thể để chống lại các tác nhân lạ xâm nhập như vi khuẩn và virus. Với một bệnh truyền nhiễm điển hình như trường hợp này, thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết là khoảng thời gian virus nhân lên để đạt đến ngưỡng cần thiết làm xuất hiện các triệu chứng trên vật chủ.

Thông thường thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết diễn ra trong khoảng từ 4 – 7 ngày, đôi khi có thể kéo dài đến 14 ngày. Thực tế là thời gian ủ bệnh có thể ngắn hơn hay kéo dài hơn là tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: cơ địa người bệnh, khả năng hoạt động của hệ miễn dịch, tuổi của người bệnh và nhiễm týp virus gây bệnh nào.

Trường hợp người mang mầm bệnh sốt xuất huyết bị muỗi đốt và lây nhiễm cho người thân trong nhà hoặc xung quanh thì khi người lây bệnh đã khỏi hoặc sắp hết bệnh thì người bị lây mới bắt đầu có biểu hiện sốt.

Trong thời gian đầu mắc bệnh, việc làm xét nghiệm cũng không phân biệt được sốt xuất huyết và các bệnh nhiễm virus khác.

Giai đoạn đầu: xuất hiện sau thời kỳ ủ bệnh, thường bắt đầu từ ngày thứ 2 nhiễm virus và kéo dài khoảng 1 tuần. Biểu hiện dễ thấy là các cơn sốt cao liên tục, kéo dài và khó hạ sốt. Lúc này, người bệnh có thể có biểu hiện đau đầu dữ dội (nhất là ở vùng hố mắt) và có dấu hiệu xuất huyết ở niêm mạc ngoài da như các  ban xuất huyết rải rác.

Giai đoạn nguy hiểm: là thời điểm virus đã tồn tại đủ lâu trong cơ thể mà không bị tiêu diệt sẽ gây ra một số biến chứng nguy hiểm, như xuất huyết não, xuất huyết dạ dày, tràn dịch màng phổi, suy gan, suy thận… Trường hợp người bệnh sốc do xuất huyết sẽ có những biểu hiện như vật vã, li bì, tê lạnh đầu chi, mạch nhỏ, khó bắt.

Giai đoạn phục hồi: bắt đầu và kéo dài 1 vài ngày sau khi bệnh nhân vượt qua được giai đoạn nguy hiểm. Bệnh nhân sẽ dần hết sốt, thể trạng tốt hơn, thèm ăn và ăn uống tốt hơn, huyết áp cũng ổn định và quan sát thấy bệnh nhân đi tiểu nhiều.

Sốt xuất huyết là căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao không tưởng: Bệnh sốt xuất huyết là căn bệnh lây nhiễm khá nguy hiểm có thể gây tử vong do một số nguyên nhân dưới đây:

• Đây là bệnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu chỉ là giảm nhẹ triệu chứng, cải thiện tình trạng cho bệnh nhân. Vaccine phòng bệnh chưa đưa vào sử dụng rộng rãi trên người.
• Bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn quá muộn sau thời kỳ ủ bệnh kéo dài hoặc khi cơ thể đã mất nước quá nhiều.
• Các biến chứng nguy hiểm có thể khiến người bệnh bị xuất huyết bất thường, giảm yếu tố đông máu, giảm tiểu cầu, các chức năng của tạng phủ khác cũng suy giảm trầm trọng. Khi bị sốc do thoát huyết tương, người bệnh cũng bị tụt huyết áp, đôi lúc không đo được huyết áp.

Phòng tránh: Diệt muỗi bằng vợt điện: Những thiết bị diệt muỗi có hình dáng như vợt tennis này không còn xa lạ và khá dễ sử dụng. Phần lưới ở giữa tích điện giúp tiêu diệt muỗi nhanh gọn. Ưu điểm nữa là chúng có thể sạc điện để tiếp tục sử dụng cho lần sau, rất tiện dụng. Lưu ý rằng nếu gia đình có trẻ nhỏ, không nên để vật dụng này bừa bãi để trẻ chạm vào rất nguy hiểm

Trồng cây đuổi muỗi: Bạn nên trồng những loại cây như  húng quế, sả, bạc hà xung quanh nhà hoặc ở sân vườn để xua đuổi muỗi. Trồng cây cũng là biện pháp thân thiện cho môi trường, cũng không gây độc hại như dùng các loại hóa chất diệt muỗi. Mùi hương tỏa ra từ các loại cây này lại khiến muỗi không dám đến gần.

Nước rửa chén: Cho một ít nước rửa chén pha cùng 1 ít nước vào đĩa (hoặc tô, chén…) sau đó đem đặt ở nơi có nhiều muỗi. Muỗi sẽ không còn bay vào nhà mà chỉ tập trung ở đĩa nước đó. Hơn nữa, nhờ vào tính kiềm thì nước rửa chén sẽ làm phân hủy trứng muỗi, như vậy muỗi sẽ không thể sinh sôi được nữa.

Tag: ủ bệnh phòng tránh sốt xuất huyết