Năm 2006, tôi quen một cô bạn gái ở Hà Nội. Bạn tôi là một nhà văn trẻ. Khi ấy, chúng tôi gặp nhau lần đầu. Bạn đón tôi ở sân bay Nội Bài rồi nhanh chóng hai đứa kéo nhau lên khu phố cổ Hà Nội. Tôi cũng háo hức lắm, nhất là khi nghe bạn rối rít khoe: "Trên đó nhiều cái hay lắm, để em dẫn anh đi nhé"!

Vậy còn chần chừ gì nữa. Với một gã thanh niên hai tám tuổi như tôi khi ấy, lần đầu đặt chân tới thủ đô, tôi vô cùng tò mò và thích thú.

Đừng vội sốc!

Bạn gái tôi dẫn hai đứa tới quán cà phê nhỏ khá nổi tiếng ở phố cổ. Tôi thấy rất lạ vì quán nhỏ bé vô cùng, chiều ngang chỉ chừng 2m và chiều dài thì khoảng hơn chục mét. Thấy tôi chần chừ không biết ngồi đâu cho tiện, vì quán nhỏ quá ngồi đâu cũng sợ đụng vào người đi qua lại. Bạn tôi đã vội nói: "Ngồi đại đi, không sao đâu, quán này nổi tiếng nhất Hà Nội".

Hai đứa loay hoay một lúc thì tìm được một góc vắng sát vỉa hè với hai ly cà phê trứng. Đang ngồi nhìn phố phường qua lại, ngắm người ngoại quốc thong dong ngoài phố thì bà chủ quán mang một cái xô đựng nước rửa cà phê đen sì đổ thẳng toẹt ngay vỉa hè trước mặt chúng tôi. Tôi vô cùng ngạc nhiên. Chưa bao giờ tôi gặp cảnh này khi cà phê ở những quán được gọi là lâu đời, nổi tiếng. Trong khi tôi ngạc nhiên thì cô bạn của tôi lại cảm thấy hành động như thế rất bình thường.

Một lần khác, trong chuyến đi công tác ở Hà Nội, anh bạn thân của tôi sáng đó qua khách sạn chở đi ăn sáng. Ăn gì? Anh chở tôi đi ăn phở. Anh nói để tôi đưa chú tới một quán này nổi tiếng nhất Hà Nội. Vừa bước vào quán, đã cảm nhận một không gian chật chội nồng lên mùi của thức ăn và tiếng quát khàn khàn của chủ quán. Lạ là ai cũng ăn uống vô tư, vui vẻ dẫu ai nói tục thì nói, ai chửi nhau thì chửi. 

Dù rất sợ bạn tự ái nhưng tôi đã khéo léo rủ bạn qua một chỗ khác để ăn sáng. Hiểu ý tôi, bạn nói: "Coi chuyện này thường đi, ở Hà Nội càng chỗ nào chửi ác người ta càng kéo tới đông!". Mấy năm gần đây, hầu như liên tục xuất hiện nhiều người phàn nàn về một số quán ăn, nhất là những quán phở, bún chửi ở Hà Nội. Nhiều thực khách cảm thấy mình bị thóa mạ, bị khinh rẻ với những câu chửi kiểu như: "Ăn được thì ăn, không ăn được thì biến", gần đây lại thêm câu nói "bất hủ" khi chủ quán bún ngan Nhàn ở Hà Nội nói phũ vào mặt khách ăn: "Bà nói ít thôi. Cháu nói cho bà biết nhé, nhà cháu không có bún 30.000 nhé. Nói để cho bà biết để lần sau bà đừng có vào hàng cháu, cháu không cần bán cho bà".

Đã thế, chủ quán này còn tự phân trần rằng mình là người sống thật nhất Hà Nội. Xin hỏi, cứ thẳng mồm phang những câu thiếu lịch sự vào mặt khách ăn thì được gọi là sống thật, sống đàng hoàng hay sao?

Tôi nghĩ rằng, một miếng ăn ngon không chỉ vì chủ quán ấy nấu ngon. Mà bởi vì nó được thực khách yêu mến bởi cung cách phục vụ, văn hóa ứng xử của người bán hàng. Nếu đám đông hiếu kỳ cứ thi nhau kéo tới ủng hộ những quán phở, quán bún chỉ vì chủ quán ở đó chửi như hát hay, thì cũng đừng vội trách mắng người ta. Thái độ cho qua sự xúc phạm một cách dễ dãi sẽ vô tình cổ xúy cho trò chửi bới thiên hạ, khiến cho phở, bún Hà Nội ngày càng nổi tiếng. Những quán ăn nổi lên không phải vì dịch vụ tận tình, đồ ăn đậm đà khó quên, mà bởi tiếng cằn nhằn dằn mặt, tiếng quát, hét của người bán hàng thì thực sự đáng báo động.

Những năm gần đây, văn hóa phục vụ giữa hai miền Nam Bắc, đặc biệt là giữa Sài Gòn và Hà Nội ngày càng được rút ngắn. Chẳng khó khăn gì để nhận ra những quán cà phê mang tên Sài Gòn với cung cách phục vụ rất lịch sự giữa lòng Hà Nội. Người Hà Nội trở nên ưa chuộng những quán hạng sang với phong cách phục vụ lịch thiệp của nhân viên tại những quán này.

Một quán cà phê đẹp ở Hà Nội

Sự giao thoa về văn hóa vùng miền ngày càng rõ nét và người ta cũng rất nhanh chóng tiếp nhận những cái mới, cái hay. Mặc dù những quán hàng ăn uống (dù chỉ là con số nhỏ trên đầu ngón tay) dễ khiến nhiều người võ đoán, ngộ nhận quy chụp cả Hà Nội đều như thế cả. Nhưng tất nhiên, nếu chịu đi xa, đi sâu và dừng chân ở những quán, tiệm đàng hoàng, hẳn thực khách sẽ thấy có nhiều chỗ văn minh, đáng đồng tiền bát gạo để mình dừng chân. Đừng vội chỉ quy chụp con sâu bỏ rầu nồi canh. Một vài câu chửi, một vài quán xá nhỏ lẻ với cung cách phục vụ chưa văn minh, không thể đánh đồng cả một thành phố đang đi lên và tiếp cận những cái gì hay nhất có thể. Bạn, tất nhiên sẽ có lúc đi giữa Hà Nội, uống cà phê hay ăn phở giữa Hà Nội và chẳng còn chút xa lạ nào,thân thiết và cởi mở như chính Sài Gòn – nơi bạn từng dừng chân.

Dù ở Sài Gòn hay ở Hà Nội cũng đừng vội tỏ ra khó chịu nếu như đụng phải một số quán có cung cách phục vụ không lịch sự. Người Sài Gòn có cái hay, nếu đụng những quán ấy một lần, họ chẳng vội chụp ảnh hay quay phim, cũng chẳng vội nói nặng nhẹ lời ra tiếng vào, chỉ lặng lẽ rút lui và tất nhiên, không có bao giờ có lần thứ hai bước chân vào không gian ấy nữa.

Mỗi một quán đều mang cá tính và phong cách của người chủ quán. Nhưng đa phần, đã là kinh doanh, ai cũng mong mang đến những gì văn minh nhất, thiện cảm nhất để níu chân khách hàng không chỉ một lần. Đạt được điều đó, đòi hỏi người phục vụ phải hiểu khách hàng và chiều khách, nắm được sở thích của từng khách. Có những khách chẳng cần vội gọi món, chủ đã biết chắc chắn là họ sẽ dùng gì, gọi gì sau đó.

Phở Lý Quốc Sư, Hà Nội nổi tiếng luôn đông khách

Khi thực khách bản địa hoặc du khách mỗi ngày một trở nên tinh tế và khó tính hơn, hẳn họ sẽ chẳng dại gì bước chân vào những nơi phục vụ kém cỏi để mà vừa ngồi ăn vừa nghe chửi. Nhất là những người trẻ, tiếp cận văn minh thế giới đa chiều, họ đâu dại gì mang đồng tiền ném vào những nơi không ra gì, chỉ vì nơi đó mang tiếng có đồ ăn ngon. Nếu đồ ăn ngon mà phục vụ kém, hẳn không bao giờ níu chân khách được quá vài lần. Bạn hãy nghĩ đi, bạn có thể ngồi ăn bên tai nghe tiếng chửi mãi được không? Bạn sẽ cảm thấy thế nào nếu đưa những người bạn của mình đến một không gian như thế để thưởng thức ẩm thực.

Tag: Bún chửi Phở chửi Hà Nội Sài Gòn cách phục vụ