“Ikigai” là một khái niệm phản ánh triết lý sống của người Nhật và nó được coi là một trong những bí quyết của họ để sống lâu và hạnh phúc.
Ikigai là gì?
Triết lý Ikigai có từ thời Heian (khoảng năm 794 - 1185). Triết lý này được biết đến là một trong những văn hóa sống phổ biến trong các tầng lớp và thế hệ người Nhật. Trong những năm gần đây, thuật ngữ này trở nên thông dụng hơn.
Trong thuật ngữ Ikigai (いきがい) có nghĩa là “hy vọng sống” có nghĩa là “giá trị trong cuộc sống” và người Okinawa tại Nhật thường gọi nó là “lý do để thức dậy vào buổi sáng”.
Ikigai không chỉ là một định nghĩa mà còn là một hành trình tìm kiếm và duy trình hạnh phúc. Với phong cách sống Ikigai, bạn sẽ tìm được một lý do và sự hài lòng cho bản thân của mình. Mỗi sáng thức dậy bạn sẽ biết hôm nay mình phải làm gì, bạn sẽ cảm nhận được giá trị sống và tận hưởng cuộc sống của mình.
Lối sống Ikigai đặc biệt nổi bật ở vùng Okinawa – nơi được ví là thiên đường biển đảo phía Nam của Nhật Bản. Vùng đất này cũng được mệnh danh là “Vùng đất của những người bất tử” bởi nó có tỷ lệ tuổi thọ cao nhất và tỷ lệ người sống trăm tuổi cao nhất trên thế giới.
Dan Buettner, nhà báo, tác giả của nhiều cuốn sách best-seller từng đi khắp nước Nhật để tìm hiểu, tại sao người dân Okinawa nói riêng và người dân Nhật nói chung đều có tuổi thọ rất cao. Và Ikigai là một trong số những lý do quan trọng giúp họ làm điều đó.
Ikigai giúp người dân Okinawa sống thọ hơn vì trao cho họ mục đích sống. Kết hợp với chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe và các mối quan hệ tương hỗ. Trong mối quan hệ này thường hình thành nhóm khoảng 6 người bạn sẵn sàng giúp đỡ nhau như những người thân trong gia đình.
Thầy karate dạy võ cho mọi người, người ngư dân bắt cá cung cấp lương thực, các cụ già chia sẻ kinh nghiệm sống với con cái… những điều tưởng chừng như bình thường nhưng ở Okinawa được người dân làm một cách có ý thức. Họ ý thức được năng lực, điểm mạnh của mình đang san sẻ giá trị sống cho cộng đồng.
Đối với phong cách sống Ikigai, hạnh phúc không gói gọn trong tiền tài và danh vọng, sức khỏe hay tình cảm mà là phải bao hàm tất cả một cách trọn vẹn. Ban về Ikigai, nhà tâm lý học Meiko Kamiya đã bình phẩm rằng: “Ikigai và hạnh phúc rất giống nhau nhưng khác biết tinh vi về sắc thái. Hạnh phúc là trạng thái cảm xúc nhất thời nhưng với Ikigai, con người sẽ tìm thấy kim chỉ nam cho những hành động tích cực, giúp ta hướng đến tương lai dù phải trải qua những khó khăn của hiện tại”.
Hạnh phúc của tuổi trẻ ngày nay là dám làm và dám làm lại? Họ phạm sai lầm, có những điều có thể sửa, một số thì không. Nhưng hơn hết, tuổi trẻ đủ sức và can đảm để đối mặt với hệ quả của hành động và lựa chọn. Hạnh phúc của tuổi trẻ ngày nay được nghe theo tiếng nói của trái tim và đôi lúc, họ bỏ mặc những lời đàm tiếu sau lưng, họ đi theo ước mơ và hoài bão.
Giới trẻ cho rằng “Hạnh phúc là có việc gì đó để làm, có người nào đó để yêu và có điều gì đó để hy vọng”. Có lẽ, chính quan điểm xem hạnh phúc là những điều bình dị trong cuộc sống và tình yêu thương, lạc quan khiến cho họ luôn cảm thấy mình hạnh phúc. Tất nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc bằng lòng với những gì mình đang có mà đó là điểm tựa để ta cố gắng hơn.
Giống với ikigai, hạnh phúc không quá lớn lao, xa vời mà đôi khi rất giản dị, gần gũi, quan trọng là ta có đủ hiểu biết để cảm nhận nó hay không. Nó luôn hiện hữu trong đời sống, từng giây phút, từng ngày, với tất cả mọi người. Hạnh phúc chỉ đến với chúng ta khi ta sống lạc quan, nỗ lực hết mình, biết yêu thương, đồng cảm, biết trân trọng những gì mình đang có và cũng không thụ động ngồi một chỗ bằng lòng với mình. Hạnh phúc thật sự phải gắn với cuộc đời chung.
Việc xác định Ikigai sớm giúp chúng ta xác định rõ mục đích và định hướng cuộc sống rõ ràng hơn. Mỗi chúng ta đều có Ikigai riêng của mình, tuy nhiên để tìm thấy nó không phải là điều dễ dàng. Hành trình xác định Ikigai đòi hỏi cần có thời gian, tư duy và sự nỗ lực để có thể tìm đúng “mục đích sống” của mỗi người.
“Ikigai” không phải là một công thức cụ thể cho cuộc sống lâu dài và hạnh phúc, nhưng nó là một triết lý sống có thể cung cấp hướng dẫn và ý nghĩa cho cuộc sống của mọi người. Nó khuyến khích người ta tìm ra lý do để tồn tại và thúc đẩy họ sống một cuộc sống có ý nghĩa và sự hài hòa.