Dịch Covid-19 một lần nữa bùng phát trở lại trước thời điểm kỳ thi Tốt nghiệp THPTQG 2021 chuẩn bị đến. Nhiều phụ huynh và học sinh lo lắng khi khối ngành đã chọn của các em nay đã bị tác động, ảnh hưởng do đại dịch. Câu hỏi đặt ra là làm sao để tìm được đúng ngành phù hợp, giúp dễ dàng xoay chuyển từ giai đoạn trong và sau dịch hiện nay cho các em?
Trước bối cảnh dịch Covid-19 ngày càng phức tạp, nhiều trường THPT tại các tỉnh thành chịu ảnh hưởng nặng như Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Đà Nẵng đã thông báo cho học sinh chuyển sang hình thức học online thay vì đến trường.
Điều đáng nói là việc tạm xa trường lớp, cách ly xã hội dễ khiến các em trở nên khó nắm bắt và trao đổi thông tin trong việc chọn ngành, hướng nghiệp.
(Học sinh chuẩn bị bước vào kì thi tuyển sinh trong thời điểm giãn cách xã hội - Ảnh: Sưu tầm)
Theo bà Nguyễn Thị Đào (ngụ tại tp.Long Xuyên, tỉnh An Giang) cho hay, con trai bà chuẩn bị bước vào kì thi xét tuyển Đại học, vốn định cho con chọn theo đam mê đăng kí vào ngành Du lịch. Tuy nhiên trước tình hình dịch không biết thời điểm kết thúc, vợ chồng bà lo ngại mong muốn tìm kiếm ngành khác linh động hơn cho con nhưng vẫn không chắc con sẽ ưng ý và thích hợp ngành nào. “Đợt trước thấy dịch tạm lắng, vợ chồng tôi đã vững bụng ủng hộ con theo đuổi ngành du lịch theo đam mê của nó, giờ lại bùng dịch cả nhà cứ khổ sở không biết lựa ngành nào cho con, nó thì buồn không biết hỏi ai nên ý định chọn đại ngành Quản trị kinh doanh để thi vào”.
Có thể thấy, nhiều phụ huynh và học sinh vì bối rối trước tình hình dịch và chưa được hướng nghiệp, định hướng chuyên sâu nên dễ đưa ra quyết định sai lầm trong việc lựa chọn ngành học cho con.
(Ảnh: sưu tầm)
Theo chia sẻ của TS Nguyễn Đào Tùng qua buổi tư vấn hướng nghiệp trực tiếp cho các thí sinh lớp 12, ông cho hay năm nay thí sinh quan tâm rất ít đến ngành du lịch. Tuy nhiên với năm 2011 đã qua, khi thị trường tài chính sụp đổ, tương tự vậy cũng rất ít thí sinh đăng kí học ngành này. Thế nhưng 4 năm sau, khóa các sinh viên này đã được các ngân hàng đến tận trường để săn đón, xin người.
Ngoài ra, TS Nguyễn Đào Tùng còn chia sẻ thêm, rằng các khối ngành kinh tế ứng dụng công nghệ 4.0 mạnh mẽ vẫn là lĩnh vực có tiềm năng thu hút nhiều ứng viên trong tương lai. Như là các ngành kế toán, tài chính, kiểm toán, CNTT trong vài năm tới vẫn "hot" vì mọi người làm trong lĩnh vực này có thể làm việc từ xa.
Như vậy, để lựa chọn được ngành học phù hợp với mình, học sinh nên xét đủ cả ba yếu tố là đam mê, năng lực lẫn nhu cầu xã hội trong hiện tại và tương lai.
Hướng nghiệp 4.0 - Cơ hội mới cho sĩ tử hiểu mình, hiểu nghề, định hướng đúng tương lai.
Đứng trước ngưỡng cửa tương lai, các em học sinh rất cần có những người đi trước hướng dẫn, chia sẻ để giúp các em khám phá được năng lực, tính cách và sở thích bản thân. Bên cạnh đó có thể giới thiệu và định hướng việc làm, tiềm năng nghề nghiệp giúp các em có cái nhìn khái quát để đưa ra quyết định chuẩn xác hơn.
Trước tình hình giãn cách xã hội như hiện nay, các buổi tư vấn hướng nghiệp trực tiếp tại trường với học sinh đã không còn khả thi. Hơn nữa, nhận thấy trong sự bùng nổ của đại dịch, tỉ lệ người dùng Internet gia tăng đáng kể (ở Việt Nam là 70,3%). Trong đó, tỉ lệ học sinh, sinh viên chiếm phần lớn. Chính vì vậy, hình thức hướng nghiệp online 4.0 thông qua các app hướng nghiệp hay các buổi workshop online trở thành nhu cầu tất yếu và phù hợp giúp các em dễ dàng tiếp cận những lời khuyên, đánh giá và chia sẻ về việc làm từ các chuyên gia.
(Hướng nghiệp 4.0 đang dần trở thành xu thế định hướng tất yêu cho học sinh)
Hiện nay, có nhiều ứng dụng, website hướng nghiệp với những thông tin chia sẻ thực thế nhằm hỗ trợ các em có thể tìm kiếm, khám phá kiến thức về các ngành nghề phù hợp bản thân. Có thể kể đến là hai chiến dịch đình đám của Tiktok với hagtag #TiktokHuongNghiep và #LearnonTiktok.
Với #TiktokHuongNghiep, đây là những chiến dịch hướng nghiệp và giáo dục thuộc dự án EduTok của Tiktok với nội dung chính là Định hướng ngành học và Định hướng nghề nghiệp. Các bạn sẽ bắt gặp những video chia sẻ từ A đến Z những kiến thức thực tế và kinh nghiệm về ngành, nghề mà những người sáng tạo nội dung ấy am hiểu, giúp người xem, đặc biệt là các bạn học sinh có thể hình dung rõ nét và tìm kiếm được nghề nghiệp phù hợp cho tương lai của mình. Trong đó đối tượng tham gia chia sẻ chính gồm các trường đại học, các nhà sáng tạo nội dung và các tổ chức chính phủ trên cả nước.
(Ảnh: TikTok)
Còn đối với hagtag #LearnonTiktok, nội dung chia sẻ đa dạng hơn trong việc giáo dục người dùng về các chủ đề như làm đẹp, ẩm thực, thể dục, âm nhạc, kĩ năng và kinh nghiệm trong từng công việc, cách viết CV,...
(Những kiến thức hữu ích từ thầy Nguyễn Xuân Nam)
Rami Zeidan, trưởng bộ phận video và sáng tạo tại TikTok cho biết: “Chúng tôi luôn hình dung TikTok là một nền tảng không chỉ truyền cảm hứng cho người dùng sáng tạo mà còn giúp nâng cao kiến thức của họ thông qua nội dung từ những người sáng tạo khác. #LearnOnTikTok Live Show được thiết kế để cho phép người dùng khám phá những sở thích và niềm đam mê mới trong khi học hỏi từ các chuyên gia trong khu vực trong các lĩnh vực phổ biến.”
Riêng đối với hai chiến dịch này tại Việt Nam, ấn tượng phải kể đến là đã thu hút nhiều nhân vật có tầm ảnh hưởng vào chia sẻ như Shark Lê Đăng Khoa, Shark Thái Vân Linh, Á Hậu Thúy Vân,... hứa hẹn sẽ truyền cảm hứng và động lực mạnh mẽ đến cộng đồng.
(Các Shark chia sẻ kinh nghiệm với cộng đồng)
Ngoài ra, phụ huynh và học sinh có thể tham khảo thêm những ứng dụng hướng nghiệp khác như JobWay, Yoot, Wedu,... Đây là những app với nhiều chức năng từ trắc nghiệm tính cách để khám phá bản thân; mô tả kiến thức chi tiết các ngành, trường phù hợp giúp các bạn hiểu nghề, chọn trường chính xác. Đến các mục tư vấn, tin tức, cộng đồng nhằm kết nối, chia sẻ nội dung và định hướng việc làm cho các bạn.
(Ứng dụng JobWay)
Tóm tại, có thể thấy quá trình hướng nghiệp vô cùng quan trọng và có tầm ảnh hưởng lâu dài đến tương lai của học sinh. Tuy nhiên không chỉ riêng các em cần định hướng, các bậc cha mẹ cũng nên dành thời gian để cập nhật những kiến thức mới và phổ cập với các em, bởi với sự phát triển nhanh chống và tính cấp thiết của tình hình thời đại, trang bị đủ đầy những kiến thức, kĩ năng nghề nghiệp cần thiết sẽ giúp cho tương lai của các em có thể vững vàng và thuận lợi để phát triển lâu dài.