Duyên Dáng Việt Nam

Nghệ thuật xăm không chỉ là văn hóa nhóm

Quyên Hà • 22-09-2020 • Lượt xem: 3369
Nghệ thuật xăm không chỉ là văn hóa nhóm

Không còn bị đánh đồng với sự nổi loạn hay thế lực đen, xăm mình giờ đây đã trở thành môn nghệ thuật chính thống được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới.

Phim điện ảnh, truyền hình và các show thực tế chính thống có hàng triệu người theo dõi đã bắt đầu có sự xuất hiện của nghệ thuật xăm và những nghệ sĩ với hình xăm, đem đến một cái nhìn hoàn toàn mới cho công chúng.

Trong cuộc sống hàng ngày cũng vậy, giờ đây bạn khó có thể bước ra đường mà không bắt gặp ít nhất một hình xăm trên cánh tay hay bờ vai của một chàng trai hay cô gái nào đó. Và hình ảnh đó có lẽ sẽ gây ấn tượng mạnh với bạn.

Chưa kể đến những hình xăm bạn thấy khi đi biển.

Theo một báo cáo bởi Pew Research Center mới đây, có tới 36% người trẻ tại Mỹ trong độ tuổi 18 đến 25 có ít nhất một hình xăm, tương đương với hơn 1/3 giới trẻ tại Mỹ. Không nghi ngờ gì, ngành công nghiệp xăm đã trở thành ngành dịch vụ và bán lẻ phát triển nhanh thứ 6 tại Mỹ, theo báo cáo của U.S News & World Report. Sự quan tâm dành cho môn nghệ thuật  này cũng được thể hiện rất rõ trên internet, khi có tới 147 triệu từ khóa liên quan tới xăm mình được tìm kiếm trên Google.

Điều gì đã khiến ngành công nghiệp này đạt được vị trí như ngày hôm nay, nếu như trong quá khứ xăm mình đã từng bị đánh giá xấu và gần như là cấm kỵ như vậy?

Không phải ai cũng biết, hình xăm đã có mặt từ thuở sơ khai trong lịch sử loài người. Chữ “tattoo”, nghĩa là “hình xăm” trong tiếng anh, bắt nguồn từ tiếng Poly “ta”, nghĩa là “đánh” và tiếng Tahiti “tatau”, nghĩa là “đánh dấu”.

Vậy hình xăm xuất hiện khi nào và ở đâu? Câu trả lời cho câu hỏi này còn là ẩn số, nhưng đã có chứng cứ khoa học chứng minh rằng hình xăm từng là một phần của văn hóa con người trong hàng ngàn năm.

Vào năm 1991, những nhà leo núi người Đức trên dãy An pơ Ötztal (gần biên giới giữa Ý và Áo) đã khám phá ra những phần còn lại của xác ướp từ thời tiền sử. Niên đại của carbon chưng minh rằng người   đã biết ướp xác từ hơn 5300 năm về trước. Được tìm thấy bên cạnh xác ướp này là những cung tên và dụng cụ thô sơ, nhưng đặc điểm độc đáo nhất của nó là cơ thể được tô điểm với không ít hơn 57 hình xăm, trải khắp từ cổ tới mắc cá chân.

Hình ảnh phục dựng “Ice man” – xác ướp với 57 hình xăm có niên đại 5300 năm.

Những khám phá này là minh chứng tiếp theo chứng minh hình xăm đã từng là một phần của xã hội loài người từ thuở sơ khai, cũng như một phần của nghi lễ và văn hóa xuyên suốt lịch sử toàn cầu.

Tua nhanh đến năm 2005, xã hội chúng ta vẫn giữ những định kiến về hình xăm, tuy số người xăm hình cũng không phải là ít, hình xăm chắc chắn chưa được công nhận là văn hóa đại chúng. Vậy điều gì đã thay đổi thực tế này?

Khoảnh khắc hình xăm bước ra ánh sáng của xã hội được đánh dấu bởi một sự kiện cực kỳ cụ thể: sự khởi động của show truyền hình thực tế về xăm mình đầu tiên tại Mỹ: Miami Ink. Tiệm xăm mình huyền thoại tại South Beach, Miami Ink là sự hòa trộn độc đáo của những nghệ sĩ xăm mình tài năng và cuốn hút.

Các nghệ sĩ trong show thực tế Miami Ink.

Trước chương trình này, chỉ một tập hợp thiểu số những người yêu thích nghệ thuật xăm mới biết ở trong một tiệm xăm mình là như thế nào. Kể từ sau đó, những tác phẩm tuyệt vời được sinh ra từ một tiệm xăm và những tính cách độc đáo khác biệt của nghệ sĩ xăm mình đã không còn là một ẩn số trong mắt công chúng. Chương trình là sự hợp tác của chủ tiệm xăm Miami Link, Ami James và các hãng thông tấn lớn, thành công rực rỡ và thay đổi tất cả.

Chỉ trong vòng 6 năm, Miami Ink đã công chiếu đến mùa thứ 6 và được phát rộng rãi trên 160 quốc gia. Đây là tiền đề cho sự ra đời của một chuỗi các show ăn theo, nối tiếng nhất là NY Ink và LA Ink, cũng như những các chương trình theo kiểu Cuộc thi. Tất cả đều đạt được thành công lớn. Những chương trình này đã mở ra cơ hội cho những người bình thường nhất tìm hiểu về văn hóa xăm mình, vốn chỉ là một văn hóa nhóm.

Các nghệ sĩ trong show thực tế NY Ink.

Giờ đây, mỗi người đều có thể mang hình xăm của riêng mình, thể hiện cá tính bản thân hay những niềm tin cá nhân, hoặc đơn giản là điều gì đó họ yêu thương hoặc đơn giản chỉ để vui. Vì định kiến về hình xăm, tuy chưa phải đã biến mất hoàn toàn, nhưng chắc chắn đã suy giảm đáng kể.

Những nghệ sĩ xăm hình bắt đầu trở thành người nổi tiếng. Những nghệ sĩ như Ami James, Tommy Montoya, Kat von D và Megan Massacre được biết đến rộng rãi qua sự xuất hiện của họ trong các show thực tế. Các tác phẩm của họ bỗng trở thành tâm điểm của truyền thông đại chúng và tài năng của họ được xã hội công nhận.

Ami James trở thành nghệ sĩ nổi tiếng sau show thực tế Miami Ink.

Giờ đây tất cả mọi người đều muốn được họ xăm hình. Vậy là, một cách tự nhiên, những nghệ sĩ ngôi sao khác bắt đầu có hình xăm từ họ. Rihanna, David Beckham, Angelina Jolie và Adam Levine, vốn là những tên tuổi ngôi sao của truyền thông đại chúng giờ đây công khai những hình xăm này. Chúng đã trở thành một phần con người họ. Các fan của họ và rất nhiều nghệ sĩ khác bắt đầu xăm mình như idol họ ngưỡng mộ.

Angelina Jolie tự hào khoe hình xăm trên thảm đỏ.

Tiếp đến là sự xuất hiện của mạng xã hội, một yếu tố thay đổi cuộc chơi cho ngành công nghiệp xăm. Những nghệ sĩ xăm mình dành được vị trí ngôi sao trên các show truyền hình thực tế về xăm mình giờ đây được theo dõi bởi hàng triệu tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội (nhiều người trong số họ thậm chí còn chưa từng có hình xăm). Những nghệ sĩ xăm mình nổi tiếng này, và cả từng người dùng mạng xã hội, có thể xác định những nghệ sĩ mới, những tên tuổi đang lên với những thiết kế ấn tượng và đột phá.

Nghệ sĩ xăm nổi tiếng Tommy Montoya.

Những tập tục xăm hình bắt đầu bùng nổ, ai ai cũng muốn có cơ hội gặp gỡ nghệ sĩ xăm họ ngưỡng mộ, đăng hình chụp chung với họ lên Ảnh đại diện và có khi còn sở hữu hình xăm của riêng mình. Các tiệm xăm trở thành huyền thoại, ngôi nhà của những nghệ sĩ xăm mình tên tuổi trở thành điểm tham quan.

Vậy điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Mạng internet sẽ tiếp tục cho phép ngành công nghiệp xăm phát triển theo những cách đột phá, mang lại những nội dung tốt nhất có thể và dịch vụ cho hàng triệu người theo văn hóa xăm mình ngoài kia. Khoảng cách giữa những fan của xăm mình và nghệ sĩ sẽ gần thu hẹp và hẹp hơn trên nền tảng dựa trên internet mới. Xu hướng này đang ngày càng trở nên rõ ràng trên những trang cung cấp thiết kế hình xăm số lượng lớn như Tattoodo, nơi được nhiều nghệ sĩ xăm mình giới thiệu cho khách hàng trên khắp thế giới khi họ muốn hình xăm được cá nhân hóa.

Tuy văn hóa xăm mình tại Việt Nam chưa thực sự thoát ra khỏi định kiến từ các thế hệ lớn tuổi, giới trẻ Việt trong xu hướng hội nhập với văn hóa thế giới, đặc biệt là văn hóa Mỹ đều đã có cái nhìn hiện đại đối với nghệ thuật xăm mình. Các nghệ sĩ Việt và KOLs hay những người có tầm ảnh hưởng trên Youtube, Facebook cũng như những mạng xã hội khác đều không ngần ngại khoe những hình xăm nghệ thuật trên cơ thể.

Binz tự tin khoe hình xăm trên Rap Việt – show thực tế gây chú ý.

Hình xăm về bản chất vốn không phải là xấu, xăm mình là xấu hay tốt vốn dĩ nằm trong suy nghĩ của mỗi người và cách chúng ta thể hiện nó.