Bụi mịn và tác hại

Ô nhiễm không khí có nhiều loại, trong đó có ô nhiễm khí độc, ô nhiễm khí có hại cho sức khỏe và ô nhiễm bụi. Trong đó ở Hà Nội cũng như các tỉnh lân cận khu vực đồng bắc bắc bộ nổi lên tình trạng ô nhiễm bụi và bụi mịn. Bụi mịn là các hạt bụi có kích thước rất nhỏ, chỉ vài micromet, chúng có thể là bất cứ thứ gì, nhưng vì có kích thước rất nhỏ nên chúng lơ lửng và choán đầy trong không khí.

Bụi có nhiều loại. Theo nhiều cách phân chia. Có bụi kim loại, bụi nhôm, sắt, đồng, thiếc, thủy ngân cũng có thể có. Bụi vải do công nghiệp dệt may cũng không hề nhỏ. Bụi gỗ do công nghiệp sản xuất. Bụi nhựa, bụi cát, bụi xi măng. Có cả bụi ở thể lỏng. Nhưng nhìn chung bền vững trong không khí là các loại bụi rắn.

Người ta thường gọi bụi mịn là PM2.5 có nghĩa là Particulate Matter 2.5 hiểu là bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2.5 micromet.

Sư nguy hại của bụi PM2.5 chính nằm ở chỗ này, nó có thể vào cơ thể nhưng không thể đi ra. Bất cứ cái gì đi vào được mà không ra được đều rất nguy hại đối với cơ thể sinh vật về lâu dài. Bụi sẽ được máu luân chuyển và kết thúc ở các điểm cuối của mạch máu. Đến các mô và trở thành các chất cản trở trao đổi chất, thành những vị khách không mời mà tới, có thể gây khó chuyển hóa hoặc trục trặc trong quá trình trao đổi chất, quá trình nguyên phân. Bụi mịn theo máu đi đến não và tích lại ở nền sọ lâu dần có thể làm cản trở quá trình trao đổi thông tin, tắc nghẽn sự truy cập và gây ra bệnh mất trí nhớ Alzheimer.

Sự nguy hiểm của ô nhiễm bụi mịn là việc sức khỏe bị ảnh hưởng về lâu về dài chứ không phải gây ra các vấn đề cấp tính. Nó giống như những người nghiện thuốc lá. Người hút thuốc lá cũng liên tục đưa vào phổi làn khói thuốc, họ không chết ngay, cũng không ốm ngay nhưng các vấn đề về hô hấp và các vấn đề khác lâu dài rồi cũng rủ nhau mà tới.

Nhận dạng bụi mịn như thế nào?

Phần lớn bụi mịn và siêu mịn không thể nhìn thấy trực tiếp bằng mắt thường, nhưng có thể quan sát được ở quy mô lớn vì bụi mịn làm tán xạ các tia sáng và làm không khí trở nên mù đục. Với sự xuất hiện của bụi mịn nồng độ cao, chúng ta sẽ có một bầu không khí nhờ nhờ, đục đục, không thể nhìn rõ những tòa nhà cách xa từ vài trăm đến vài km. Những tòa nhà ở xa quá 3km đôi khi cũng không thể nhìn thấy.

Bụi mịn có thể được quan sát bằng một thủ thuật dựa trên nguyên lý tán xạ ánh sáng. Dùng nguồn sáng mạnh, dải hẹp trong phòng tối để làm rõ sự tán xạ ánh sáng của bụi mịn như thí nghiệm bên dưới.

Như vậy những ngày ta thấy không khí ngoài đường có sự mù đục, nhờ nhờ không phải mịt mù hẳn như sương, chúng ta hiểu rằng hôm đó là ngày ô nhiễm bụi mịn và cân nhắc cho các hoạt động ngoại trời.

Tình trạng một ngày bị ô nhiễm bởi bụi mịn

Nếu chúng ta từng xem các phương tiện truyền thông đưa tin về sự ô nhiễm không khí ở Trung Quốc, Mông Cổ, hay Ấn Độ thì chúng ta sẽ thấy đều có một điểm chung đó là không khí mù đục. Lớp mù đục này có màu hơi xám chứ không trắng như sương, mây. Lớp mù này cũng không đặc như mây, chúng loãng hơn, đủ để chúng ta vẫn nhìn rõ những vật ở gần nhưng nhưng ở những khoảng cách xa dần thì mờ nhờ và nhìn xa thì đục hẳn, như thể một làn sương mỏng. Lớp mù này gọi là Smog - cách gọi kết hợp giữa fog và smoke (sương - khói)

Lớp smog này chính là lớp bụi mịn lơ lửng cùng với các chất khí ô nhiễm có trọng lượng riêng lớn khác như NO2, SO2, O3. Vì chúng là bụi lẫn trong không khí nên trọng lượng riêng của chúng nặng hơn và vì vậy khó đối lưu. Chúng tồn tại thành một layer sát đất và tùy nồng độ, mức độ ô nhiễm ngày hôm đó là layer này có thể có độ dày biến thiên. Có thể từ một vài trăm mét đến hàng kilomet hoặc hơn. Dựa vào đâu để phán đoán được độ dày layer bụi mịn này?

Làm gì khắc phục tình trạng bụi mịn?

+ Giảm phát thải bụi mịn

+ Lọc bớt bụi.

+ Trồng nhiều cây xanh

+ Theo dõi cập nhật tình trạng ô nhiễm bụi mịn hàng ngày.

+ Nên dùng khẩu trang loại khi đeo thì bịt kín so với mặt, có kim loại nẹp mũi, có van thở 1 chiều và được quảng cáo là có thể lọc được các loại bụi mịn.

Đóng kín cửa trong những ngày được cảnh báo đỏ về ô nhiễm bụi mịn. Nên có máy lọc không khí ít nhất là trong phòng ngủ.

Tag: Bụi mịn Ô nhiễm Hà Nội