Từ tin nhắn quen thuộc đến cuộc gọi Deepfake "y như thật"

Thủ đoạn giả mạo người thân để nhắn tin vay hay xin tiền không còn mới, nhưng kịch bản ngày càng được nâng cấp để qua mặt cả những người cảnh giác nhất. Ban đầu, kẻ gian chiếm quyền kiểm soát tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo) của một người. Sau đó, chúng dành thời gian đọc lại toàn bộ tin nhắn cũ để sao chép y hệt cách xưng hô, văn phong, thậm chí cả những câu nói đùa thân mật trong gia đình. Một khi đã có đủ "dữ liệu", chúng bắt đầu giăng bẫy.

Những kẻ gian thường đánh cắp các trang mạng xã hội của mỗi người để thực hiện hành vi lừa đảo - Ảnh: Internet

Kịch bản thường thấy nhất là dựng lên một tình huống khẩn cấp: người thân cần tiền gấp để giải quyết sự cố tai nạn, đóng viện phí, kẹt vốn kinh doanh... với lý do muôn thuở là "ứng dụng ngân hàng đang bị lỗi, không chuyển tiền được", "máy hỏng, không gọi được". Lòng tin được xây dựng từ tài khoản thật, cách nói chuyện quen thuộc, cộng với áp lực thời gian "phải chuyển ngay, không thì lỡ việc" khiến nạn nhân dễ dàng sập bẫy, chuyển hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng vào một tài khoản ngân hàng hoàn toàn xa lạ.

Đáng sợ hơn, công nghệ Deepfake đã đưa chiêu lừa này lên một tầm cao mới. Kẻ gian không chỉ nhắn tin mà còn có thể thực hiện những cuộc gọi video ngắn. Chúng sử dụng công nghệ AI để tái tạo khuôn mặt và giả mạo giọng nói của người thân nạn nhân. Cuộc gọi thường chỉ kéo dài vài chục giây với chất lượng hình ảnh, âm thanh chập chờn do được ngụy tạo bằng lý do "mạng yếu". Tuy nhiên, chỉ cần một khoảnh khắc nhìn thấy gương mặt và nghe thấy giọng nói quen thuộc thốt lên "Mẹ ơi, là con đây", bức tường phòng bị của nạn nhân gần như sụp đổ hoàn toàn.

Chỉ cần vài chục giây không tỉnh táo là bạn đã rơi vào "cái bẫy" của những kẻ trái pháp luật - Ảnh: VTV24

Một trường hợp điển hình của thủ đoạn sử dụng công nghệ cao là câu chuyện của một người phụ nữ có con gái đang học tập ở nước ngoài. Kẻ gian sau khi chiếm quyền kiểm soát tài khoản mạng xã hội bằng công nghệ Deepfake để tạo một cuộc gọi video giả mạo. Nạn nhân cho biết, bà nhìn thấy rõ hình ảnh con gái trên màn hình nói "Mẹ ơi, con đây", rồi lấy cớ bận học và nhờ một người khác nói chuyện thay về trường hợp bạn bị tai nạn nguy kịch cần tiền phẫu thuật gấp. Chỉ trong vòng 15 phút, vì quá lo lắng và tin tưởng, bà đã chuyển 350 triệu đồng vào tài khoản của kẻ lừa đảo.

Cần phải thật sự cảnh giác vì Deepfake thật sự là "vũ khí hạng nặng" của bọn lừa đảo - Ảnh: Internet

Gần đây nhất, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Thanh Hóa đã tiếp nhận tin báo từ bà L.T.V (sinh năm 1963, trú tại huyện Hà Trung cũ) về việc bị lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 1,5 tỷ đồng. Các đối tượng đã lập một tài khoản Facebook giả mạo người thân của bà đang sinh sống ở nước ngoài, sau đó liên lạc và dựng lên kịch bản nhờ chuyển tiền Việt để đổi sang tiền ngoại tệ. Với thủ đoạn này, các đối tượng đã lừa đảo trót lọt số tiền rất lớn trước khi bị phát hiện và bắt giữ.

Một số lưu ý để không "mất tiền oan" cho người thân giả

Đối đầu với những kẻ "săn mồi" thì mỗi người cần phải "cao tay hơn" để tránh trở thành "kẻ bị săn" - Ảnh: Internet

Những kẻ lừa đảo, mạo danh người thân thường dựa vào việc đánh vào tâm lý lo lắng và tình thương của nạn nhân. Để không trở thành "con mồi", mỗi người cần nắm vững những nguyên tắc "vàng" sau:

• Nguyên tắc xác minh "bất di bất dịch": Khi nhận được bất kỳ tin nhắn, cuộc gọi nào qua ứng dụng mạng xã hội yêu cầu chuyển tiền, dù lý do cấp bách đến đâu, việc đầu tiên cần làm là gọi điện thoại trực tiếp vào số máy di động thông thường mà bạn đã lưu trong danh bạ để kiểm chứng. Tuyệt đối không gọi lại qua Messenger, Zalo hay một số điện thoại mới do đối tượng cung cấp.
• Cảnh giác với sự "gấp gáp": Lừa đảo luôn tạo áp lực về thời gian. Hãy luôn giữ bình tĩnh. Nếu đầu dây bên kia liên tục thúc ép, viện cớ "mạng yếu, không gọi được", "pin sắp hết", đó chính là dấu hiệu đáng ngờ nhất.
• Kiểm tra kỹ thông tin người nhận: Trước khi bấm nút "chuyển tiền", hãy kiểm tra lại tên chủ tài khoản thụ hưởng. Nếu tên này không trùng khớp với tên người thân của bạn, hãy dừng giao dịch ngay lập tức.
• Bảo mật tài khoản mạng xã hội: Hãy tự bảo vệ mình bằng cách đặt mật khẩu mạnh, bật tính năng xác thực hai lớp cho tất cả các tài khoản. Thường xuyên kiểm tra lịch sử đăng nhập và đừng bao giờ nhấp vào các đường link lạ, kể cả khi được gửi từ bạn bè, người thân.
• Khi đã không may sập bẫy: Việc cần làm ngay là giữ lại toàn bộ bằng chứng (ảnh chụp màn hình cuộc trò chuyện, thông tin tài khoản đã chuyển tiền, biên lai giao dịch...) và trình báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ phong tỏa tài khoản và tiến hành điều tra.

Trong thế giới phẳng, những chiêu trò lừa đảo sẽ còn tiếp tục biến tướng và trở nên khó lường hơn. Cuộc chiến chống lại tội phạm công nghệ cao không chỉ trông chờ vào các cơ quan chức năng mà phụ thuộc rất nhiều vào sự tỉnh táo và các "hàng rào" phòng vệ của mỗi cá nhân. Đối mặt với những kịch bản thao túng cảm xúc, một giây bình tĩnh để xác minh có thể cứu bạn khỏi việc mất đi số tiền tích góp cả đời. Hãy nhớ rằng, sự an toàn của chính bạn và gia đình bắt đầu từ một cú điện thoại kiểm chứng đơn giản.

​​​​​​​

Tag: lừa đảo thủ đoạn thời 4.0 giả làm người thân