Duyên Dáng Việt Nam

Triển vọng gạo biến đổi gen giúp giảm cao huyết áp

Hòa Bảo • 11-09-2020 • Lượt xem: 1977
Triển vọng gạo biến đổi gen giúp giảm cao huyết áp

Trong tương lai, dùng thuốc cao huyết áp có thể đơn giản như ăn một thìa cơm. Phương pháp điều trị này có thể có ít tác dụng phụ hơn so với các loại thuốc huyết áp hiện tại.

Theo Tạp chí Hóa học Nông nghiệp và thực phẩm của ACS ngày 24.6, các nhà khoa học Trung Quốc đã tạo ra một loại gạo biến đổi gen (GMO) có chứa một số peptide có khả năng làm giảm huyết áp. Theo đó, kết quả các thí nghiệm sản phẩm gạo trên chuột cho thấy huyết áp của chúng ổn định.

Trong tương lai, dùng thuốc cao huyết áp có thể đơn giản như ăn một thìa cơm. Phương pháp điều trị này có thể có ít tác dụng phụ hơn so với các loại thuốc huyết áp hiện tại.

Ảnh: MGG VITCHAKORN

Huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp, là một căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Ngày nay, để điều trị cao huyết áp, người ta thường dùng một nhóm thuốc tổng hợp phổ biến được gọi là thuốc ức chế men chuyển, nhắm vào enzyme chuyển đổi angiotensin (ACE), có liên quan đến điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, thuốc ức chế men chuyển thường có các tác dụng phụ khó chịu như ho khan, nhức đầu, nổi mẩn da và suy thận.

Ngược lại, các chất ức chế men chuyển tự nhiên được tìm thấy trong một số thực phẩm như sữa, trứng, cá, thịt và thực vật có thể có ít tác dụng phụ hơn. Tuy nhiên, việc tinh chế một lượng lớn các peptide ức chế men chuyển này từ thực phẩm rất tốn kém và mất thời gian.

Trước thực trạng đó, giáo sư Le Qing Qu và các đồng nghiệp tại Viện Khoa học Thực vật Bắc Kinh, Trung Quốc đã nghiên cứu phương pháp biến đổi gen gạo, một trong những thực phẩm được ăn nhiều nhất trên thế giới để sản xuất hỗn hợp các peptide ức chế men chuyển.

Các nhà nghiên cứu đã biến đổi gen cho cây lúa bao gồm chín peptide ức chế men chuyển và một peptide thư giãn mạch máu liên kết với nhau, và kết quả cho thấy cây lúa tạo ra mức peptide cao. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã trích xuất tổng số protein (bao gồm cả peptide) từ gạo chuyển gen và cho chuột ăn. Hai giờ sau khi điều trị, chuột bị cao huyết áp đã giảm huyết áp, trong khi chuột được điều trị bằng protein gạo bình thường thì không.

Khi chuột được điều trị trong khoảng thời gian năm tuần bằng bột từ gạo biến đổi gen, hiệu quả giảm huyết áp đã kéo dài đến một tuần sau đó. Những con chuột được điều trị không có tác dụng phụ rõ ràng về sự tăng trưởng, phát triển hoặc sinh hóa máu.

Các nhà khoa học hy vọng những peptide trong gạo biến đổi gen cũng có tác dụng tương tự ở người. Nếu vậy, một người trưởng thành nặng 68 kg chỉ cần ăn khoảng nửa muỗng gạo mỗi ngày để ngăn ngừa và điều trị tăng huyết áp.

Bệnh cao huyết áp gõ cửa đến mọi nhà

 

Ảnh: JARED RICE

Tình trạng cao huyết áp hiện dần trở nên phổ biến và ngày càng gia tăng trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc cao huyết áp, kể cả trẻ em và người trẻ tuổi.

Trước đây, 95% người tăng huyết áp không có nguyên nhân đa phần rơi vào nhóm trung niên, người già, 5% tìm ra nguyên nhân rơi vào người trẻ. Nhưng đến nay, trong số 95% tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, số người trẻ đang tăng dần. Đó là điều đáng báo động.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, hiện có khoảng 1,5 tỷ người trên thế giới mắc bệnh tăng huyết áp. Mỗi năm 9,4 triệu người bị tăng huyết áp đã tử vong.

Tại Việt Nam, năm 1970 chỉ có khoảng 2% người lớn bị tăng huyết áp, năm 1990 là 11% và những năm đầu 2000 đến 16%. Năm 2008, nghiên cứu dịch tễ học cho thấy có tới 25% người trưởng thành mắc bệnh tăng huyết áp.

Năm 2015 một nghiên cứu tại cộng đồng do Viện Tim mạch Việt Nam tiến hành điều tra dịch tễ học tăng huyết áp tại 8 tỉnh đại diện cho các vùng miền trên toàn quốc cho thấy tỷ lệ tăng huyết áp đã lên tới 47,3% ở những người trên 25 tuổi.

Giáo sư Nguyễn Lân Việt, Phó Chủ tịch thường trực Hội Tim mạch học Việt Nam, cho biết tăng huyết áp có khuynh hướng gia tăng rõ rệt ở Việt Nam, song số người được chẩn đoán bệnh vẫn còn thấp, số bệnh nhân được điều trị còn ít, số bệnh nhân được điều trị đúng cách cũng không nhiều. Trong khi, đây là nguyên nhân lớn nhất gây bệnh tim mạch, đột quỵ.

Có thể nói, phương pháp điều trị cao huyết áp hiệu quả nhất đó chính là điều chỉnh lối sống như giảm béo phì, giảm muối, hạn chế thức ăn nhiều cholesterone, acid béo no, hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá; tăng cường các hoạt động thể lực ở múc phù hợp với người bệnh như đi bộ khoảng 30-45 phút mỗi ngày; tránh căng thẳng thần kinh, tránh bị lạnh đột ngột.

Tóm lại, gạo biến đổi gen hứa hẹn sẽ mang lại nhiều đột phá trong điều trị bệnh cao huyết áp trên thế giới nói chung, cũng như tại Việt Nam nói riêng.